Του Δημήτρη Τσαϊλά*
Ο λόγος που μελετάμε τη στρατιωτική ιστορία, δεν είναι για να καταλάβουμε το παρελθόν ώστε να το εφαρμόσουμε για το δικό μας συμφέρον στο παρόν. Αντίθετα, γίνετε για να συγκρίνουμε τις στρατηγικές που επέλεξαν οι ιστορικοί ηγέτες με τις στρατηγικές που θα επιλέξουν οι σύγχρονοι. Εξάλλου, δεν μπορεί κανείς να κατηγορήσει μια στρατηγική ή να επικρίνει τους ηγέτες, ακόμα και αν αποτύχουν, χωρίς να επιδείξουν μια καλύτερη εναλλακτική λύση. Ούτε μπορεί κανείς να επαινέσει μια στρατηγική ή έναν ηγέτη, εάν πετύχει, χωρίς να μπορεί να αποδείξει ότι ήταν ο καλύτερος για τη συγκεκριμένη στιγμή, περισσότερο δε όταν οι μάχες κερδήθηκαν από την τύχη παρά από την ικανότητα. Δεν μπορούμε λοιπόν να οδηγηθούμε σε αποφάσεις ή να αξιολογήσουμε τους ηγέτες και τα σχέδιά τους χωρίς κριτική ανάλυση των πρακτικών εναλλακτικών λύσεων, με σκοπό να επιλεγεί το καλύτερο. Αλλά τι είναι καλύτερο; Μια κοινότυπη απάντηση σε αυτή την ερώτηση, θα μπορούσε να είναι: «μια επιλογή που επιτυγχάνει τον επιδιωκόμενο στόχο με το χαμηλότερο επίπεδο κόστους και κινδύνου».