Οι ελιγμοί του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στα νότια των τουρκικών συνόρων και οι ευρύτερες παγκόσμιες φιλοδοξίες επιτέλους αποσπούν την προσοχή που αξίζουν. Οι ξένες πρωτεύουσες ξυπνούν - αν και αργά - στην επεκτατική ατζέντα της Τουρκίας.
Οι Τούρκοι αξιωματούχοι δεν καταβάλλουν καμία προσπάθεια να κρύψουν τις προθέσεις τους. Αξιοποιούν κάθε ευκαιρία, ακόμη και σε διεθνή φόρουμ, να χρησιμοποιούν αυταρχική και συχνά απειλητική ρητορική. Αυτή η προβολή ισχύος ήταν εμφανής στη Διάσκεψη MED της Ρώμης, καθώς επίσης στη Ντόχα και την Κουάλα Λουμπούρ.
Όταν εξετάζουμε τη θέση της Τουρκίας στον κόσμο, είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε ότι και οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι προκλήθηκαν εν μέρει από τη «νοημοσύνη των στρουθοκαμήλων» - την άρνηση αντιμετώπισης των προβλημάτων που έχουμε απέναντί μας.
Έχει διδαχθεί αυτό το μάθημα η διεθνής κοινότητα; Οι παγκόσμιες δυνάμεις εκτιμούν πλήρως ότι η πορεία της ιστορίας καθορίζεται μερικές φορές, καλύτερα ή χειρότερα, από μεμονωμένους ηγέτες;
Αν υποθέσουμε ότι αυτό συμβαίνει, είναι σαφές ότι η κατευναστικότητα δεν είναι τρόπος να προχωρήσουμε μπροστά όταν αντιμετωπίζουμε μια τρομερή απειλή.
Μου έκανε ακούγοντας δύο ανώτερους διεθνείς αναλυτές, σαν αντιδρούσαν στην αχαλίνωτη υπεράσπιση του υπουργού Εξωτερικών του Τούρκου κ. Mevlut Çavuşoğlu για τις θέσεις της Άγκυρας στη Συρία, την έρευνα υδρογονανθράκων από την Κύπρο και τη σύγκρουση στη Λιβύη στο συνέδριο της Ρώμης. Παρά τη γνωστή αποστροφή της Τουρκίας στην παραδοσιακή διπλωματία, κανείς δεν περίμενε μια τόσο μαξιμαλιστική στάση, ειδικά σε ένα φόρουμ του οποίου το ρητό σύνθημα ήταν «θετική ατζέντα».
Ένας κύριος με τον οποίο μίλησα, μετά το γεγονός, αναφώνησε ότι «εμείς κοροϊδεύουμε τον εαυτό μας για την Τουρκία».
Όταν ρώτησα πώς, απάντησε: "Κοίτα τη Συρία και κοιτάξτε τώρα τι συμβαίνει με τη Λιβύη ... Είμαστε εδώ, προσποιούμενοι ότι ολόκληρη η εικόνα έχει όλες τις επιλογές να μετατραπεί σε ρόδινη και μόλις ακούσαμε έναν υπουργό Εξωτερικών, του οποίου η κυβέρνηση δεν αναγνωρίζει την Κύπρο, της οποίας η πρεσβεία στη Δαμασκό κλείνει, των οποίων οι διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ και την Αίγυπτο είναι σχεδόν ανύπαρκτες.
"Όποιο σημαντικό θέμα επιλέγουμε, βλέπουμε την Άγκυρα ως εκείνη που αντιμετωπίζει πρόβλημα και έχει μια προσανατολισμένη λύση ..."
Ένας άλλος παρευρισκόμενος ανέφερε: "Έχουμε ένα κράτος ταραξία, κανείς δε θέλει να το παραδεχτεί ανοιχτά και αυτό είναι το πρόβλημα".
Είναι η Τουρκία "κράτος ταραξίας"; Ας ρίξουμε μια ματιά στον ορισμό. Το λεξικό Collins ορίζει ένα κράτος ταραξία ως «κράτος που διαχειρίζεται την πολιτική του με έναν επικίνδυνα απρόβλεπτο τρόπο, αγνοώντας το διεθνές δίκαιο ή τη διπλωματία». Το λεξικό Cambridge το περιγράφει ως κράτος «επικίνδυνο για άλλα έθνη». Η Wikipedia περιγράφει το "κράτος ταραξίας" ως όρο " που αποδίδεται από ορισμένους διεθνολόγους σε κράτη που θεωρούν ότι απειλούν την ειρήνη του κόσμου. Αυτό σημαίνει ότι τηρούνται ορισμένα κριτήρια, όπως η κυριαρχία κυβερνητικών και ολοκληρωτικών κυβερνήσεων που περιορίζουν σοβαρά τα ανθρώπινα δικαιώματα, χρηματοδοτούν την τρομοκρατία και επιδιώκουν να πολλαπλασιάσουν τα όπλα μαζικής καταστροφής».
Ένας συνδυασμός μοναδικότητας και μαξιμαλισμού στη δράση βοηθά στην εξήγηση της έννοιας του όρου.
Δεν ήταν η πρώτη φορά που άκουσα τον όρο "ταραξίας" για την Τουρκία και φοβάμαι ότι δεν θα είναι η τελευταία. Από την κατάρρευση των πρωτοκόλλων ομαλοποίησης μεταξύ Τουρκίας και Αρμενίας πριν από μια δεκαετία λόγω της αλλαγής της τελευταίας στιγμής του Ερντογάν, η Τουρκία έχει επιδοθεί αδιάλειπτα στον αλυτρωτισμό μέχρι στιγμής.
Η εισβολή της στη Συρία, που αμφισβητεί τις κυριότερες κυβερνήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο για τη διάνοιξη αερίου και την υπογραφή μνημονίου με την κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας στη Λιβύη, αποτελεί μέρος της επεκτατικής πολιτικής της. Όλα όσα λέει η Άγκυρα δείχνουν ότι σχεδιάζει να το πάει μόνη μέχρι τέλους. Το τελευταίο είναι που αφυπνίζει σε αργή κίνηση τη διεθνή κοινότητα.
Όπως δήλωσε ο Tom Ellis στην ελληνική εφημερίδα "K": "Η Τουρκία συμπεριφέρεται σαν μια ισχυρή χώρα που δεν χρειάζεται υποστήριξη από κανέναν. Σχεδόν σαν μια υπερδύναμη. Χρειάζεται κάθε ευκαιρία να δείξει ότι είναι αποφασισμένη να κάνει ό,τι θέλει να κάνει, χωρίς να υπολογίζει τις αντιδράσεις της διεθνούς κοινότητας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων των Ηνωμένων Πολιτειών.... ένας καθρέφτης της μεγαλομανίας του Ερντογάν, ο οποίος έχει χειροτερεύσει μόνο αφού του επέτρεψαν να εκτελέσει την επιχείρησή του στη Συρία σχεδόν χωρίς πολιτικό κόστος».
"Ο ήδη δύσκολος γείτονας της Ελλάδας γίνεται ακόμα πιο απρόβλεπτος, αν δεν είναι εντελώς άστατος. Η Τουρκία δεν φαίνεται πλέον δεμένη στη λογική σκέψη και την ισορροπία δυνάμεων", πρόσθεσε.
Υπάρχουν αντιρρήσεις για το επιχείρημα κράτους ταραξία. "Η Τουρκία πιστεύει - σωστά - ότι οι περιφερειακές δομές εξουσίας έχουν αναδιαμορφωθεί. Η επιθετική στάση της για την εξωτερική πολιτική είναι μια προσπάθεια να τοποθετηθεί η ίδια σε αυτήν την αναδιάρθρωση», γράφει ο Howard Eissenstat, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Saint Lawrence.
Ωστόσο, ενώ οι θέσεις της Τουρκίας μπορεί να οφείλονταν στην ανάγκη επαναπροσδιορισμού, ο τρόπος με τον οποίο εκδηλώνεται έχει τροφοδοτήσει την πόλωση στην περιοχή ενώ αλλοιώνει την Άγκυρα.
Ένα θέμα που σπάνια εξετάζεται είναι ότι ο πυρήνας της διπλωματίας της Τουρκίας έχει διασπαστεί. Το ορθολογικό, πρώτης τάξεως, εξειδικευμένο διπλωματικό προσωπικό αντικαταστάθηκε από στελέχη τρίτης κατηγορίας, κατευθυνόμενους από το παλάτι στην Άγκυρα.
Το στρατιωτικό κράτος ή όχι, η στρατικοποίηση της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας αποτελεί προάγγελο πολύ βαθύτερων περιφερειακών προβλημάτων.
Πηγή : www.freepen.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου