Η Ελλάδα είναι απ' τις λίγες χώρες στην Ευρώπη που τη συντάραξαν και την συγκλόνισαν ως τις ρίζες της τόσοι πολλοί και τόσο μακροχρόνιοι εθνικοαπελευθερωτικοί πόλεμοι, που είχαν σαν αποτέλεσμα όχι μόνο να σταματήσουν βίαια το πλεόνασμα της πνευματικής της ζωής και της πολιτιστικής ικμάδας της (εκτός από ατομικές φωτεινές εξαιρέσεις), αλλά και να την οδηγήσουν σε πολύμορφο μαρασμό, ο οποίος στιγμάτισε σταδιακά την ψυχή και το πνεύμα των Ελλήνων.
Αυτός είναι και ο λόγος, άλλωστε, που κατατάσσονται οι τελευταίοι στους πιο φιλειρηνικούς λαούς. Στους λαούς που απεχθάνονται τον πόλεμο, γιατί κόντεψαν να χαθούν απ' τον θανάσιμο εναγκαλισμό του. Στους λαούς που δεν επιλέγουν τη στρατιωτική κλιμάκωση ως τρόπο επίλυσης των διαφορών τους.