Η απειλή του αχαλίνωτου νεοφιλελευθερισμού

Είναι εύλογο πως δεν επιτρέπεται να επαφίενται όλες οι εξελίξεις στο αόρατο χέρι της ελεύθερης αγοράς του Adam Smith, όπως πιστεύουν οι οπαδοί του ακραίου νεοφιλελευθερισμού – μεταξύ άλλων επειδή δεν ζούμε πλέον στην εποχή του οικονομολόγου, όπου τα χρηματιστήρια δεν λειτουργούσαν με το συγκεκριμένο τρόπο, ούτε οι κερδοσκόποι είχαν τόσα πολλά οικονομικά όπλα μαζικής καταστροφής στη διάθεση τους. Δεν συμβαίνει άλλωστε ούτε αυτό που είχε προβλέψει ο A. Smith, σύμφωνα με το οποίο ο παραγόμενος πλούτος θα διαχέεται υποχρεωτικά προς τα κάτω, μεταξύ άλλων μέσω των επενδύσεων των πλουσίων (trickledown effect) – πόσο μάλλον όταν έχουν περιορισθεί πλέον σε μεγάλο βαθμό οι επενδύσεις στην πραγματική οικονομία, κατευθυνόμενες στα χρηματιστήρια που λειτουργούν με τους κανόνες ενός καζίνο. 

Η νεοκλασική θεωρία και ο καπιταλισμός καζίνο

Ούτε η εξυπνάδα, ούτε η εργατικότητα επεξηγούν το γιατί κάποιος είναι πλούσιος ή φτωχός – αλλά, αντίθετα, η κληρονομική προέλευση, γεγονός που σημαίνει πως τα παιδιά των φτωχών εργαζομένων έχουν πολύ σπάνια ευκαιρίες για να ξεφύγουν από τη μοίρα τους.

“Ο τρόπος που βλέπουμε τα πράγματα δύσκολα μπορεί να διαφοροποιηθεί από τον τρόπο που θέλουμε να τα δούμε…. Η καπιταλιστική «ανάπτυξη» δεν είναι σύμφυτη στον ίδιο τον καπιταλισμό (ο καπιταλισμός δεν είναι συνώνυμο της ελεύθερης αγοράς). 

Είναι η δυναμική της κοινωνίας, στα χέρια μίας καπιταλιστικής ελίτ – μίας ομάδας δηλαδή, στην οποία ανήκουν οι άνθρωποι που χαρακτηρίζονται από τα προσόντα της διάνοιας και της θέλησης άνω του κανονικού. 

Έτσι η ιστορία – για την ακρίβεια, η ιστορία ως μέσο καταγραφής των αλλαγών και των εξελίξεων – είναι η ιστορία της επίδρασης των ελίτ, επάνω στην αδρανή μάζα της κοινωνίας” (J. Schumpeter).

Πλαστικό χρήμα, κρατικός …τζόγος και άλλα ανομήματα!

Στο βιβλίο της Α΄ Λυκείου «Αρχές Οικονομίας» κεφ 10, σελ 134-137, διαβάζουμε για τους στόχους της κρατικής παρέμβασης: Το κράτος παρεμβαίνει για να : 

α) εξασφαλίσει ορισμένες υπηρεσίες στους πολίτες που μόνο αυτό θα μπορούσε να δώσει: άμυνα της χώρας, προστασία από κακοποιούς, δημόσια υγιεινή, δημιουργία υποδομών κλπ. 

β) αντιμετωπίσει ανισότητες στα εισοδήματα και στον πλούτο: δίνει συντάξεις, διάφορα βοηθήματα με τη μορφή επιδομάτων (ανεργίας, οικογενειακών κλπ.) ή προσφέρει δωρεάν ή σε χαμηλή τιμή διάφορα αγαθά (εκπαίδευση, συγκοινωνίες, παιδικούς σταθμούς, αθλητικές εγκαταστάσεις, νοσοκομειακή περίθαλψη, κλπ) που συχνά ονομάζονται κοινωνικός μισθός. 

Η συνθετική τιτλοποίηση των τραπεζών

Η επόμενη βραδυφλεγής βόμβα στα θεμέλια του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος είναι τα ασφαλή συνθετικά δομημένα προϊόντα (safe synthetic CDO’s) – όπου μία τράπεζα αγοράζει πιστωτική προστασία για ένα δανειακό χαρτοφυλάκιο της από έναν ιδιώτη επενδυτή (πηγή). Αυτό σημαίνει ότι, όταν ένα δάνειο της δεν μπορεί να πληρωθεί από τον οφειλέτη, ο ιδιώτης επενδυτής την αποζημιώνει για τη ζημία έως ένα μέγιστο ποσόν, ανάλογα με αυτό που συμφωνήθηκε.

Η απληστία των τραπεζών

Η ασύδοτη δημιουργία χρημάτων από το πουθενά, απειλεί τον πλανήτη με μία χρηματοπιστωτική έκρηξη τεραστίων διαστάσεων, η οποία ελπίζουμε να μη συνοδευθεί από έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο – το χρηματιστηριακό κραχ του Κουβέιτ

“Ο τρόπος που βλέπουμε τα πράγματα δύσκολα μπορεί να διαφοροποιηθεί από τον τρόπο που θέλουμε να τα δούμε. Η καπιταλιστική ανάπτυξη δεν είναι σύμφυτη στον ίδιο τον καπιταλισμό – ενώ ο καπιταλισμός δεν είναι συνώνυμο της ελεύθερης αγοράς. 

Είναι η δυναμική της κοινωνίας, στα χέρια μίας καπιταλιστικής ελίτ – μίας ομάδας δηλαδή, στην οποία ανήκουν οι άνθρωποι που χαρακτηρίζονται από τα προσόντα της διάνοιας και της θέλησης άνω του κανονικού. Έτσι η ιστορία, για την ακρίβεια, η ιστορία ως μέσο καταγραφής των αλλαγών και των εξελίξεων, είναι η ιστορία της επίδρασης των ελίτ, επάνω στην αδρανή μάζα της κοινωνίας” (J. Schumpeter).

Η χρηματοπιστωτική βόμβα

Τα παράγωγα προϊόντα, σε συνδυασμό με την υπερχρέωση του πλανήτη, με τα οικονομικά προβλήματα μίας σειράς κρατών, καθώς επίσης με την πτώση των τιμών των πρώτων υλών λόγω της ύφεσης, μάλλον θα πυροδοτήσουν το κραχ

Όλο και περισσότεροι διεθνείς οργανισμοί, από το ΔΝΤ έως την BIS, προειδοποιούν για την έλευση μίας χρηματοπιστωτικής καταιγίδας τεραστίων διαστάσεων – ενώ αυτό που συνέβη μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας στα μέσα του Σεπτεμβρίου, όπου το αμερικανικό υπουργείο οικονομικών αναγκάσθηκε να παρέμβει στην αγορά των Repos (συμφωνίες επαναγοράς), με το τεράστιο ποσόν των 405 δις $ (πηγή), επιβεβαιώνει το μέγεθος του προβλήματος.