Πλησιάζουμε στο τέλος της Ελληνοτουρκικής διένεξης; Γιατί στην Αθήνα φοβούνται οριοθέτηση ΑΟΖ με Κύπρο;

Ο καθηγητής Θεόδωρος Καρυώτης και ο χάρτης της ΑΟΖ.
Φωτογραφία από το αρχείο του συγγραφέα

Του ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΚΑΡΥΩΤΗ

 

Υπάρχει ένα καθοριστικό γεγονός για την εξωτερική μας πολιτική, που κάποιοι συνεχίζουν να αγνοούν. Συνοψίζεται στη δήλωση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη: «Θα πάμε στην Χάγη μόνο για οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ!» 

‘Έχουν αρχίσει όλοι να αντιλαμβάνονται ότι η Τουρκία ετοιμάζεται για ένα θερμό επεισόδιο, θερμότερο από οποιαδήποτε άλλο μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974. Ο Ερντογάν και οι υπουργοί του διαφημίζουν ανοιχτά ότι το φθινόπωρο θα στείλουν ένα πλωτό γεωτρύπανο στην παράνομη ΑΟΖ της Λιβύης, νότια της Κρήτης, σε μια περιοχή που αποτελεί ουσιαστικά ΑΟΖ της Ελλάδας. 

Είναι πολύ παρήγορο ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η κυβέρνησή του έχουν δώσει δείγματα γραφής για το πώς θα αντιδράσουν στις βλέψεις του φίλου του Τραμπ και φαίνεται ότι το έχει αντιληφθεί καλά και ο ελληνικός λαός. 

Πολλοί συνεχίζουν να προτιμούν τον διμερή διάλογο που δεν έχει οδηγήσει πουθενά εδώ και 45 χρόνια. Αντ’ αυτού νομίζω ότι πρέπει να αναφέρουμε στην Τουρκία ότι είμαστε έτοιμοι, για μια τελευταία απόπειρα συζήτησης, που θα αφορά μόνο την οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας μεταξύ των δυο κρατών και δεν θα συγκατανεύσουμε σε καμία συζήτηση για γκρίζες ζώνες και αποστρατικοποίηση των ελληνικών νησιών απέναντι από τις τουρκικές ακτές. 

• Εάν η Τουρκία, αποδεχτεί την ελληνική θέση ότι η μοναδική μας διαφορά μαζί της είναι η οριοθέτηση ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδας, σίγουρα θα απαιτηθεί σοβαρή προετοιμασία στο ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, γιατί η Τουρκία θα επιδιώξει να αναγάγει την επήρεια των ελληνικών νησιών στο κύριο θέμα συζήτησης. Θα απαιτήσει κάποια νησιά μας να έχουν μηδενική επήρεια σε θαλάσσιες ζώνες και αρκετά άλλα να έχουν μερική μόνο επήρεια.

Βέβαια, η αρχική θέση της Τουρκίας θα είναι η «Γαλάζια Πατρίδα», όπως την οραματίζεται με τον επόμενο χάρτη. 

ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ …”ΓΑΛΑΖΙΑΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ” 

Φυσικά, η ελληνική αντιπροσωπεία δεν μπορεί να αποδεχτεί αυτή την τουρκική θέση και θα πρέπει να δείξει στους Τούρκους όχι τον χάρτη της ελληνικής ΑΟΖ, αλλά αυτόν της τουρκικής ΑΟΖ βάσει της UNCLOS, ώστε να κατανοήσουν μια για πάντα την θέση μας. 

Δηλαδή δεν θα έβλαπτε να τους σοκάρουμε λίγο προσκομίζοντας τον αμερικανικό χάρτη, με το μέγεθος της ΑΟΖ της Τουρκίας στο Αιγαίο Αρχιπέλαγος και την Ανατολική Μεσόγειο, που βασίζεται στη μέση γραμμή και δίνει πλήρη επήρεια σε όλα τα ελληνικά νησιά. 

Η ΑΟΖ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ 

Πηγή: General Dynamics, Advanced Information Systems www.maritimeboundaries.com 

Αναμφίβολα, η τουρκική αντιπροσωπεία μετά το πρώτο σοκ, θα αντιληφθεί ότι η Ελλάδα γνωρίζει επακριβώς τι επιθυμεί χωρίς να αφήνει περιθώρια για ελιγμούς. Έτσι θα έχουν δύο επιλογές , η να καθήσουν να συζητήσουν ή να φύγουν τρέχοντας. Θα κάνουν μάλλον το δεύτερο. Εδώ, βέβαια, θα φανεί το πολιτικό ανάστημα του Κυριάκου Μητσοτάκη. Η επιμένουμε σταθερά ότι η μοναδική μας διαφορά με την Τουρκία είναι η οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας ή επιστρέφουμε στην λογική «όλα στο τραπέζι». 

Έτσι οδηγούμεθα στο τέλος της ελληνοτουρκικής κρίσης, καθώς θα υπάρχουν πλέον δύο μόνο επιλογές. Η μία να υπογραφεί ένα συνυποσχετικό για να προσφύγουμε στην Χάγη μόνο για οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας. Η δε άλλη θα είναι αυτή που προτιμά ο Ερντογάν, δηλαδή σύγκρουση νότια της Κρήτης με την πιθανότητα σύρραξης να αυξάνεται όσο πλησιάζουν οι αμερικανικές προεδρικές εκλογές και την πιθανότητα επανεκλογής του φίλου του Τραμπ να μειώνεται. Ο πρόεδρος της Τουρκίας δεν θα ήθελε να λυθεί η ελληνοτουρκική διαφορά με ένοικο τον Μπάιντεν στο Λευκό Οίκο. 

Όπως μας εξηγεί ο Μιχάλης Ιγνατίου, που γνωρίζει όσο ελάχιστοι τόσο καλά την Ουάσιγκτον: 

• «Το βασικό ερώτημα που τίθεται είναι αυτό; Θα επιτρέψουν οι ΗΠΑ στην Τουρκία να επιτεθεί στο Αιγαίο και στην Κύπρο;

Αλλά το ερώτημα θα πρέπει να τεθεί και διαφορετικά: Μπορούν οι Αμερικανοί και γενικά η Δύση να σταματήσουν την επιθετικότητα του Ερντογάν. Η απάντηση είναι ένα μεγάλο ΝΑΙ. Αν το αποφασίσουν είναι εύκολο να το επιβάλουν. Ειδικά η Αμερική έχει τον τρόπο. Φοβάμαι, όμως, ότι για να το πράξει ο Τραμπ θα ζητήσει ανταλλάγματα από την Ελλάδα προς την Τουρκία. Θα ονομάσει συμβιβασμό αυτό τον συγκεκαλυμένο «εκβιασμό» για να ικανοποιήσει για μία ακόμη φορά την Τουρκία.»

Βέβαια η ελληνική κυβέρνηση θεωρεί, σήμερα, προτεραιότητά της την οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αίγυπτο, αλλά φαίνεται ότι συζητεί ακόμη και τμηματική οριοθέτηση της, παραβιάζοντας έτσι την UNCLOS που δεν επιτρέπει τμηματικές οριοθετήσεις. Αυτό θα είναι τραγικό για την Ελλάδα, διότι θα χάσει το πιο σημαντικό της πλεονέκτημα που δεν είναι άλλο από το να διακηρύσσει για δεκαετίες ότι σέβεται το Δίκαιο της Θάλασσας, ενώ η Τουρκία το παραβιάζει συνεχώς. 

Η Ελλάδα πιστεύει, σωστά, ότι ο χάρτης της οριοθέτησης με την Αίγυπτο θα δείχνει ξεκάθαρα ότι μπαίνει σαν σφήνα στο παράνομο τουρκολιβυκό σύμφωνο. Δυστυχώς όμως, η ελληνική κυβέρνηση δεν αντιλαμβάνεται ότι η Αίγυπτος θέλει να δείχνει ότι διαθέτει θαλάσσια σύνορα με την Τουρκία και θα αντιδράσει εάν η Ελλάδα επιχειρήσει να οριοθετήσει ΑΟΖ με την Κυπριακή Δημοκρατία. Η Αίγυπτος δεν είναι διατεθειμένη να ανοίξει δυο μέτωπα με την Τουρκία, ένα στην Λιβύη και ένα άλλο στην Ανατολική Μεσόγειο και μπορεί να απειλήσει την Ελλάδα ότι θα ακυρώσει την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία. 

Είναι απολύτως σαφές πως εάν η Αθήνα προχωρήσει σε τμηματική οριοθέτηση με το Κάιρο για ΑΟΖ, θα δικαιώσει την Τουρκία στις παράλογες διεκδικήσεις της στο τρίγωνο Καστελλόριζου-Κρήτης-Κύπρου. 

Επομένως, η μοναδική μας σωστή νομικά και ηθικά απόφαση δεν είναι άλλη από την οριοθέτηση της ΑΟΖ μας με αυτή της Κύπρου. Αυτή η οριοθέτηση θα είναι παρόμοια με την ελληνοαιγυπτιακή, διότι θα λειτουργεί σαν σφήνα στο τουρκολιβυκό μνημόνιο. 

• Αν σκοπεύουμε να εγκαταλείψουμε για μια άλλη φορά τους αδελφούς Κυπρίους, καλύτερα να ακούσουμε άλλη μια φορά την φωνή της Κύπρου, μέσω του δημοσιογράφου Κώστα Βενιζέλου:

«Είναι σαφές πως εάν η Ελλάδα προχωρήσει σε τμηματική συμφωνία με την Αίγυπτο για ΑΟΖ, αυτό θα σημαίνει πως εγκαταλείπει την Κύπρο. Αυτό σημαίνει πως εγκαταλείπει το χώρο που ενώνει τα δυο κράτη. Κι αυτό γιατί δεν θέλει να προκαλέσει την Τουρκία. Θα πρόκειται για μια κίνηση αυτοχειρίας για τον ελληνισμό, μια ενέργεια προσαρμογής στις αξιώσεις της κατοχικής δύναμης».

Πηγή : https://hellasjournal.com