Η παγίδα της παγκοσμιοποίησης

Στις κατ’ επίφαση Δημοκρατίες της Δύσης, η αληθινή εξουσία ανήκει αφενός μεν στους πολυεθνικούς ομίλους, αφετέρου στις πολύ πιο ισχυρές χρηματαγορές – όπου εάν η κυβέρνηση μίας χώρας δεν υποτάσσεται στους κανόνες της οικονομικής απορρύθμισης (=ασυδοσίας του Κεφαλαίου) που της επιβάλλονται ή δημιουργεί ελλείμματα στον προϋπολογισμό της προς όφελος των Πολιτών της, οι αγορές αυξάνουν τα επιτόκια δανεισμού της, ανατρέποντας την μέσα σε λίγες εβδομάδες. 

«Όλα τα παραδοσιακά πολιτικά κόμματα, τόσο τα αριστερά, όσο τα κεντρώα και τα δεξιά, οι φιλελεύθεροι και οι κομμουνιστές, έχουν πέσει στην παγίδα των οργανωμένων, πανίσχυρων πλέον ελίτ, μέσω της διεθνιστικής ασύδοτης παγκοσμιοποίησης – χωρίς καν να κατανοούν πως έχουν επωμισθεί οι ίδιοι τη μετατροπή τους σε λιγότερο ή περισσότερο εξαθλιωμένους σκλάβους μίας νέας, παγκόσμιας τάξης πραγμάτων. Μοναδική εξαίρεση αποτελούν τα αυταρχικά καθεστώτα – τα οποία ασφαλώς δεν είναι η επιζητούμενη λύση.»

Ανάλυση

«Η παραφροσύνη, η παράνοια, είναι πολύ πιο σπάνια για τους ανθρώπους ως επί μέρους άτομα – αλλά για ομάδες ανθρώπων, για πολιτικά κόμματα και για τους λαούς σχεδόν ο κανόνας. Εν τούτοις, η συλλογική παράνοια είναι δύσκολο να αναγνωριστεί, να διαπιστωθεί – επειδή όλοι τη συμμερίζονται, οπότε εμφανίζεται σαν να είναι η αλήθεια», είχε γράψει ο F. Nietzsche, ο γνωστός γερμανός φιλόσοφος πολλές δεκαετίες πριν.

Προφανώς σήμερα μία τέτοια συλλογική παραφροσύνη είναι η παγκοσμιοποίηση – ενώ έχουν ξεχαστεί τα λόγια του Keynes, σύμφωνα με τον οποίο τα εξής: «Οι ιδέες, η τέχνη, η γνώση, η φιλοξενία και τα ταξίδια, θα έπρεπε να είναι διεθνή. Αντίθετα, τα προϊόντα θα πρέπει να παράγονται τοπικά, εντός του κράτους, όπου κάτι τέτοιο είναι λογικά δυνατόν. Κυρίως όμως ο χρηματοπιστωτικός κλάδος θα πρέπει να παραμένει σε εθνικό πλαίσιο» (πηγή).

Περαιτέρω, η κάθε οικονομία πρέπει να είναι σε κάποιο βαθμό πιο διεθνής, από όσο είχε ενδεχομένως ο Keynes φαντασθεί πριν από 90 περίπου έτη – υπενθυμίζοντας πως τότε τα ταξίδια διαρκούσαν πάρα πολύ, ειδικά τα θαλάσσια, ενώ δεν είχαν ακόμη εφευρεθεί τα Container για τη μεταφορά εμπορευμάτων, τα οποία συνιστούν μία μεγάλη καινοτομία στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα (logistics). Εν τούτοις, ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί σήμερα ο πλανήτης, κάτω από τον τίτλο «Παγκοσμιοποίηση», δεν έχει καμία σχέση με την αποτελεσματική χρήση των πόρων του – με τον υψηλό αυτό σκοπό που οφείλει να τοποθετεί ως βασικό στόχο της η Οικονομία.

Ειδικότερα, περισσότερο από το 50% του παγκοσμίου ΑΕΠ σήμερα όχι μόνο παράγεται από τους πολυεθνικούς ομίλους αλλά, επίσης, συντονίζεται, μεταποιείται και διατίθεται από τους ίδιους διεθνώς – παρέχοντας μας μερικά σημαντικά αγαθά, κυρίως όμως βραχύβια καταναλωτικά προϊόντα μίας χρήσης. Παράδειγμα η κλωστοϋφαντουργία, η οποία έχει εξελιχθεί στη δεύτερη μεγαλύτερη ρυπογόνο βιομηχανία διεθνώς, μετά την πετρελαϊκή – σημειώνοντας πως οι βαμβακοπαραγωγοί στην Ινδία χρεοκοπούν και αυτοκτονούν κατά δεκάδες χιλιάδες κάθε χρόνο.

Όσον αφορά τους μεταποιητές, δηλητηριάζουν τον υδάτινο ορίζοντα, οι ράφτρες εργάζονται ως σκλάβες στις βιοτεχνίες, ενώ πολλά κακοφτιαγμένα προϊόντα τους καταλήγουν στα σκουπίδια ή μεταφέρονται στις αγορές του «τρίτου κόσμου» – όπου καταστρέφουν εντελώς την εγχώρια παραγωγή. 

Το μοναδικό θετικό αυτής της αρνητικής παραγωγικής και εφοδιαστικής αλυσίδας, η οποία απομυζεί πολλά εκατομμύρια ανθρώπους και εξαθλιώνει δεκάδες χώρες, είναι τα μεγάλα κέρδη των πολυεθνικών – οι οποίες απορροφούν τα χρήματα που κερδίζουν ληστεύοντας τους πάντες από την πραγματική οικονομία και τα τοποθετούν στη χρηματοπιστωτική, έτσι ώστε να αυξάνονται συνεχώς οι χρηματιστηριακοί δείκτες, οπότε να νομίζει ο «ανόητος όχλος» πως όλα βαίνουν καλώς.

Τα ποσοστά κέρδους, ακόμη και στους πολύ ανταγωνιστικούς κλάδους, όπως στα κινητά τηλέφωνα, είναι υπερβολικά υψηλά – όπως στο παράδειγμα του «IPHONE XS» της Apple που πωλείται 1.249 $ στις Η.Π.Α., ενώ κοστίζει περί τα 743 $ συνολικά, οπότε διατίθεται με κέρδος 500 $ ή της τάξης του 40% (πηγή).

Όσον αφορά τους εργαζομένους, στο παράδειγμα των «T-Shirt» μία ράφτρα από το Μπανγκλαντές κερδίζει μόλις 0,6% επί της τελικής τους τιμής – ενώ όλα τα υπόλοιπα αφορούν σε κάποιο μικρό βαθμό τα μεταφορικά και τους φόρους, κυρίως όμως τα κέρδη στα διάφορα εμπορικά επίπεδα (χονδρικό, λιανικό κλπ.). Μεγάλο μέρος δε αυτών των κερδών αφαιρείται από το κυκλοφοριακό σύστημα της οικονομίας, τοποθετείται σε φορολογικούς παραδείσους και επενδύεται στα διεθνή χρηματιστήρια, αποφέροντας ακόμη μεγαλύτερα κέρδη.

Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με μελέτη της E&Y από το 2016, οι 300 μεγαλύτεροι πολυεθνικοί ευρωπαϊκοί όμιλοι είχαν κατά μέσον όρο το 2015 ποσοστό καθαρού κέρδους 9,8% – ενώ οι μικρομεσαίες εταιρείες λιγότερο από 3%. Πολύ σημαντικό είναι δε το γεγονός ότι, τα 2/3 του διεθνούς εμπορίου πραγματοποιούνται εντός του δικτύου των πολυεθνικών ομίλων – με την έννοια πως οι θυγατρικές τους είναι αυτές που παράγουν τα προϊόντα τους, τα διακινούν και τα πουλούν ταυτόχρονα. Εν προκειμένω εκμεταλλεύονται τις καλύτερες δυνατές συνθήκες διεθνώς – δηλαδή, τους πιο χαλαρούς περιβαλλοντικούς κανόνες σε μία χώρα, τα φθηνότερα κοινωνικά πρότυπα σε κάποια άλλη, τη χαμηλότερη φορολογία αλλού, τις επιδοτήσεις σε ένα άλλο κράτος κλπ.

Οι ενέργειες τους αυτές ονομάζονται από τις ίδιες «βελτιστοποίηση» – κάτι που στην πραγματικότητα σημαίνει τη μεταφορά ενός όλο και μεγαλύτερου κόστους παραγωγής και λειτουργίας τους στην πλειοψηφία των ανθρώπων, καθώς επίσης στις φτωχότερες χώρες. Επειδή δε ο στόχος τους είναι η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη κερδοφορία, προσπαθούν να μονοπωλήσουν τις αγορές με τη βοήθεια διεφθαρμένων κυβερνήσεων, να μειώσουν τους μισθούς των εργαζομένων, να αποφύγουν την πληρωμή φόρων κοκ. – αδιαφορώντας εντελώς για το περιβάλλον, για τον αέρα, τον υδροφόρο ορίζοντα και το έδαφος των χωρών που εγκαθίστανται και ληστεύουν.

Στα πλαίσια αυτά, ορισμένα από τα αποτελέσματα τους είναι η ανεργία στην Ευρώπη που υπερβαίνει το 30% στους νέους, η λεηλασία των ανόητων χωρών που πέφτουν στην παγία του χρέους όπως η Ελλάδα (όπου εξαγοράζουν σε εξευτελιστικές τιμές τις επιχειρήσεις τους, δημιουργούν ανεξάρτητες οικονομικές ζώνες φθηνού και ελάχιστα ασφαλισμένου εργατικού δυναμικού, πιέζουν προς τα κάτω τους μισθούς των σκλάβων χρέους κλπ.), η δημιουργία «φτωχών εργαζομένων» που στην πλούσια Γερμανία είναι περισσότεροι από το 20% του πληθυσμού, οι περιβαλλοντικές καταστροφές και πολλά άλλα – ενώ δεν διστάζουν να προωθούν τη μαζική μετανάστευση με τη στήριξη διεφθαρμένων πολιτικών, για να μειώνουν τους μισθούς των σκλάβων χρέους τους, να αλλοιώνουν τους πληθυσμούς καθιστώντας τους ευκολότερα ελεγχόμενους κοκ.

Η λειτουργία των πολυεθνικών ομίλων

Ειδικότερα, για να μπορούν οι συγκεκριμένοι όμιλοι να παράγουν εκεί που οι μισθοί είναι χαμηλοί, καθώς επίσης να πουλούν στις χώρες που οι μισθοί και η αγοραστική δύναμη είναι υψηλά, χρειάζονται τρεις «ελευθερίες»: την ελεύθερη διακίνηση των κεφαλαίων, των αγαθών και των υπηρεσιών. Η επιχειρηματική αυτή πολιτική αποδίδει μεν για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, αλλά όταν εκεί που στην αρχή τα κέρδη ήταν μεγάλα δεν υπάρχει πια αρκετή εργασία ή εκεί που το κόστος είναι χαμηλό δεν αυξάνονται οι μισθοί, το «παιχνίδι» φτάνει στο τέλος του – σημείο στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα.

Ακριβώς για το λόγο αυτό η ΕΕ, ως μία πολιτική ένωση διαφόρων κρατών και μικρογραφία της παγκοσμιοποίησης, εισήγαγε μία τέταρτη ελευθερία καθ’ υπόδειξη των πολυεθνικών ομίλων: την ελεύθερη διακίνηση των ανθρώπων. Με την «ελευθερία» αυτή οι άνθρωποι από τις χώρες φθηνού εργατικού δυναμικού μπορούν να μεταναστεύουν στις πλούσιες περιοχές, καθιστώντας τες πιο ανταγωνιστικές με την πτώση των μισθών, καθώς επίσης με το κόστος εκπαίδευσης τους που έχει πληρωθεί από τις χώρες τους (οι 700.000 Έλληνες που μετανάστευσαν πήραν μαζί τους πάνω από 140 δις € έμψυχο κεφάλαιο), παρά το ότι οι εγχώριοι εργαζόμενοι γίνονται φτωχότεροι.

Με τον τρόπο αυτό εκπληρώνεται κατά κάποιον τρόπο η υπόθεση του D. Ricardo, στον οποίο οφείλεται η βασική αρχή της παγκοσμιοποίησης (=το συγκριτικό πλεονέκτημα κόστους, όπου τα προϊόντα πρέπει να παράγονται εκεί που συμφέρουν περισσότερο) – σύμφωνα με την οποία κάποια στιγμή οι μισθοί σε ολόκληρο τον πλανήτη θα είναι σχεδόν οι ίδιοι.

Συνεχίζοντας, η ευρωπαϊκή εμπειρία τεκμηριώνει όμως [ως κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί μόνο με την απώλεια της εθνικής κυριαρχίας των κρατών – οπότε πρακτικά με την κατάργηση της Δημοκρατίας, η οποία προϋποθέτει την εθνική κυριαρχία. Εν προκειμένω ο πατέρας του νεοφιλελευθερισμού, ο F. Hayek, το προέβλεψε ήδη από το 1976, θεωρώντας το ως υποχρεωτική συνέπεια της οικονομικής παγκοσμιοποίησης – γράφοντας τα εξής: «Η κατάργηση των κυρίαρχων εθνικών κρατών και η δημιουργία μίας αποτελεσματικής διεθνούς νομοθεσίας, είναι η απαραίτητη ολοκλήρωση και η λογική συμπλήρωση του φιλελεύθερου προγράμματος» (πηγή, Ατομικισμός και οικονομική τάξη, σελίδα 341).

Εν προκειμένω τονίσαμε πως η διαδικασία αυτή απαιτεί πρακτικά την κατάργηση της Δημοκρατίας, επειδή μία τέτοια νομοθεσία δεν είναι δυνατόν να προέλθει από τους λαούς – από τα κάτω δηλαδή προς τα επάνω, με κάποιο παγκόσμιο υποθετικά δημοψήφισμα. Θα ήταν λοιπόν ουτοπικό να το πιστεύουμε ενώ, αντίθετα, μπορεί να επιβληθεί από τις καλά οργανωμένες μεταξύ τους ελίτ – από τα επάνω προς τα κάτω, αν και προϋποθέτει έξυπνες, πονηρές καλύτερα στρατηγικές.

Αυτό ακριβώς τεκμηριώνεται από την ιστορία της παγκοσμιοποίησης – η οποία ξεκίνησε με την επιβολή του ακραίου νεοφιλελευθερισμού από τον Reagan στις Η.Π.Α. και την Thatcher στη Μ. Βρετανία τη δεκαετία του 1980. Εκείνη την εποχή ο μοναδικός τρόπος για να πληγεί ο κοινωνικός φιλελευθερισμός που επικρατούσε, ήταν το άνοιγμα των συνόρων – η παγκοσμιοποίηση.

Όσον αφορά το βασικό εργαλείο, δεν ήταν άλλο από την αντικατάσταση της «Γενικής Συμφωνίας Δασμών & Εμπορίου», της GATT, από τον «Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου» (WTO) – κάτι που συνέβη μετά από επταετείς μυστικές διαπραγματεύσεις του ονομαζόμενου «Κύκλου της Ουρουγουάης», από τον οποίο προήλθε η συμφωνία που επικυρώθηκε το 1994. Στις Η.Π.Α. οι διαπραγματεύσεις της ογκώδους συμφωνίας στο Κογκρέσο περιορίσθηκαν σε μόλις 20 ώρες έως την υπογραφή της – ενώ ο πρόεδρος Clinton δεν τήρησε την προεκλογική του υπόσχεση να μην προωθήσει την GATT, με την οποία ήταν αντίθετο το 65% των Αμερικανών.

Οι κατ’ επίφαση Δημοκρατίες

Περαιτέρω, στις κατ’ επίφαση Δημοκρατίες της Δύσης, η εξουσία ανήκει αφενός μεν στις πολυεθνικές, αφετέρου στις πολύ πιο ισχυρές χρηματαγορές – όπου εάν μία χώρα δεν υποτάσσεται στους κανόνες απορρύθμισης (=ασυδοσίας του Κεφαλαίου) της οικονομίας της που της επιβάλλονται ή δημιουργεί ελλείμματα στον προϋπολογισμό της προς όφελος των Πολιτών της, οι αγορές αυξάνουν τα επιτόκια δανεισμού της, ανατρέποντας μέσα σε λίγες εβδομάδες την κυβέρνηση της – όπως τον Berlusconi στην Ιταλία ή τον Παπανδρέου στην Ελλάδα, όταν πρότεινε δημοψήφισμα το 2011.

Το γεγονός αυτό αποδεικνύει πως το Κεφάλαιο, οι ελίτ, έχουν κερδίσει κατά κράτος την Εργασία – ενώ η επέλαση τους συνεχίζεται, με τις προσπάθειες πλήρους ανοίγματος των συνόρων παγκοσμίως, μεταξύ άλλων με τη συμφωνία του Μαρόκου. Ο λόγος φυσικά δεν είναι η αλληλεγγύη μεταξύ των λαών και ο αριστερός διεθνισμός, ο οποίος σήμερα είναι άθελα του ο νούμερο ένα υποστηρικτής του Κεφαλαίου και των ελίτ, αλλά τα εξής: (α) η ακόμη μεγαλύτερη κερδοφορία του Κεφαλαίου μέσω των μειώσεων των μισθών, του κοινωνικού κράτους προνοίας κλπ., καθώς επίσης (β) ο απολυταρχικός έλεγχος των εθνικών κρατών και στη συνέχεια η κατάργηση τους, μέσω της αλλοίωσης του πληθυσμού τους από τις μεταναστευτικές εισροές ανθρώπων του τρίτου κόσμου.

Φυσικά αδιαφορεί για την εγκληματικότητα ή την τρομοκρατία, αφού οι ελίτ που το ελέγχουν είναι απόλυτα προστατευμένοι, ζώντας σε έναν δικό τους κόσμο – ο οποίος απομακρύνεται όλο και περισσότερο από την κόλαση, στην οποία θα καταλήξει αργά ή γρήγορα το 99% των πολιτών παγκοσμίως, εάν δεν αντιδράσουν έγκαιρα.

Για να συμβεί όμως κάτι τέτοιο θα έπρεπε οι άνθρωποι να αντιληφθούν τον πλανήτη, τις κοινωνίες τους και τα εθνικά τους κράτη ως έναν οργανισμό, με κύτταρα και με όργανα, τα οποία είναι συνδεδεμένα με εύκαμπτες μεμβράνες για να προστατεύονται από βλαβερές επιρροές, από τα μικρόβια – ενώ δεν ενδιαφέρονται μόνο για τη δική τους λειτουργικότητα αλλά, επίσης, για του συνόλου, αφού διαφορετικά δεν καταφέρνουν να επιβιώσουν.

Εν προκειμένω, το πολιτικό ισοδύναμο είναι «η αρχή της επικουρικότητας» – σύμφωνα με την οποία τα διάφορα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα διευθετούνται στο πιο άμεσο (ή τοπικό) επίπεδο που είναι κατάλληλο για την επίλυσή τους, με την προϋπόθεση της αυτονομίας του. Ουσιαστικά δηλαδή δημοκρατικά από τους Πολίτες, ενώ τα ανώτερα επίπεδα, για παράδειγμα τα κράτη ή οι διεθνείς οργανισμοί, δεν πρέπει να αποτελούν αυτοσκοπό, όπως δυστυχώς συμβαίνει σήμερα, αλλά να υπηρετούν τα χαμηλότερα «στρώματα», εξασφαλίζοντας την επιβίωση και την ευημερία τους.

Επίλογος

Εν τούτοις, στα ανώτατα επίπεδα έχει συγκεντρωθεί πια τόσο δύναμη και πλούτος, τόσο μεγάλα Κεφάλαια και ισχύς, ώστε να μην φαίνονται πλέον δυνατές οι απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις με δημοκρατικό τρόπο – ενώ δεν είναι δυνατός, ούτε σωστός ο μη δημοκρατικός. Αναζητείται λοιπόν αγωνιωδώς από πολλούς σκεπτόμενους Πολίτες ένας τρίτος, ρεαλιστικός δρόμος, όταν την ίδια στιγμή έχει χαθεί ο προσανατολισμός των περισσότερων λόγω της ανεξέλεγκτης παγκοσμιοποίησης – οπότε πρώτη προτεραιότητα όλων μας πρέπει να είναι το σταμάτημα της, έτσι ώστε να υπάρξει ο απαιτούμενος χρόνος εύρεσης των κατάλληλων λύσεων. 

Βιβλιογραφία: Yale Review, Plunger

Πηγή : https://analyst.gr