Οι οικονομίες Potemkin και η Ελλάδα

Ως οικονομίες «Potemkin» χαρακτηρίζονται εκείνες οι χώρες οι οποίες, λόγω του πλούτου τους σε ορισμένους τομείς, παραμελούν όλους τους υπόλοιπους – με αποτέλεσμα να μην αναπτύσσεται η παραγωγική τους βιομηχανία, καθώς επίσης να εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τους συγκεκριμένους κλάδους και τις εισαγωγές προϊόντων. Όταν λοιπόν συμβεί κάτι σε αυτούς τους κεντρικούς τους εξαγωγικούς τομείς, τότε βυθίζονται σε μεγάλες κρίσεις – αδυνατώντας να επιβιώσουν. 

Τέτοιου είδους οικονομίες είναι αυτές των, πλούσιων σε πρώτες ύλες ή/και ενεργειακά κοιτάσματα, χωρών, όπως η Ρωσία, τα Αραβικά κράτη, ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Χιλή κοκ. – οι οποίες, εξάγοντας το φυσικό τους πλούτο, παραμελούν τους υπόλοιπου κλάδους. Επίσης όμως άλλες, όπως οι Η.Π.Α. και η Βρετανία, ένα μεγάλο μέρος του ΑΕΠ των οποίων προέρχεται από το χρηματοπιστωτικό κλάδο – με αποτέλεσμα να μειώνεται συνεχώς η βιομηχανική τους παραγωγή, «μεταναστεύοντας» στην Κίνα και αλλού. 

Παραδόξως μία τέτοια χώρα είναι και η Ελλάδα, η οικονομία της οποίας έχει στηριχθεί στον τουρισμό και στη ναυτιλία – εις βάρος της παραγωγικής της βιομηχανίας. Ως εκ τούτου, όταν η ναυτιλία βυθίστηκε στην κρίση το 2008, η χώρα αντιμετώπισε προβλήματα – παρά το ότι ο τζίρος της ναυτιλίας, ο οποίος υπερβαίνει σημαντικά τα 60 δις € ετησίως, δεν απεικονίζεται σχεδόν καθόλου στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και στο ΑΕΠ, όπως επίσης ο τζίρος του τουρισμού (άρθρο). 

Ο τουρισμός δε στην Ελλάδα, ο οποίος έχει αναπτυχθεί σημαντικά μετά το 1980, ενώ από το 2000 ο πολυτελής τουρισμός ανέλαβε τη σκυτάλη, είχε σαν αποτέλεσμα να παραμεληθούν οι άλλοι τομείς, όπως η γεωργία και η μεταποιητική βιομηχανία – εύλογα σε πολλές περιπτώσεις, αφού το κόστος της γης εκτοξεύθηκε στα ύψη, πολλοί ιδιοκτήτες οικοπέδων σε τουριστικές περιοχές και όχι μόνο έγιναν πλούσιοι σε χρόνο μηδέν, χωρίς να κάνουν οι ίδιοι τίποτα, ενώ οι μισθοί υπερέβησαν την παραγωγικότητα των εργαζομένων.

Σε συνδυασμό τώρα με τις επιδοτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσω των οποίων οδηγήθηκε σε μία συνεχή μείωση της παραγωγής της η γεωργία, οπότε ο μεταποιητικός τομέας που τη συνοδεύει, η καταστροφή ολοκληρώθηκε. Κρίνοντας δε από τις γεωργικές εκτάσεις της άγονης Γερμανίας, οι οποίες γίνονται συνεχώς περισσότερες και καλύτερες, κατανοεί κανείς πως η Ελλάδα έπεσε σε μία καλοστημένη παγίδα – επιλέγοντας τον εύκολο δρόμο των επιδοτήσεων.

Ιάκωβος Ιωάννου

Πηγή : http://www.analyst.gr