ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΓΕΡΟΓΛΗΣ*
…Πάει μια εβδομάδα, από
την τραγική κατάληξη της επιχείρησης στη Λιβύη.. και μόλις λίγες ώρες
από τη στιγμή που η Ελληνική γη, υποδέχτηκε ιδιαίτερα πρόωρα, τα
σώματα συναδέλφων, αλλά και των εθελοντών δύο νέων παιδιών…
Μια εβδομάδα και
κάτι από τότε που ο χρόνος σταμάτησε να κυλά για κάποιους και για
κάποιους άλλους άρχισε να κυλά βασανιστικά αργά.. Μια εβδομάδα και κάτι ,
από εκείνο το μεσημέρι Κυριακής 17 Σεπ 23 , κάπου μεταξύ Αλ Μπάιντα και
Μάραβαχ στην Ανατολική Λιβύη, καθ’ οδόν για Ντέρνα. Πολλά γράφτηκαν,
πολλά περισσότερα ακούστηκαν σχετικά με τις συνθήκες και τα αίτια του
συμβάντος…
Διευκρινίζω ότι
έχει ήδη διαταχθεί ΕΔΕ από το ΓΕΕΘΑ, αλλά και προκαταρκτική εξέταση από
την αρμόδια εισαγγελία Πρωτοδικών της Αθήνας, με διενέργεια των ερευνών
από την Υπδνση Δίωξης εγκλημάτων κατά ζωής (ανθρωποκτονιών) …Η υπόψη
εμπλοκή της δικαιοσύνης για τη διερεύνηση του ποινικού σκέλους, δεικνύει
σαφώς προτιμητέα από την εμπλοκή της στρατιωτικής δικαιοσύνης, η οποία
αναμένει την υλοποίηση της απόφασης για πλήρη ανεξαρτησία της
(συνταγματική αναθεώρηση άρθρου 96, παρ.5) ..
Οι παρακάτω
γραμμές, γράφονται πρωτίστως γιατί οφείλουμε να μην ξεχάσουμε κανέναν
από τους πεσόντες στο καθήκον, γιατί άπαντες οφείλουμε να κατανοήσουμε
και να τιμήσουμε την προσφορά των ΕΔ, αλλά και για να μάθουμε έστω από
τα δικά μας λάθη…(αφού αδυνατούμε να μάθουμε από τα λάθη άλλων…)…
Δυστυχώς, μεταξύ
άλλων, γινόμαστε μάρτυρες και μιας άρνησης ανάληψης της ευθύνης, με
υπουργεία, φορείς και πρόσωπα, να αφήνουν αλλήλοις αιχμές εκατέρωθεν..
γεγονός το οποίο δεν περιποιεί τιμής στους με κάθε τρόπο εμπλεκομένους…
Κατ’ αρχάς να
διευκρινίσω ότι σε επίπεδο κρατών και πολιτικής που καθορίζει τις
ενέργειές τους, κάθε ενέργεια θα πρέπει να ειδωθεί στα τρία βασικά
διακριτά επίπεδα, ήτοι : στρατηγικό, επιχειρησιακό, και βέβαια
τακτικό…οπότε :
Σε στρατηγικό επίπεδο,
καλώς ή κακώς, (κατ’ άλλους «κακώς») , ελήφθη απόφαση εκ μέρους της
πολιτικής ηγεσίας, να αποσταλεί ανθρωπιστική βοήθεια στη δοκιμαζόμενη
Ανατολική Λιβύη, από το ακραίο καιρικό φαινόμενο «Daniel».
Το ανωτέρω
«κακώς», έχει να κάνει με το γεγονός, ότι το ίδιο ακραίο καιρικό
φαινόμενο, είχε πλήξει και τη χώρα μας, με τις γνωστές σε όλους μας
θλιβερές συνέπειες των πλημμυρών σε θεσσαλικό κάμπο, την απώλεια μέχρι
τούδε 17 ανθρωπίνων ζωών, τη βύθιση στο νερό δεκάδων χωριών και
οικισμών, χιλιάδων κατοικιών, τη δημιουργία χιλιάδων αστέγων, την
απόλυτη καταστροφή ζωϊκού κεφαλαίου με τον πνιγμό των ζώων, την
καταστροφή μεγάλου μέρους της θεσσαλικής αγροτικής παραγωγής με
δυσμενείς συνέπειες στην ομαλότητα της διατροφικής αλυσίδας του
πληθυσμού, στην οικονομική δραστηριότητα, αλλά και στο ΑΕΠ. Παράλληλα,
τεράστια και μη ακόμη πλήρως αποτυπωθείσα, παραμένει η καταστροφή σε
υποδομές, ηλεκτρικό, οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο, αλλά και σε
καλλιέργειες, καθώς και σε δευτερογενή μεταποιητική δραστηριότητα
βιομηχανιών, βιοτεχνιών και συνεταιρισμών που δραστηριοποιούνταν στην
πληγείσα περιοχή..
Δεδομένης της εμπλοκής των ΕΔ, στην παραπάνω θεομηνία, τόσο σε επίπεδο first responder
(εν τέλει λόγω ανυπαρξίας ικανού μηχανισμού αντίδρασης εκ μέρους της
πολιτικής προστασίας), όσο και σε επίπεδο ανακούφισης των πληγέντων, με
εκατοντάδες μηχανήματα και μέσα, αλλά και με χιλιάδες προσωπικού, μεγάλο
μέρος της κοινή γνώμης τάχθηκε (εκ των υστέρων και κατόπιν των τραγικών
αποτελεσμάτων) αρνητικά στην υπόψη αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας στη
δοκιμαζόμενη Ανατολική Λιβύη, εκτιμώντας ότι η υπόψη βοήθεια θα
εξέλλειπε από τη δοκιμαζόμενη Θεσσαλία..
Η εκτίμησή μου
είναι ότι η πολιτική ηγεσία, αντιλαμβανόμενη και αποδεχόμενη πλέον τη
δυσχερή θέση της χώρας μας στο διεθνές περιβάλλον (βλέπε ελληνοτουρκικά
και ΝΑ Μεσόγειο, παρά τη «σωστή πλευρά» της ιστορίας που έχει λάβει),
αναζητούσε κάποιο «πάτημα» για επανέναρξη ενός έστω τυπικού διαλόγου με
τις όποιες αρχές της Λιβύης… Τόσο της Ανατολικής (μη αναγνωρισμένης αλλά
«ανεκτής» από τη διεθνή κοινότητα), όσο και της «Δυτικής»
(αναγνωρισμένης από τη διεθνή κοινότητα, αλλά όχι από τη χώρα μας, αφού
προ έτους, ο τότε ΥΠΕΞ, και νυν ΥΕΘΑ είχε αρνηθεί να συναντήσει την
ομόλογο του στο Α/Δ Βεγγάζης…Αποτέλεσμα τότε, η «δημιουργία αχρείαστου
διπλωματικού επεισοδίου»).
Παράλληλα, είχα
τονίσει με άρθρο μου από διετίας, ότι κάθε μέρα που το τουρκολυβικό
μνημόνιο παραμένει σε ισχύ, προσδίδει de jure διάσταση στην de factoύπαρξή
του (παρά τους φανφαρονισμούς εκ μέρους της πλευράς μας, ότι το
τουρκολυβικό μνημόνιο είναι άκυρο και έωλο, δυστυχώς αυτό παραμένει σε
ισχύ στη Γραμματεία του ΟΗΕ)…
Πρότασή μου δε,
από δεκαετίας και πλέον, από υπηρεσιακή αρμόδια «θέση υψηλής ευθύνης»
(πολύ πριν το τουρκολυβικό μνημόνιο) , ότι «θα έπρεπε να πατήσουμε στη
Λιβύη», με συγκεκριμένη αιτιολογία και πρόταση, συνοδευόμενη από
επιχειρήματα και μεθοδολογία, αγνοήθηκε, με ότι αυτό επέφερε τα χρόνια
που παρήλθαν, με αποκορύφωμα το τουρκολυβικό μνημόνιο…
Ο δε εθνικός μας
χειρισμός με την ανακοίνωση του τουρκολυβικού μνημονίου τον Δεκ 2019 ,
απλά παιδαριώδης, με την απέλαση του Λίβυου πρέσβυ Mohamed Younis Menfi (επειδή «δεν μας έδωσε» το κείμενο του μνημονίου, το οποίο την επόμενη ημέρα, είχε αναρτηθεί στον ΟΗΕ) …Τον Mohamed Younis Menfi,
τον ξαναβρήκαμε μπροστά μας τον Φεβ 2021, όταν εξελέγει πρόεδρος του
Λιβυκού Προεδρικού Συμβουλίου και πρόεδρος του Φόρουμ για τον πολιτικό
διάλογο της Λιβύης…Ούτε σκέψη βέβαια τότε να απελάσουμε τον (ή και τον)
Τούρκο πρέσβυ, ως εξίσου εμπλεκόμενο μέλος…Βρήκαμε τον Λίβυο πρέσβυ,
νομίζοντας «ότι ήταν του χεριού μας» και τον απελάσαμε με συνοπτικές
διαδικασίες, ως persona non grata..Οπότε στη συνέχεια, αυτονοήτως, η διάθεση του Menfi σε θέματα και προσπάθειες ελληνολυβικής προσέγγισης, μόνο θετική δεν ήταν..
Παρεμπιπτόντως, το πρόσωπο που ενεπλάκη στους παραπάνω προβληματικούς
χειρισμούς, και οι οποίοι δυσχέραναν τη θέση μας στις σχέσεις με τη
Λιβύη, ήταν ο τότε ΥΠΕΞ και …κατά σύμπτωση… σημερινός ΥΕΘΑ…
Παρόλα
αυτά, η αποστολή της συγκεκριμένης ανθρωπιστικής βοήθειας ήταν
ιδιαίτερα μικρή για να τύχει της όποιας αναγνώρισης από την Ανατολική
Λιβύη και την αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης, σε σχέση με τη βοήθεια
που προσφέρθηκε από άλλες χώρες, μεταξύ αυτών και η Τουρκία, η οποία
αντέδρασε με πολύ μεγάλη αποστολή και συνεισφορά, με την ανάλογη
επικοινωνιακή προβολή…Ομοίως, η σταλθεί σα ανθρωπιστική βοήθεια και η
συμμετοχή του προσωπικού, ήταν πολύ μικρή, για να «λείψει» από την ούτως
ή άλλως υπέρμετρα δοκιμαζόμενη Θεσσαλία…
Οπότε,
η υπόψη βοήθεια, δεν θα μπορούσε να έχει παρά μόνο συμβολικό χαρακτήρα,
ενώ αβέβαιο παραμένει κατά πόσο η υπόψη προσπάθεια θα μπορούσε να
ξανανοίξει διαύλους επικοινωνίας, τόσο με την Ανατολική Λιβύη του
Στρατάρχη Χαφτάρ, όσο και με την αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης..
Στο όλο
πλαίσιο του παρόντος επιπέδου, το οποίο επηρεάζει και επιδρά κάθετα και
στο επόμενο επιχειρησιακό επίπεδο, δεν θα έπρεπε να διαλάθει της
προσοχής, η ανοιχτή συμπόρευση του Στρατάρχη Χάφταρ, με τη Ρωσία με την
οποία (σύμφωνα με τον κ. ΠΘ, αλλά και άλλων μελών της πρωθυπουργικής
οικογένειας), βρισκόμαστε σε πόλεμο…Επίσης από ρωσικής πλευράς, είναι
επιβεβαιωμένη η δράση της μισθοφορικής οργάνωσης Wagner..Ομοίως
δεν θα έπρεπε να διαλάθει της προσοχής, η εγκαθιδρυμένη παρουσία της
Τουρκίας ήδη στη Λιβύη, τόσο στη δυτική Λιβύη (τουρκολυβικό μνημόνιο,
μνημόνιο περαιτέρω οικονομικής συνεργασίας, στρατιωτική βάση Αλ
Ουαντίγια, ναυτική βάση Μισράτα, βάση Ζουάρα, και πρόσφατη ανάληψη
λιμένα Αλ Χομς). Επίσης η Τουρκία έχει ενεργή παρουσία στο Α/Δ Μίτινγκα
της Τρίπολης, ενώ έχει αναλάβει πρόγραμμα στρατιωτικής εκπαίδευσης και
συνεργασίας με τη «δυτική Λιβύη». Παράλληλα, βρίσκεται σε εξέλιξη και η
προσπάθεια προσέγγισης του Στρατάρχη Χάφταρ στην Ανατολική Λιβύη, ενώ η
υπόψη πρόσφατη μεγάλη αποστολή και συνεισφορά ανθρωπιστικής βοήθειας,
σαφώς και εντάσσεται στο προαναφερόμενο πλαίσιο.
Εισερχόμενοι στο επιχειρησιακό επίπεδο, να διευκρινίσουμε κάποιες απαραίτητες παραμέτρους…
Το ΥΠΕΞ,
ανεξάρτητα από τους σκοπούς που έθεσε, δεν έχει ούτε τα μέσα, ούτε την
οργάνωση, ούτε το εξειδικευμένο προσωπικό με την απαραίτητη εκπαίδευση
για να διεξάγει επιχειρήσεις ανθρωπιστικής βοήθειας, ή κάποιου άλλου
είδους συναφείς επιχειρήσεις για υποστήριξη της ειρήνης.. Οπότε σύμφωνα
με τις πληροφορίες των ΜΜΕ (χωρίς να έχουν διαψευσθεί), αρχικά στράφηκε
σε ΕΚΑΒ, και ακολούθως σε ΠΥ, οι οποίοι και δεν ανταποκρίθηκαν θετικά
για την ανάληψη της υπόψη επιχείρησης…Η σκυτάλη φέρεται να πέρασε στο
ΓΕΕΘΑ , το οποίο την Πέμπτη 14 Σεπ, αναζήτησε στελέχη για την υπόψη
αποστολή, κατ’αρχάς σε εθελοντική βάση…
Μη
βρίσκοντας την προσδοκώμενη ανταπόκριση από στελέχη ΥΓ, τα όποια «κενά»
συμπληρώθηκαν με άμεσο ορισμό εκ των υπόψη συμμετεχόντων. Εδώ να
διευκρινιστεί, ότι η ανάθεση αποστολής στις ΕΔ και η αποδοχή της ή μη,
εκ μέρους των στελεχών, δεν ορίζεται σε εθελοντική βάση…και αλλοίμονο αν
θα ήταν έτσι…Η διαταγή είναι απόλυτα υπηρεσιακή, και σε
περίπτωση άρνησης εκτέλεσης διαταγής, ο αρνητής θα αντιμετωπίσει τις
προβλεπόμενες πειθαρχικές και νομικές κυρώσεις. Λόγω έκδοσης διαταγών
στο παρελθόν, για συμμετοχή του προσωπικού σε ειρηνευτικές επιχειρήσεις
έχει επικρατήσει η εσφαλμένη άποψη, ότι η συμμετοχή είναι εθελοντική… Σε
περίπτωση που υπάρχουν εθελοντές, οι οποίοι πληρούν τα απαιτούμενα
προσόντα, ορθολογικά η υπηρεσία επιλέγει κατά προτεραιότητα μεταξύ
αυτών…Αν όμως δεν υπάρχει εθελοντής, τότε ναι, αυτονοήτως κάποιος θα
πάει, έστω και χωρίς τη θέλησή του…Επίσης σε αυτή την κατεύθυνση, πολύς
λόγος έχει γίνει στο παρελθόν και για τη συμμετοχή οπλιτών θητείας σε
υπόψη αποστολές..
Αυτονοήτως,
με την ανάληψη της υπόψη αποστολής από το ΓΕΕΘΑ, η αποστολή
εμβαπτίζεται με το στρατιωτικό μανδύα του φορέα που την διεξάγει…Ακόμη
και αν πρόκειται για μια αποστολή ειδικού χαρακτήρα, όπως αυτή της
αποστολής ανθρωπιστικής βοήθειας…Εξάλλου και το ξεπροβόδισμα της υπόψη
αποστολής την 17 Σεπ στο Α/Δ Ελευσίνας από το Δκτη της Διοίκησης Ειδικών
Επιχειρήσεων, δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνείας…
Πριν από την
εκτέλεση κάθε αποστολής, η στρατιωτική τέχνη , επιβάλλει τη λεπτομερή
της σχεδίαση, την άρτια οργάνωση της και την πλήρη προετοιμασία της, σε
προσωπικό, μέσα, υλικά και κάθε είδους απαραίτητα εφόδια…
Το αρμόδιο
τμήμα σχεδιασμού των επιχειρήσεων, βασιζόμενο στη ληφθείσα αποστολή, στα
έργα που αυτή συνεπάγεται, αλλά και στην ιδέα ενεργείας του Δκτη, θα
καθορίσει τις επιχειρησιακές απαιτήσεις, τις επιβαλλόμενες και
απορρέουσες υποχρεώσεις, τα απαιτούμενα μέσα, προσωπικό, εφόδια, υλικά,
ειδικό εξοπλισμό, τα επιμέρους ανατιθέμενα έργα των υφισταμένων, τον
απαραίτητο συντονισμό , καθώς και ένα πλήθος άλλων συναφών παραγόντων,
διαδικασιών και μέτρων, προκειμένου η όποια αποστολή να εκτελεσθεί με
επιτυχία και με ασφάλεια…
Για το σκοπό αυτό, θα χρειαστεί βέβαια τις απαραίτητες πληροφορίες. Διότι
αν δεν έχει αυτές τις απαραίτητες έγκαιρες, έγκυρες και αξιόπιστες
πληροφορίες, δεν θα μπορεί να σχεδιάσει, ούτε θα μπορέσει να προβεί στην
απαραίτητη εκτίμηση πληροφοριών, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και οι
πιθανοί κίνδυνοι και απειλές από εχθρό, καιρό και έδαφος, αλλά και οι
δυνατότητες των φιλίων τμημάτων (risk assessment, risk analysis, threats & hazards, risk management, resilience,
είναι οι σύγχρονοι όροι των επί μέρους διαδικασιών που συνεξετάζονται,
συνεπικουρούν και συμπεριλαμβάνονται στην ολοκληρωμένη επιχειρησιακή
σχεδίαση) …
Όταν λοιπόν
σχεδιάζεις για μια επιχείρηση εντός εθνικού εδάφους, τα πράγματα είναι
πολύ πιο απλά, πολύ πιο βατά, καθόσον αυτές οι απαραίτητες πληροφορίες
είναι άμεσα διαθέσιμες και ο έλεγχος αξιοπιστίας και εγκυρότητάς τους
θεωρείται δεδομένος…
Τα πράγματα
περιπλέκονται, όταν αποφασίζεις να διεξάγεις μια επιχείρηση εκτός
εθνικού εδάφους…Εκεί οι πληροφορίες αρχίζουν και φθίνουν σημαντικά, ενώ η
αξιοπιστία και η εγκυρότητα τους, τίθεται και αυτή εν αμφιβόλω…
Αν έχεις
ήδη δημιουργήσει ένα αξιόπιστο δίκτυο πληροφοριών στην περιοχή
ενδιαφέροντος και ενεργείας, αυτό θα είναι πολύ υποβοηθητικό και θα
μειώσει κατά πολύ το χρόνο σχεδίασης.. Αν όχι, τότε θα πρέπει να
ανατρέξεις σε άλλες αξιόπιστες πηγές (φιλίων, συμμάχων, κ.λπ),
προκειμένου να συλλέξεις τα απαραίτητα..
Μιλώντας
από πλευράς γνώσης σχεδίασης τέτοιων ειδικών επιχειρήσεων αλλά
και εμπειρίας από υπηρεσία σε αντίστοιχες θέσεις διεθνών οργανισμών
ασφαλείας, το κλιμάκιο που ασχολείται με τη σχεδίαση, αρχίζει και
συλλέγει πληροφορίες, τόσο από OSINT (open sources intelligence), όσο και από ΙΜΙΝΤ (imagery intelligence).
Ακολούθως στρέφεται σε πηγές και όργανα πληροφοριών για την υπόψη
περιοχή.. Η δνση πληροφοριών του οργανισμού, είναι η πρώτη πηγή…Επίσης
το αρμόδιο ΥΠΕΞ, με τις ανά τον κόσμο πρεσβείες και προξενεία, με τους
ΑΚΑΜ και τις παράλληλες διαπιστεύσεις, αποτελεί μια πρώτης τάξης
επιλογή για αναζήτηση…Επίσης μια πολύ καλή πηγή πληροφοριών, αφορά στις
αίθουσες επιχειρήσεων (SITCEN) και τις υπηρεσίες πληροφοριών (Intel Agencies)
των διεθνών οργανισμών και συμμαχιών στις οποίες ανήκει η χώρα ή ο
φορέας .. Ομοίως πολλές χώρες τηρούν ειδικές συμφωνίες ανταλλαγής
πληροφοριών μεταξύ τους.. Και αυτές είναι μια καλή πηγή συλλογής
πληροφοριών…Και βέβαια, πάντα υπάρχει και η ΕΥΠ, αλλά και το ΗUΜΙΝΤ να βοηθήσει και να συμπληρώσει τα κενά…Και όλα αυτά, εξαρτωμένου βέβαια του παράγοντα χρόνου…
Όμως (βασική
αρχή) χωρίς πληροφορίες, δεν μπορείς να σχεδιάσεις …και χωρίς σχεδίαση,
δεν μπορείς να αναλάβεις και να εκτελέσεις επιχείρηση…
Εν προκειμένω,
είτε ακολουθούσαμε εθνικά πρότυπα με μια τυπική διαταγή επιχειρήσεων,
είτε αντίστοιχα πρότυπα διεθνών οργανισμών ασφαλείας με CONOPS (concept of operations), SOP (standing/standard operating procedures), WARNORD (warning order), OPΟRD (Operations Order),
κ.λπ., η ενδελεχής μελέτη των υπόψη παραγράφων, θα αποκάλυπτε τυχόν
κενά στη σχεδίαση και την αναγκαιότητα για περαιτέρω πληροφορίες..
Υπόψιν, ότι μια καλή επιχειρησιακή σχεδίαση, πρέπει να απαντά και να
δίνει λύσεις σε μια πλειάδα από “what ifs”, ενώ ομοίως πρέπει πάντα να ξεκινά από το “worst case scenario” (να έχει πρόσφορες λύσεις ακόμη και στη χειρότερη δυνατή εξέλιξη)…
Κατόπιν των παραπάνω, εκτιμάται από ανέφικτο ως εξαιρετικά δύσκολο στις
48 ώρες που μεσολάβησαν από την ανάληψη της επιχείρησης από το ΓΕΕΘΑ
μέχρι την έναρξη της με την απογείωση από το Α/Δ Ελευσίνας, να
συγκεντρώθηκαν οι απαραίτητες πληροφορίες για μια χώρα σαν τη σημερινή
Λιβύη, με ένα σχεδόν ανύπαρκτο εθνικό δίκτυο πληροφοριών και να έλαβε
χώρα και η απαιτούμενη ενδελεχής επιχειρησιακή σχεδίαση, η επιλογή του
κατάλληλου προσωπικού, η άρτια προετοιμασία και οργάνωση, και το
απαραίτητο briefing των συμμετεχόντων και των εμπλεκομένων…
Από τη
μια πλευρά η σκέψη μου τρέχει πίσω σε παθογένειες του παρελθόντος και
στα αντίστοιχα θρανία, όταν για κέρδος χρόνου, σε πολλές από
τις επίμαχες παραγράφους, ένα ξερό «υπόψιν», έλυνε με μιας τα αναφυόμενα
προβλήματα…Από την άλλη πλευρά, μέσα στις ίδιες παθογένειες, σκέφτομαι
πόσοι αρμόδιοι χειριστές, έχοντας την υπηρεσιακή και επιχειρησιακή
αρμοδιότητα, αφήνονται απερίσπαστοι στα καθήκοντα τους άνευ πιέσεων,
και πόσοι θα είχαν το σθένος να πουν «αυτό που ζητάτε, δεν γίνεται σε
αυτό το χρόνο και με αυτά τα μέσα»… (προς επίρρωση των ανωτέρω,
παρατίθενται και σχετικές φωτογραφίες/παραπομπές, από αντίστοιχα
διεθνή manuals για τη σχεδίαση και διεξαγωγή
αντιστοίχων επιχειρήσεων). Μέσα σε αυτές τις παραγράφους, μεταξύ πολλών
άλλων, εμπεριέχονται και έννοιες όπως force protection, front–rear–side and self force protection…Ευελπιστώ, ότι δεν είχε τεθεί υπόψιν και σε αυτές…
Δεδομένου
του κυρίαρχου στοιχείου του αεροπορικού μέσου στην υπόψη επιχείρηση,
αλγεινή εντύπωση προκαλεί η εν πτήσει αλλαγή του Α/Δ προσγείωσης, από
το αρχικά προγραμματισμένο (Al Abraq (?)
,πλησίον της πόλης Ντέρνα επ’ ωφελεία της οποίας κατευθυνόταν η
βοήθεια), σε έτερο στη Βεγγάζη…Παρότι η επιχειρησιακή σχεδίαση θα έπρεπε
να έχει προβλέψει κύριο, εναλλακτικό, εφεδρικό και ανάγκης αεροδρόμια
προσγείωσης, μια τέτοια επιβαλλόμενη αλλαγή, θα έπρεπε να προβληματίσει
και ίσως να οδηγούσε και σε ματαίωση της αποστολής. Ματαίωση
απαραίτητη, εφόσον η υπόψη μεταβολή, θα επέφερε νέους πιθανούς
κινδύνους και απειλές, στους οποίους δεν θα μπορούσαν να ανταποκριθούν
τα προβλεπόμενα στοιχεία ασφαλείας της αποστολής… Επίσης σε τέτοιες
περιπτώσεις προσμετράται και εξετάζεται, ποιο γεγονός προκαλεί την
έκτακτη αλλαγή του σχεδιασμού και ποιες συνέπειες μπορεί να έχει αυτό
το γεγονός, στην ασφάλεια και στην επιτυχία της αποστολής…
Η αρχική
δικαιολογία που εμφανίστηκε σε ΜΜΕ, ότι ο διάδρομος προσγείωσης είχε
υποστεί καθίζηση και ως εκ τούτου δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί
(πληροφορία η οποία διαψεύστηκε εκ των υστέρων), και αυτό οδήγησε στην
επιλογή του Α/Δ Βεγγάζης για να προσγειωθεί το Α/Φ, και πάλι οδηγεί σε
προβληματισμό για τη σχεδίαση…(πως ήταν δυνατόν να επιλεγεί ως αρχικό
Α/Δ προσγείωσης, ένα Α/Δ το οποίο δεν πληρούσε τις προδιαγραφές
ασφαλείας για την ασφαλή προσγείωση του C-130…)..
Και «ενός κακού μύρια έπονται»…
Η αλλαγή
Α/Δ, προφανώς και οδήγησε σε αλλαγή του πλάνου μεταφοράς του προσωπικού
και της ανθρωπιστικής βοήθειας…καθώς και της παρασχεθείσας συνοδείας
διατιθέμενη από τις δυνάμεις του Στρατάρχη Χαφτάρ, με ότι αυτό
συνεπάγεται…
Με την προσγείωση του C-130
τελικά το πρωί της 17 Σεπ στο Α/Δ της Βεγγάζης και την οδική αναχώρηση
της αποστολής για την πόλη της Ντέρνα, ανεχώρησε και το C-130
προκειμένου να επιστρέψει στην Ελλάδα.. Με το αεροπλάνο να έχει πλέον
αναχωρήσει, αναρωτιέμαι ποιες ήταν οι προβλέψεις της σχεδίασης για
τυχόν εφεδρείες, αλλά και για αναγκαστική άμεση εκκένωση – διαφυγή των
μελών της αποστολής, σε περίπτωση που κάτι πήγαινε στραβά (όπως και
πήγε), σε ένα αφιλόξενο περιβάλλον μιας HRA (High Risk Area)..
Η δε
εξαναγκαστική επιλογή του εσωτερικού οδικού δρομολογίου κίνησης του
κονβόϊ οχημάτων (δεδομένων των καταστροφών που είχε υποστεί το
παραθαλάσσιο δρομολόγιο) , προκειμένου να καλυφθεί μία απόσταση περί τα
200 χλμ, με χαμηλές ταχύτητες σε δύσβατο εναλλασσόμενο έδαφος,
επιδείνωσε έτι περαιτέρω την κατάσταση από πλευράς ασφαλείας..
Ένα κρίσιμο asset,
το οποίο προσμετράται ιδιαίτερα κατά τη σχεδίαση, αλλά και τη διεξαγωγή
τέτοιων επιχειρήσεων, είναι το στοιχείο των επικοινωνιών.. Και εδώ,
όπως και στα Α/Δ, οι επικοινωνίες προβλέπονται ως κύριες, εφεδρικές,
εναλλακτικές, και ανάγκης… Η διαρκής επικοινωνία με το κέντρο
επιχειρήσεων, προσδίδει σημαντικό βαθμό ασφάλειας στη διεξαγωγή της
επιχείρησης…Οι επικοινωνίες, ιδιαίτερα σε τέτοιες επιχειρήσεις, συνήθως
πραγματοποιούνται μεταξύ του τμήματος με φορητούς ασυρμάτους, ενώ με το
κέντρο επιχειρήσεων με δορυφορικά τηλέφωνα, αλλά και με ειδικό φορητό
τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό των ειδικών δυνάμεων (voice, data, video), σε ασφαλή διαμόρφωση.
Η Λιβύη.
Μην λησμονούμε ότι η Λιβύη, παραμένει ένα failed state
(κράτος υπό κατάρρευση), παρά τις προσπάθειες της Δύσης. Η «αραβική
άνοιξη» που εκδηλώθηκε το 2010 σχεδόν ταυτόχρονα σε πολλές χώρες του
Μαγκρέμπ και της Μέσης Ανατολής, οδήγησε στην ανατροπή και δολοφονία του
Καντάφι, στην εν συνεχεία εμφύλια διαμάχη, στη σχεδόν πλήρη καταστροφή
των υποδομών και στη διαίρεση της χώρας. Στη δυτική Λιβύη, υφίσταται η
αναγνωρισμένη από τη Δύση και τον ΟΗΕ μεταβατική κυβέρνηση της χώρας με
πρωτεύουσα την Τρίπολη, ενώ στην ανατολική Λιβύη, υπερισχύουν οι
δυνάμεις του Στρατάρχη Χαφτάρ, με έδρα τη Βεγγάζη…Και στις δύο περιοχές,
υπάρχουν φατρίες και τοπικοί πολέμαρχοι που διατηρούν σχετικό τοπικό
έλεγχο, ο οποίος μεταβάλλεται συχνά.. Παράλληλα, συνυπάρχουν στην
περιοχή ισχυρά απομεινάρια του ISIS , με προεξάρχουσα την AQMI (Al Qaeda au Maghreb Islamique),
αλλά και άλλων εξτρεμιστικών και τρομοκρατικών ισλαμιστικών οργανώσεων,
ενώ επίσης έντονη είναι η παρουσία του οργανωμένου εγκλήματος και των
αφετηριών οργανωμένης λαθρομετανάστευσης..
Οι ΗΠΑ, σε πληροφορίες προερχόμενες από την Κεντρική Υπηρεσία πληροφοριών CIA,
αναφέρονται σε σημαντικά κενά ασφαλείας στην εν λόγω χώρα, και στις
δύο συγκρουόμενες πλευρές, με δραστηριοποίηση ανταρτών, τοπικών
φυλάρχων, εθνοφυλακών, μισθοφόρων, αλλά και ιδιωτικών στρατών (ρωσική Wagner, τουρκική Sadat),
αναμεμιγμένων με κρατικές ή ημικρατικές δυνάμεις ασφαλείας. Οι εντάσεις
και οι ταραχές είναι συχνές, ιδιαίτερα μεταξύ των ανωτέρω συστατικών
στοιχείων ασφαλείας, ενώ η ουσιαστική επίβλεψη και λογοδοσία – έλεγχος
των υπόψη τμημάτων είναι πολύ περιορισμένος. H ταξιδιωτική οδηγία από το USDepartment of State είναι ξεκάθαρα «ΜΗΝ ΤΑΞΙΔΕΥΕΤΕ» (do not travel), ενώ παράλληλα εντάσσει τη χώρα σε High Risk Areas (HRA), εξ αιτίας του οργανωμένου εγκλήματος, τρομοκρατίας, κοινωνικών αναταραχών, απαγωγών και ενόπλων συγκρούσεων…
Με αυτά τα
δεδομένα, και σύμφωνα με νεότερες πληροφορίες, (οι οποίες δεν έχουν
διαψευσθεί επί του παρόντος), το ΥΠΕΞ, κατόπιν της αλλαγής του Α/Δ,
πρότεινε τη ματαίωση της αποστολής, πλην όμως το ΓΕΕΘΑ τη συνέχισε…
Σε τακτικό επίπεδο…
Η αλήθεια
είναι ότι ο τακτικός διοικητής μια αποστολής, είναι αυτός που έρχεται να
υλοποιήσει επί του εδάφους την επιχειρησιακή σχεδίαση της ανατιθέμενης
αποστολής, προκειμένου να εκπληρωθούν οι αρχικά τιθέμενοι στρατηγικοί
στόχοι…Ως εκ τούτου, παραμένει προσηλωμένος στην επιχειρησιακή σχεδίαση.
Παρόλα αυτά, δεν παύει να είναι ο Δκτης της αποστολής, και έχοντας την
πλήρη εικόνα επί του εδάφους, μπορεί να αναπτύσσει πρωτοβουλίες, να
ενημερώνει και να αποφασίζει νέους τρόπους ενεργείας ή και να προτείνει
τη ματαίωσή της, εφόσον κρίνει ότι οι υφιστάμενες συνθήκες και οι
απειλές – κίνδυνοι, είναι πολλαπλάσιοι ή μεγαλύτεροι από ότι αρχικά
εκτιμήθηκαν. Και ενώ τα συστήματα μετάδοσης ζωντανής εικόνας real time ως
πολλαπλασιαστής ισχύος, από το περιβάλλον επιχειρήσεων προς το
αντίστοιχο κέντρο, σκοπό έχουν την αμφίδρομη επικοινωνία και την
υποστήριξη του τακτικού διοικητή, πάντοτε ελοχεύει ο κίνδυνος της
αφαίρεσης πρωτοβουλίας του και της ανάληψης ελέγχου από τον ανώτερο
διοικητή..
Εν
προκειμένω, η συγκέντρωση του συνόλου των συμμετεχόντων σε ένα και μόνο
όχημα, δεν ενδείκνυται, καθόσον δεν διαμοιράζει τον κίνδυνο…Για τους
ίδιους λόγους, δεν ενδείκνυται η συγκέντρωση των μέσων των επικοινωνιών,
των ιατρών-νοσοκόμων-τραυματιοφορέων και του υγειονομικού υλικού σε ένα
και μόνο όχημα (το ίδιο ισχύει και για τα πυρομαχικά, πλην όμως δεν
ισχύει εν προκειμένω, καθόσον το προσωπικό του ΕΤΑ που συμμετείχε στην
αποστολή ως ασφάλεια και ως διασώστες μάχης, συμμετείχε άνευ οπλισμού).
Το status του οπλισμού, είναι ένα περίπλοκο θέμα,
το οποίο συνήθως ρυθμίζεται με τις ανάλογες συμφωνίες μεταξύ των
εμπλεκομένων μερών, οι οποίες όμως απαιτούν και τον ανάλογο χρόνο (SoMAs, or SoFAs). Η ύπαρξη όμως οπλισμού, παράλληλα επιφέρει και άλλον έναν «μπελά», αυτόν των RoE (Rules of Engagement), ο οποίος προβληματίζει έντονα τους λήπτες αποφάσεων σε κάθε επίπεδο…Τα ανωτέρω βέβαια, σε μια χώρα όπως η Λιβύη (failed state)
και δη στην Ανατολική, είναι ιδιαίτερα δύσκολα να αποκρυσταλλωθούν σε
συμφωνία, όπου ένα ομιχλώδες τοπίο επικρατεί και οι αρχές και επί μέρους
αρμοδιότητες, παραμένουν σκαιώδεις..
Η διάθεση δύο
οχημάτων ασφαλείας με ενόπλους από τις δυνάμεις του Χαφτάρ (ένα στην
κεφαλή και ένα στην ουρά της φάλαγγας, με προσωπικό αμφιβόλου
εκπαίδευσης, δυνατοτήτων και προθέσεων), δεν αποτελούσε πανάκεια στον
τομέα της ασφάλειας, καθόσον τα πλευρά παρέμεναν ακάλυπτα. Επιπλέον δε
σύμφωνα με πληροφορίες (που δεν έχουν διαψευσθεί), την κρίσιμη ώρα, το
όχημα της κεφαλής της πορείας δεν ευρισκόταν στη θέση του…Εξ εμπειρίας,
πέραν της σχεδίασης, και έχοντας βρεθεί σε τέτοιες φάλαγγες με
«διατιθέμενους συνοδούς ασφαλείας» στην Αφρική, η επαγρύπνηση παραμένει
στο μέγιστο, υποπτευόμενος το κάθε τι παράξενο…Εξάλλου η εμπιστοσύνη
προς τέτοια τμήματα, βρίσκεται στο ναδίρ, δεδομένου ότι αν κάποιος
πληρώσει περισσότερα, οι συνοδοί αλλάζουν στρατόπεδο και συμφέροντα,
χωρίς ιδιαίτερο δισταγμό.. Η δε ανθρωπιστική βοήθεια, αποτελεί από μόνη
της ελκυστικό στόχο, ώστε να μη φτάσει ποτέ στον τελικό της προορισμό,
καθώς αν πέσει στα χέρια επιτήδειων, θα αποφέρει μεγάλα κέρδη από τη
μεταπώληση της στη μαύρη αγορά…
Η κατανομή των
τριών μεταφραστών με τρία στελέχη του ΕΤΑ (ένα ζευγάρι ανά όχημα σε
κεφαλή, φορτηγό, ουρά φάλαγγας) με τις αντίστοιχες επικοινωνίες, θα
προσέδιδε μεγαλύτερο βαθμό ελέγχου και ευελιξίας κατά τη διάρκεια της
πορείας. Επιπλέον δε, από εμπειρία σχεδίασης και παρακολούθησης
διεξαγωγής τέτοιων κινήσεων σε αντίστοιχα κέντρα επιχειρήσεων, δεν θα
υπήρχε περίπτωση να μετακινείται όχημα, χωρίς το κέντρο να γνωρίζει
επακριβώς τη θέση του και έχοντας αποκαταστήσει εκ των προτέρων διαρκείς
επικοινωνίες (κατ’ ελάχιστο voice and data), καθώς και διαρκή αποτύπωση της θέσης του (μέσω συστήματος εντοπισμού blue track point plus data link/emergency/distress call)…Ενώ σε πιο απαιτητικές αποστολές, φρόντιζες να υπάρχει δορυφορική κάλυψη, ή έστω κάλυψη από drone
(η έλλειψη τέτοιων δυνατοτήτων, είναι εμφανής και θα πρέπει άμεσα να
προστεθούν, εφόσον η χώρα έχει αποφασίσει ότι θα έχει δυναμική παρουσία
εκτός συνόρων)
Η στιγμή της σύγκρουσης-προσβολής
Από τις μέχρι
τούδε παρασχεθείσες πληροφορίες, μάθαμε ότι ένα τζιποειδές όχημα μεγάλου
μεγέθους και κυβισμού, κινούμενο με υψηλή ταχύτητα στο αντίθετο ρεύμα,
εξετράπει της πορείας του και συγκρούστηκε πλαγιομετωπικά με το
λεωφορείο (προσκρούοντας στην αριστερή πλευρά του) στο οποίο επέβαιναν
τα μέλη της αποστολής.. Από τη σύγκρουση, σημειώθηκε έκρηξη (η οποία
προκάλεσε τους θανατηφόρους τραυματισμούς των τριών στελεχών κα των δύο
πολιτών) και εν συνεχεία πυρκαγιά, η οποία και απανθράκωσε τόσο το
πολιτικό λεωφορείο, όσο και το τζιπ (πιθανόν Toyota Land Cruiser or Sequoia).
Καταλυτικό ρόλο για την έκρηξη και πυρκαγιά φέρεται να διαδραμάτισε
δεξαμενή καυσίμου 200 (?) λίτρων, τοποθετημένη εξωτερικά, στο εμπρόσθιο
μέρος του οχήματος. Επίσης σύμφωνα με πληροφορίες (οι οποίες τίθενται
πλέον εν αμφιβόλω) , στο υπόψη όχημα επέβαινε πενταμελής οικογένεια
Λιβύων πολιτών…
Από τις εν λόγω
πληροφορίες, ως κύρια αιτία για την σύγκρουση, έκρηξη, και την πυρκαγιά
που προκάλεσε το θανάσιμο τραυματισμό πέντε μελών της αποστολής και τον
τραυματισμό άλλων δεκατριών, φέρεται να προκρίνεται η περίπτωση του
τροχαίου δυστυχήματος…Θέση, η οποία έχει υιοθετηθεί και από την
κυβέρνηση..
Δεδομένου, ότι σε
κάθε περίπτωση διερεύνησης ενός δυστυχήματος, το οποίο εν προκειμένω
επηρεάζει από πλευράς ασφαλείας τη διεξαγωγή μιας στρατιωτικής
επιχείρησης/επιχείρησης ασφαλείας, και υπάρχουν αμφιβολίες για το αν
είναι δυστύχημα ή στοχευμένη επίθεση, η διεθνής πρακτική λέει, ότι αυτή
εξετάζεται ως στοχευμένη επίθεση, μέχρι να προκύψουν σαφή στοιχεία
αποκλεισμού της..
Μια στοχευμένη επίθεση θα μπορούσε να κινητροδοτηθεί υπό τις εξής περιπτώσεις :
α. Τυφλό χτύπημα , το
οποίο δεν στόχευε τη συγκεκριμένη ελληνική αποστολή, αλλά απλά ήθελε να
δηλώσει αμφισβήτηση στην τοπική επικυριαρχία ενός πολέμαρχου από έναν
άλλον ανταγωνιστή του,
β. Τυφλό τρομοκρατικό χτύπημα, από κάποια ισλαμιστική φονταμενταλιστική οργάνωση,
γ. Στοχευμένο
χτύπημα-μήνυμα εναντίον της ελληνικής αποστολής, από εχθρικά διακείμενα
προς τη χώρα μας κράτη και οντότητες – δρώντες, ένεκα ανταγωνιστικών
συμφερόντων στην υπόψη περιοχή….
Τουλάχιστον στις
δύο πρώτες περιπτώσεις, θα έπρεπε να ακολουθήσει κάποιο είδος
«μηνύματος», είτε με δημόσια ανακοίνωση και με ανάληψη σχετικής ευθύνης,
χωρίς όμως να έχουν υπάρξει μέχρι τούδε πληροφορίες για κάτι τέτοιο..
Όμοια ισχύουν και για την τρίτη περίπτωση, η οποία όμως αυτονοήτως θα
παρέμενε σε εσωτερικό επίπεδο.
Η παρατήρηση του
καμένου λεωφορείου, από τις σχετικές φωτογραφίες και βίντεο (χαμηλής
ποιότητας και ανάλυσης), δεν δείχνει καταστροφή του από σημάδια
πλήγματος από κάποιο πύραυλο, αντιαρματικό, ή νάρκη…Τυχόν πλήγμα του
από drone, θα είχε εμφανή σημάδια έκρηξης με
κατεύθυνση από άνω προς το εσωτερικό.. Τέτοια σημάδια δεν υπάρχουν.. Δεν
υπάρχουν εμφανή ίχνη από εκτόνωση θραυσμάτων από μέσα προς τα έξω
..Κάποιες τρύπες που υπάρχουν στην πίσω πλευρά, αφενός μεν είναι
καθορισμένου σχήματος, αφετέρου δε οι αποστάσεις μεταξύ τους, δεν
υποστηρίζουν σημάδια βιαίως εκτονωμένων θραυσμάτων, για να υποστηρίξουν
μία πιθανή έκρηξη.. Αντίστοιχα όμως, η εκ των φωτογραφιών εξέταση, δεν
δείχνει και εμφανή σημάδια σύγκρουσης στην αριστερή του πλευρά, η οποία
θα έπρεπε να έχει ικανώς παραμορφωθεί..
Επίσης εξ
εμπειρίας γνωρίζω ότι στην Αφρική, τα οχήματα τα οποία διανύουν μεγάλες
αποστάσεις και επειδή ο ανεφοδιασμός τους καθίσταται προβληματικός,
χρησιμοποιούν κυρίως πετρέλαιο, το οποίο ως καύσιμο δεν εκρήγνυται, ενώ
για τους ίδιους λόγους, φροντίζουν να έχουν πλεόνασμα καυσίμου σε
κάνιστρα και όχι σε μόνιμες πρόσθετες δεξαμενές…(πόσο δε μάλλον στο
εξωτερικό εμπρόσθιο μέρος, περιορίζοντας και την ορατότητα του
οδηγού..).
Τόσο στο πλαίσιο
της διενεργούμενης ΕΔΕ, όσο και της προκαταρκτικής εξέτασης, το σώφρον
θα ήταν να μεταβεί ένα κλιμάκιο ειδικών με πυροτεχνουργό, το οποίο με
μια αρχική μακροσκοπική εξέταση των συντριμμιών θα μπορούσε να αποφανθεί
περί εκρήξεως-πλήγματος, ενώ με τη χρήση των κατάλληλων
ιχνηλατών-αντιδραστηρίων, θα μπορούσε να αποφανθεί για τυχόν κατάλοιπα
εκρηκτικών υλών ή άλλης εύφλεκτης ύλης, ώστε σε κάθε περίπτωση να
σταματήσουν οι κάθε λογής ανερμάτιστες θεωρίες συνομωσίας και μη … Να
επισημάνω, ότι εκτός από τους αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς (ΙEDs),
υπάρχουν και οι αντίστοιχοι εμπρηστικοί, όπου με τη χρήση κατάλληλου
εμπρηστικού παράγοντα, ο οποίος αναφλέγεται ταχύτατα (όχι όμως με τέτοια
ταχύτητα που προκαλεί έκρηξη), μεταδίδεται ταχύτατα η πυρκαγιά στο
στόχο…Υπόψιν, ότι στην παραπάνω κατεύθυνση, ο επιτόπιος έλεγχος θα
μπορούσε να συνδυαστεί και με επιτόπιες καταθέσεις λοιπών αυτοπτών
μαρτύρων και εμπλεκομένων (τρίτος μεταφραστής-διερμηνέας, Λίβυοι οδηγοί
οχημάτων κονβόϊ), προς επαύξηση της αξιοπιστίας της διαδικασίας των
ερευνών, ενέργεια που δεικνύει σαφώς προτιμητέα, από οποιαδήποτε άλλη
διαδικασία της «απομακρυσμένης και παγωμένης» κατά παραγγελία
κατάθεσης.. Να τονιστεί επίσης, ότι σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό
πλαίσιο, η ΕΥΠ, δεν έχει καμία αρμοδιότητα να δραστηριοποιείται εκτός
της χώρας…
Όπως και να έχει ,
η έρευνα θα πρέπει να εξετάσει, να εστιάσει και να αποκλείσει το
ενδεχόμενο της εκ προθέσεως σύγκρουσης (προσβολής), αλλά και να
αιτιολογήσει τα αίτια της ανάφλεξης – πυρκαγιάς και την ταχύτητα
μετάδοσης και εξάπλωσής της..
Πίσω στο χώρο του
συμβάντος, αναμφίβολα οι διασώστες του ΕΤΑ και της ΜΕΕΔ, παρά το αρχικό
σοκ και τα τραύματά τους (άπαντες οι 13 τραυματίες), κατάφεραν να
αντιδράσουν με ψυχραιμία και αυταπάρνηση, να απεγκλωβιστούν από το
φλεγόμενο λεωφορείο και να διασώσουν τραυματίες, αποφεύγοντας μεγαλύτερο
αριθμό ανθρωπίνων απωλειών.
Βοήθεια και
ασθενοφόρα κατέφτασαν στην περιοχή περίπου 1,5 ώρα αργότερα μετά το
συμβάν, διακομίζοντας τους τραυματίες (κάποιοι εξ αυτών βαριά
τραυματίες), σε τοπικά νοσοκομεία, ενώ οι σωροί απεγκλωβίστηκαν
αργότερα από το απανθρακωμένο λεωφορείο.
Το ότι στη
συνέχεια δεν ήταν δυνατή η επικοινωνία με το ΓΕΕΘΑ, καθόσον «κάηκαν τα
δορυφορικά και τα κινητά τους δεν έπιαναν», γνωρίζοντας τον
επαγγελματισμό και τις ικανότητες τέτοιων τμημάτων, προσωπικά δεν με
πείθει…Εξάλλου, ο φορέας υποστήριξης των δορυφορικών συνομιλιών,
καταγράφει πλήρως τις συνομιλίες και αν χρειαστεί μπορεί και αυτές να
περιέλθουν εις γνώση του αρμόδιου εισαγγελέα, ακόμη και αν ήταν σε
διαμόρφωση crypto.. Επιπλέον δε, σχετικά με την
κινητή τηλεφωνία, υπάρχει πλήθος φωτογραφιών από την περιοχή του
συμβάντος, οι οποίες δείχνουν αριθμό ντόπιων, να συνομιλούν με τα κινητά
τους…
Επικοινωνιακή διαχείριση εκ του ΓΕΕΘΑ
Το γεγονός ότι ο
ΑΓΕΕΘΑ, κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο, φωτογραφίες από την έναρξη της
επιχείρησης με φωτογραφίες και των μελών της ομάδας του ΕΤΑ
αποκαλύπτοντας τα διακριτικά τους, τη δύναμη και τη σύνθεση της
αποστολής (προσωπικό ΥΓ, combat medics, ασφάλεια ETA), σίγουρα δεν προσμετρά στα θετικά μια επιχείρησης σε High Risk Areas (HRA),
τη στιγμή μάλιστα που η επιχείρηση βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη…Το υπόψη
γεγονός, θα μπορούσε να συνιστά και αυτό διαρροή ευαίσθητων πληροφοριών,
γεγονός απαράδεκτο για στρατιωτική πηγή, τη στιγμή μάλιστα που οι
πολιτικοί προϊστάμενοι (ΥΕΘΑ και ΥΦΕΘΑ) του υπόψη εμπλεκομένου
Υπουργείου, έχουν υποπέσει σε πρόσφατα αντίστοιχα ολισθήματα στο βωμό
της επικοινωνίας…Οι φωτογραφίες και η επικοινωνία, μπορούν να περιμένουν
στην ώρα τους…
Ενώ το
περιστατικό συμβαίνει περί την 15:00 (ώρα Λιβύης), ήτοι περί την 16:00
(ώρα Ελλάδος), και ενώ το ΓΕΕΘΑ από το απόγευμα αντιδρά προετοιμάζοντας
έκτακτη πτήση του C-130 με έτερη ομάδα
υγειονομικών και διασωστών μάχης (άρα ήδη γνώριζε), εκδίδει ανακοίνωση
την 19:45, μιλώντας για τροχαίο και ελαφρούς τραυματισμούς.. Λίγο πριν, ο
Υπουργός Υγείας της Λιβύης, είχε κάνει δημόσια ανακοίνωση, μιλώντας για
τέσσερις νεκρούς της ελληνικής αποστολής και για επτά βαριά τραυματίες,
απευθύνοντας δημόσια τα συλλυπητήρια του στην Ελλάδα…Ακολουθούν μεγάλα
ειδησεογραφικά πρακτορεία (Reuters, BBC, AlJazeera,
και άλλα) τα οποία ανακοινώνουν τέσσερις νεκρούς και τραυματίες, ενώ το
ΓΕΕΘΑ επανέρχεται τα μεσάνυχτα, μιλώντας για τρεις νεκρούς και δύο
«αγνοούμενους»…???…
Εκ του ΓΕΕΘΑ,
προβάλλονται δικαιολογίες, ότι η ενημέρωση που είχε ήταν εκ μέρους του
ΥΠΕΞ (Γεν. πρόξενος) , το οποίο είχε τις επαφές με τις αρχές της Λιβύης,
και ως εκ τούτου, υπήρξε σύγχυση στην αρχική ενημέρωση…
Την επόμενη ημέρα το πρωί, 18 Σεπ, το C-27J,
μεταφέρει πέντε σωρούς, τριών στελεχών και δύο πολιτών, οι οποίο είχαν
προσφερθεί εθελοντικά να συνδράμουν την εν λόγω αποστολή σε ρόλο
διερμηνέα-μεταφραστή…
Τις επόμενες
ημέρες σε επίσκεψη του ΑΓΕΕΘΑ στους τραυματίες, φέρεται να λαμβάνει χώρα
φραστικό επεισόδιο στο ΝΝΑ, μεταξύ του ΑΓΕΕΘΑ και μητέρας εκ των
τραυματιών.. Ο ΑΓΕΕΘΑ, φέρεται να δηλώνει ότι αν του ζητείτο ξανά, θα
ξαναέκανε ακριβώς την ίδια διαδικασία… Αναρωτιέται κανείς, πως κάποιος
μπορεί να είναι υπέρμαχος της «ίδιας ακριβώς διαδικασίας», όταν εκ του
αποτελέσματος, είχες νεκρούς και τραυματίες…Δυστυχώς η υπόψη προσέγγιση,
θυμίζει έντονα την τραγωδία στο Μάτι, με αντίστοιχες δηλώσεις από τον
τότε διοικητή της Πυροσβεστικής, παρά τους 103 νεκρούς..
Σε οποιαδήποτε
επιχείρηση, εφόσον τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν θετικά και πολύ
περισσότερο μετράς νεκρούς, δεν μπορείς να λες, ότι αν μου
ξαναζητούνταν, θα έκανα ακριβώς τα ίδια…Και πολύ περισσότερο δεν μπορείς
να λες τέτοια πράγματα μπροστά σε συγγενείς νεκρών, ή εν προκειμένω
μπροστά στη μάνα ενός τραυματία.. Και η μάνα, πάντα παραμένει μάνα,
έχοντας το ακαταλόγιστο του πόνου της.
Ακόμη και αν
είχες εφαρμόσει πλήρως τις προβλεπόμενες διαδικασίες, χωρίς παραλείψεις,
και είχες αυτό το τραγικό αποτέλεσμα, θα έπρεπε να σκεφτείς, ότι τα manuals, οι SOP, τα Doctrines
και κάθε λογής υλικό, χρειάζεται άμεσα να αναθεωρηθούν, καθόσον
απέτυχαν.. Εξάλλου και αυτά, φτιάχτηκαν από την προηγηθείσα συμπυκνωμένη
και καταγεγραμμένη εμπειρία και δεν μπορούν πάντα να ανταποκρίνονται
επιτυχώς στις νέες απειλές και κινδύνους.. Και παραμένει ιδιαιτέρως
επικίνδυνο, να ενεργείς με τον ίδιο τρόπο, και να περιμένεις να λάβεις
διαφορετικά αποτελέσματα..
Προ πενταμήνου,
είχε δημοσιευτεί άρθρο μου, σχετικά με την επιχείρηση στο Σουδάν,
καταλήγοντας ότι «η χώρα, δεν μπορεί να πάει , ούτε στα Τέμπη, ούτε στο
Σουδάν»…Δυστυχώς και το λέω μετά πόνου και θλίψης, αυτό που έγινε στη
Λιβύη, ήταν νομοτελειακό να συμβεί…Και σε καμία περίπτωση, ούτε το προ
πενταμήνου άρθρο ή το σημερινό, αποτελούν μομφή προς το προσωπικό, το
οποίο με αυταπάρνηση, καθημερινά δίνει τον καλύτερο εαυτό του,
διατηρώντας στο έπακρο τις υψηλές δυνατότητές του…Αλλά δεν μπορείς να
διεξάγεις, όπως λες, «επιχείρηση απεγκλωβισμού αμάχων» από περιοχές
υψηλού κινδύνου (όπως στο Σουδάν), με μόλις 2 μεταγωγικά Α/Φη διαθέσιμα
και με μόλις 13 στελέχη των ειδικών δυνάμεων, παρά την αδιαμφισβήτητη
ικανότητα τους και την εξαιρετική τους εκπαίδευση…Την ίδια στιγμή, άλλες
συμμαχικές χώρες που διεξήγαγαν τέτοιες επιχειρήσεις (extraction, or exfiltration ops ,or recovery of personnel in a hostileenvironment),
είχαν ξεδιπλώσει εξαιρετικές δυνατότητες με εκατοντάδες στρατευμάτων,
με πληθώρα ειδικού εξοπλισμού και μέσων, ώστε να ολοκληρώσουν με
ασφάλεια τις υπόψη επιχειρήσεις…Εντός ενός τέτοιου πλαισίου και υπό την
κάλυψη φιλίων δυνάμεων, πραγματοποιήθηκε και ο απεγκλωβισμός, ή καλύτερα
η αερομεταφορά των αμάχων από το Σουδάν…
Η επιχείρηση τότε καλύφθηκε με πληθώρα φωτογραφιών που θα μπορούσαν ίσως να αποτελέσουν case study για DSLR seminar..
Φωτογραφίες κυρίως του ΥΦΕΘΑ, αλλά και πάλι με «ανοιχτές φωτογραφίες»
από το συμμετέχον προσωπικό των Ειδικών Επιχειρήσεων…Το γεγονός ότι υπό
την κάλυψη άλλων χωρών, επιχειρήσαμε και εμείς, έδωσε την ευκαιρία για
εντυπωσιακές φωτογραφίες…παράλληλα όμως, δημιούργησε και αρκετές
εσφαλμένες παραστάσεις… Που κάποιοι ίσως νόμισαν, ότι θα μπορούσαν να
εφαρμοστούν με τον ίδιο τρόπο και στη Λιβύη…Το πληρώσαμε ακριβά…
Σύνοψη – Επίλογος
Σε στρατηγικό
επίπεδο, η κυβέρνηση φαίνεται να αντιλαμβάνεται ότι το «χαμένο έδαφος»
στη Λιβύη, δύσκολα θα μπορέσει να ανακτηθεί.. Η δε Τουρκία, παρά τα
κυβερνητικά αφηγήματα για εσωτερική κατανάλωση, περί της «απομόνωσής
της», της «καταρρέουσας οικονομίας» και του «ετοιμοθάνατου Ερντογάν», με
εύστοχες κινήσεις στο διεθνές περιβάλλον και εν προκειμένω και στη
Λιβύη, μας έχει περιορίσει ιδιαίτερα και αυτό αντανακλά άμεσα και στα
ελληνοτουρκικά.. Χρειάζεται μια επανεκκίνηση στη Λιβύη, αλλά σίγουρα όχι
με κάθε κόστος.. Η δε πρόταση για ματαίωση της υπόψη αποστολής, εκ
μέρους του ΥΠΕΞ, ήταν στη σωστή κατεύθυνση.. Παραμένοντας στο
κυβερνητικό επίπεδο, παρά τις δηλώσεις ΠΘ και ΥΕΘΑ, πως όλη η χώρα και η
πατρίδα πενθεί, δεν κηρύχτηκε εθνικό πένθος, αλλά μόνον 3μερο πένθος
στις ΕΔ, παρότι προ ολίγου καιρού είχε κηρυχθεί εθνικό πένθος για μη
εθνικές απώλειες ζωών (και εν τέλει, οι εθνικές απώλειες δεν έχουν την
ίδια βαρύτητα..??.. ή είναι θέμα απλής αριθμητικής προσέγγισης, παρότι
τα στελέχη έχασαν τη ζωή τους στο καθήκον..??..).
Σε επιχειρησιακό
και σε τακτικό επίπεδο, τα όποια λάθη τυχόν έγιναν, σε συνδυασμό με την
αλλαγή της τακτικής κατάστασης, την έλλειψη μέσων και της κατάλληλης
υποστήριξης, καθώς και την φερόμενη επιμονή του ΓΕΕΘΑ να αγνοήσει τις
προτροπές του ΥΠΕΞ για μη υλοποίηση της αποστολής, οδήγησαν στα γνωστά
αποτελέσματα. Παρά το δυσμενές αποτέλεσμα, ουδόλως θα πρέπει να
αμφισβητηθεί ο ηρωισμός, η αυταπάρνηση και ο υψηλός επαγγελματισμός των
συμμετεχόντων τόσο στο να υποστηρίξουν την επιδίωξη των εθνικών
συμφερόντων σε μία περιοχή υψηλού κινδύνου, όσο και στη φάση του «minimizing the fataland negative impact».
Σε
επικοινωνιακό επίπεδο, οι υπόψη χειρισμοί, θίγουν την αξιοπιστία του
ΓΕΕΘΑ, ενώ παράλληλα εγείρουν και περαιτέρω ερωτηματικά για τυχόν άλλες
προθέσεις που μπορεί να υποκρύπτονται..
Στο διά ταύτα,
πέντε νεκροί, (τρία στελέχη, δύο πολίτες), και οι υπόλοιποι της
αποστολής, είτε πολυτραυματίες, ή τραυματίες (αλήθεια, ποια είναι η
κατάσταση των τραυματιών..??..δεν οφείλει κάποιος να ενημερώσει..??..)
και μία εγκατάλειψη αποστολής, με αντίστοιχη κάμψη του γοήτρου των ΕΔ
και της χώρας, έρχονται να προστεθούν στα ήδη πολλά αρνητικά που έχουν
συμβεί στο χώρο των ΕΔ…
Και σίγουρα κάτι πρέπει να αλλάξει, δεδομένου « ότι το καράβι δεν πάει καλά..»..
Όσο αντιμετωπίζουμε τον «ατυχή πόλεμο του 1897», ως ατυχή και δεν τον μελετούμε, ώστε να κατανοήσουμε τις και τι έφταιξε…
Όσο συνεχίζουμε να αφήνουμε πολλά και σημαντικά στα «υπόψιν»..
Όσο δεν προσπαθούμε να
αποκτήσουμε πραγματικές επιχειρησιακές παραστάσεις με την ενεργό
συμμετοχή μας σε πραγματικές αποστολές, πέρα από τις όποιες
εκπαιδεύσεις..
Όσο συνεχίζουμε να
φαντασιωνόμαστε «αποτροπές» και «κατευνασμούς», και να μην διαβάζουμε
σωστά το διεθνές περιβάλλον, με τις απειλές, κινδύνους αλλά και παγίδες
που αυτό μπορεί να κρύβει, νομοτελειακά θα συμβαίνουν περιστατικά σαν
το πρόσφατο και σαν αυτά που έχουν συσσωρευθεί…
Θα πρέπει να διδαχθούμε
από τα λάθη μας, να βελτιωθούμε σε κάθε τομέα και να μην επιτρέψουμε, να
μην αφήσουμε παράθυρα ευκαιρίας εκδήλωσης ξανά τέτοιων λαθών και
παραλείψεων…
Αυτό θα ήταν και η καλύτερη αναγνώριση σε αυτούς που έπεσαν στο καθήκον και ότι η θυσία τους, δεν ήταν μάταιη…!!
Αυτό θα ήταν το καλύτερο μνημόσυνο για όλους αυτούς !!
Αντιπλοίαρχος (ΥΓ) Γλυκερία Μεμεκίδου
Επισμηναγός (ΥΓ) Ευαγγελία Ανδρεαδακη
Αρχιλοχίας (ΠΖ) Βούλγαρης Γεώργιος
ΑΘΑΝΑΤΟΙ !!!
Συλλυπητήρια στις
οικογένειες των θανόντων καθώς και στην οικογένεια των δύο νέων παιδιών,
της Άντζελας και του Φίλιππου Μανδαλιού, τα οποία προσφέρθηκαν
εθελοντικά να βοηθήσουν ως διερμηνείς στην εν λόγω αποστολή. Ευελπιστώ
και εύχομαι το ελληνικό κράτος, να αναλάβει τις ευθύνες του, ανεξάρτητα
αν είχαν προσληφθεί ή όχι, ως locals από το ΥΠΕΞ.
Σε καμία περίπτωση, δεν πρόκειται να αλλάξει κάτι για τον χαροκαμένο
πατέρα και τους οικείους των παιδιών, θα είναι όμως μια ένδειξη
αναγνώρισης της προσφοράς τους και την αγάπης τους για την Ελλάδα και
ότι το κράτος δεν αποποιείται των ευθυνών του (στην κηδεία τους, παρέστη
η ΠτΔ, αλλά…. ουδείς εκ των ΥΕΘΑ,ΥΠΕΞ,ΑΓΕΕΘΑ..)
Υ.Γ1 : Οι παραπάνω
γραμμές, δεν γράφησαν για να καταδείξουν υπευθύνους. Αντίθετα γράφησαν
για να υποβοηθήσουν στο έργο της απαραίτητης διερεύνησης, στην εστίαση
σε τυχόν συγκεκριμένα κενά, σε ολιγωρίες και παραλείψεις , προκειμένου
να βελτιωθούμε και να γίνουμε καλύτεροι…
Η απόδοση
ευθυνών σε υπευθύνους, καθώς και ο έλεγχος τους, ανήκει στη σφαίρα
αρμοδιότητας των αρμοδίων οργάνων της ελεγκτικής και της δικαστικής
εξουσίας. Αφ’ ης υπήρξαν θανάσιμοι τραυματισμοί, τόσο η διαταγή
διενέργειας ΕΔΕ, όσο και η διαταγή διενέργειας προκαταρκτικής εξέτασης, η
οποία δύναται να μετατραπεί σε προανάκριση (θα μπορούσε να έχει
διαταχθεί απ’ αρχής η διενέργεια προανάκρισης), είναι προβλεπόμενες
πράξεις που διατάσσονται αυτεπάγγελτα, σύμφωνα με το υφιστάμενο νομικό
μας πλαίσιο και το αντίστοιχο πλαίσιο λειτουργίας των ΕΔ. Συναφώς και
«δεν υπάρχει καμία μεγαλοψυχία», εκ μέρους της πολιτικοστρατιωτικής
ηγεσίας για τη διενέργεια των υπόψη πράξεων, και ευελπιστώ να μην
ακουστούν επ΄ ευκαιρία των πράξεων αυτών, τίποτα φαιδρά για «μαχαίρια
που θα φτάσουν στο κόκκαλο»…
Η διενέργεια
ΕΔΕ, θα πρέπει να αποδώσει πειθαρχικές ευθύνες σε τυχόν εμπλεκομένους, η
δε ποινική διαδικασία, θα αποδώσει αντίστοιχες ποινικές ευθύνες, σε
τυχόν υπευθύνους, καθόσον δεν έπραξαν σύμφωνα με τα οφειλόμενα και
εξέθεσαν το προσωπικό σε «μη ορθά λελογισμένο κίνδυνο».. Παρόλα αυτά,
ακόμη και σε μια τέτοια περίπτωση, οι όποιες τυχόν κατηγορίες,
απαγγελθούν, εκτιμάται ότι δεν θα είναι βαρύτερες, από την «έκθεση σε
κίνδυνο και συναυτουργία σε φόνο εξ αμελείας..» (άρθρα 45, 302,306 Π.Κ.)
Παρόλα
αυτά, η ανάληψη προσωπικής ευθύνης, από οποιονδήποτε από τους
εμπλεκομένους, δεν παύει να είναι ένα ανοιχτό παράθυρο τιμής και
αξιοπρέπειας, σύμφωνα με τον αξιακό κώδικα εκάστου εκ των
εμπλεκομένων.. και εφόσον βέβαια υπάρχει τέτοιος..
Εξάλλου,
ιδιαίτερα οι στρατιωτικοί, και δη αυτοί που βρίσκονται στις παρυφές, και
την κορυφή της πυραμίδας τις ιεραρχίας, γαλουχηθήκαμε και μεγαλώσαμε με
τη ρήση «ο Δκτης είναι υπεύθυνος για ότι πράξει, ή παραλείψει να πράξει η Μονάδα του»
(ΣΚ.20-2)..Πιτσιρικάδες τότε, στην αρχή, μας φαινόταν παράδοξο, να
είμαστε υπεύθυνοι για όποια πράξη ή παράλειψη ακόμη και ενός εκάστου
στρατιώτη μας, έστω και σε προσωπικό επίπεδο…Πολύ γρήγορα, αντιληφθήκαμε
την ορθότητα, αλλά και τον κυνικό ρεαλισμό της υπόψη διάταξης, η οποία
λειτουργούσε ως ένα κίνητρο διαρκούς ανησυχίας και βελτίωσης, αλλά και
μιας δαμόκλειας σπάθης, απαραίτητης για την εύρυθμη λειτουργία των ΕΔ…
Ο «κοινωνικός
εκμοντερνισμός» (ή εκμαυλισμός ??) , το 2017 συμπαρέσυρε και τον Σ.Κ.
20-2, και η υπόψη σαφέστατη ρήση (μη επιδεχόμενη μέχρι τότε ερμηνειών
και μεταφράσεων κατά το δοκούν), στη νέα αναδημοσίευσή του, απαλείφθηκε
και αντικαταστάθηκε από διαφορετικές προσεγγίσεις…Παρά τα νέα ήθη και
στο στράτευμα, όλοι όσοι έχουν ασκήσει και ασκούν χρηστή διοίκηση,
διατηρούν ως αναλλοίωτη προμετωπίδα την πρότερη ρήση αυτή.
Στους καιρούς
της κοινωνικής σήψης και παρακμής που διανύουμε, ο προαναφερόμενος
αξιακός κώδικας, φέρεται να έχει εγκαταλειφθεί προ πολλού από την
εκάστοτε πολιτική ηγεσία, με τα γνωστά δεινά και τραγικά
αποτελέσματα…Δυστυχώς όμως φαίνεται πως η υπόψη εγκατάλειψη του αξιακού
κώδικα, έχει υιοθετηθεί και από μέρος της στρατιωτικής ηγεσίας…
Και η υπόψη εγκατάλειψη, μόνο δεινά μπορεί να φέρει στις ΕΔ…
Υ.Γ. 2 : Ελπίζω τα τρολς
και κάποιοι «δημοσιόγραφοι» του αμυντικού τύπου, που έχουν αναλάβει
εργολαβικά το έργο της τυφλής στήριξης της κυβέρνησης και συγκεκριμένης
μερίδας της πολιτικοστρατιωτικής ηγεσίας, να μου «επιτρέψουν τις υπόψη
ανωτέρω αράδες»…Και αν «δεν», εδώ είμαι πάλι να τους αντιμετωπίσω..
Εξάλλου το φως και η αλήθεια, δεν έχουν ποτέ τίποτα να φοβηθούν…Και
σίγουρα, επειδή κάποτε περπάτησες με ένα μπέργκιν, 50 ασφαλή
χιλιόμετρα, αυτό δε σε καθιστά, αξιόπιστο και καταξιωμένο δημοσιογράφο
του αμυντικού τύπου…
Στην ίδια
«γραμμή», και κάποιοι «συνάδελφοι», είτε ε.ε. , είτε ε.α., οι οποίοι με
ανάμικτα κίνητρα, ως νεότεροι ιεροεξεταστές, εξαπολύουν μύδρους, κατά
όσων ασκούν κριτική στα αναμφίβολα «κακώς καμωμένα» των ΕΔ…Και από τη
στιγμή που υπάρχουν νεκροί συνάδελφοι, αλλά και πολίτες, είναι δεδομένο
ότι υπάρχουν κακώς καμωμένα..
Και να μην
ξεχνάμε ότι στα πρόσφατα κακώς καμωμένα, είχαν προηγηθεί, η αιχμαλωσία
δύο στελεχών στον Έβρο και οι σαμπάνιες στο προεδρικό Α/Φ με το
πανηγύρι υποδοχής στη Θεσνίκη (που να βρίσκεται άραγε ο οπλισμός τους
και οι ασύρματοι), η κλοπή οπλισμού στη Λέρο, ο θάνατος στελέχους του
ΕΤΑ σε νυχτερινό εκπαιδευτικό άλμα (βρέθηκε ώρες μετά πνιγμένος) , η
παρακολούθηση του ΑΓΕΕΘΑ ως στόχος 519C και η μη
αντίδρασή του προς προφύλαξη του κύρους του θεσμού, οι χιλιάδες
παραβιάσεις και υπερπτήσεις του ΕΕΧ, οι αντίστοιχες παραβιάσεις και
έρευνες εντός ΕΧΥ, η «έμμεση αποστρατικοποίηση» των νησιών του
Ανατ.Αιγαίου, η παροχή στρατιωτικού μας υλικού στην Ουκρανία χωρίς αυτό
να αντικατασταθεί, και πιο πρόσφατα οι πυρκαγιές (Ρόδος, Έβρος, Εύβοια,
Βόλος, Ελευσίνα), ο θάνατος του δευτεροετούς Εύελπι στο ΚΕΑΠ στη
Ρεντίνα, η πτώση του Canadair με τους νεκρούς
πιλότους μας, η έκρηξη των πυρομαχικών της Ν. Αγχιάλου, οι πλημμύρες με
την καταστροφή της βάσης Ε/Π στο Στεφανοβίκειο και τα εκτεθειμένα Ε.Π. ,
οι ελάχιστες διαθεσιμότητες των μεταφορικών ιπταμένων μέσων (C-130, C-27J),
η ένοπλη επίθεση στελέχους των Ειδικών Δυνάμεων στο διοικητή του, η
απεργία πείνας άλλου στελέχους, οι ελάχιστες διαθεσιμότητες των Ε/Π
έρευνας και διάσωσης καθώς και οι ιδιαίτερα χαμηλές των πυροσβεστικών Canadair,
οι κενές θέσεις επί τριετία στις παραγωγικές σχολές (-320/ΣΣΕ), το
οξύμωρο γεγονός οι βάσεις των σχολών των υπαξκων να ξεπεράσουν αυτές των
αξκων, και πολλά άλλα ακόμη…
Στα δε
ανάμεικτα κίνητρα μερίδας των ανωτέρω ε.ε. και ε.α. , να συμπεριλάβω
τόσο τις κομματικές παρωπίδες που κάποιοι συνεχίζουν να φορούν (γνωστές
οι σχέσεις αρκετών εξ αυτών με τα πολιτικά κόμματα, τις οποίες
ανερυθρίαστα επεδείκνυαν ακόμη και κατά τον βίο τους ως ε.ε. με
κομματικές εξυπηρετήσεις για την άνοδό τους), αλλά και τις προσωπικές
τους γνωριμίες με τις εκάστοτε κορυφές τις ιεραρχίας τις οποίες
μετέφραζαν εξίσου σε καλές μεταθέσεις και εξέλιξη…
Ούτε μ’
ενδιαφέρει αν κάποιος εμπλεκόμενος είναι «καλό παιδί».. «Αν είναι καλό
παιδί, να του πάρουμε ποδήλατο…», λέει κάποιος ειδικοδυναμίτης…και
συμφωνώ πλήρως…Και εξίσου λίγο με νοιάζει τι έκανε στο παρελθόν, ή αν
κάνει άλματα σε προχωρημένη ηλικία…Με νοιάζει τώρα, «αν κάνει για τη
δουλειά»…Για τη «δουλειά», όπως την γνωρίζουν, εννοούν και την απαιτούν
οι ΕΔ…όπως την εννοούν ο όρκος που δώσαμε και η αποστολή των ΕΔ… Και
όχι, όπως την εννοεί το εκάστοτε πολιτικό κατεστημένο, με επικοινωνιακά
αφηγήματα και όμοια τρυκ, το οποίο ανέκαθεν έψαχνε για χρήσιμα δεκανίκια
…με το αζημίωτο πάντοτε βέβαια…
Οφείλουμε άπαντες να στηρίξουμε τους θεσμούς…
Να στηρίξουμε τους θεσμούς.. όχι τα πρόσωπα..
Και αυτό
οφείλουν να το αντιληφθούν πρωτίστως αυτοί που τους υπηρετούν…Τα πρόσωπα
που υπηρετούν τους θεσμούς, οφείλουν να διατηρούν και να προσδίδουν
κύρος στους θεσμούς, με την προσωπικότητα, τις ενέργειες και τη
συμπεριφορά τους…Δυστυχώς διανύουμε καιρούς χαλεπούς, που μάλλον το
αντίστροφο συμβαίνει…Τα πρόσωπα, αφαιρούν κύρος από τους θεσμούς,
εξαιτίας των ανεπαρκειών, των ελλείψεων και των παραλείψεών τους…
Αναφορικά με
την κριτική στις ΕΔ, πάντοτε ήμουν υπέρ της αρχής «τα εν οίκω μη εν
δήμω», σε μια προσπάθεια διατήρησης αλώβητου του γοήτρου των ΕΔ, του
ηθικού και του πνεύματος Μονάδας..…Αυτό όμως δε σημαίνει ότι οι
ενέργειες σε κάθε επίπεδο, θα πρέπει να παραμένουν υπεράνω κριτικής.. Το
αντίθετο.. Σκληρή καλοπροαίρετη κριτική, σημαίνει ευκαιρία για
βελτίωση.. Είτε το θέλουμε , είτε όχι, η κάθε ενέργεια αυτού που ασκεί
διοίκηση, τυγχάνει κριτικής, τόσο από τους προϊσταμένους, όσο και από
τους υφισταμένους…Και να θυμάστε, ότι η πιο σκληρή , αλλά και συνάμα
αληθινή κριτική, γίνεται από τους υφισταμένους…Οπότε καλό είναι οι
διοικούντες, να κρατούν ως κόρη οφθαλμού διαρκώς το ρητό του Αγάθωνα…
«κατά νόμω άρχειν, ανθρώπων άρχειν και ουκ αεί άρχειν»..
Τα πράγματα όμως
γίνονται πολύ χειρότερα, όταν οι δυσμενείς συνέπειες και προεκτάσεις
τους, είναι τέτοιου μεγέθους που η δημοσιοποίησή τους καθίσταται
αναπόφευκτη.. Δυστυχώς, βρισκόμαστε σε τέτοιους καιρούς, όπου τα
συσσωρεμένα προβλήματα και ανεπάρκειες – παραλείψεις, δεν έτυχαν της
απαραίτητης εσωτερικής κριτικής και διορθώσεων, και πλέον επειδή αυτά
δεν μπορούν να κρύβονται πλέον κάτω από το χαλί, ξεπηδάνε σαν τα καπάκια
των πλημμυρισμένων υπονόμων..
Και η όποια
κριτική, δεν γίνεται ούτε για να θαμπώσει και να στιγματίσει τις ΕΔ,
ούτε βέβαια προς το προσωπικό των ΕΔ, το οποίο ιδιαίτερα την τελευταία
15ετία από την περίοδο των μνημονίων και ένθεν, έχει επανειλημμένα
ξεπεράσει τον εαυτό του σε πλήθος περιστατικών, όπου και αν αυτό
χρειάστηκε να αποδείξει την αφοσίωσή του, την υψηλή του κατάρτιση και
εκπαίδευση και τις ικανότητές του.. Η καλοπροαίρετη κριτική, έχει
μοναδικό γνώμονα τη βελτίωση και ως τέτοια θα πρέπει να
εκλαμβάνεται…Εξάλλου, δεν είναι τυχαίο, ότι ο θεσμός των ΕΔ, απολαμβάνει
της σχεδόν καθολικής εμπιστοσύνης των πολιτών της χώρας, σε
αντιδιαστολή με άλλους φορείς των τριών συστατικών εξουσιών του
πολιτεύματος, και σε αυτή την περίοπτη θέση εμπιστοσύνης θα πρέπει να
παραμείνει…
Προσωπικά, δεν
πρόκειται ποτέ να στηλιτεύσω δυσμενή γεγονότα για τις ΕΔ τα οποία
τυγχάνει να γνωρίζω από προσωπική γνώση και εμπειρία… Η όποια
καλοπροαίρετη κριτική μου σε δυσμενή γεγονότα, ασκείται σε γεγονότα τα
οποία έχουν ήδη δημοσιοποιηθεί. Σκοπό δε έχει να εστιάσει στις
παραμέτρους και στις συνθήκες που οδήγησαν σε αυτά, ευελπιστώντας στη
λήψη διορθωτικών μέτρων και ενεργειών ,από τους αρμοδίους προς τούτο..
Και αυτός ο σχολιασμός – κριτική, γίνεται αποκλειστικά και μόνον,
χρησιμοποιώντας αντίστοιχα στοιχεία από ήδη ανοικτές πηγές (OSINT), παρά τις όποιες ήδη εσωτερικές πληροφορίες, μπορεί να γνωρίζω…
Αντίθετα, ως
εν ενεργεία αξκος, η διαρκής μου έννοια και οι ενέργειες μου μεταξύ
άλλων, στόχευαν στον εντοπισμό των δυσμενών στοιχείων και εφόσον η
θεραπεία τους ήταν πέραν των δυνατοτήτων μου, η υποβολή των σχετικών
αναφορών και εμπεριστατωμένων προτάσεων λήψης διορθωτικών μέτρων, ήταν
μονόδρομος…Προφανώς και αυτό δεν αρέσει , ιδιαίτερα στα ανώτερα
κλιμάκια, καθόσον η αναφορά του μείζονος προβλήματος και η μη εκδήλωση
ενεργειών από προϊσταμένους, αφενός εκθέτει, αφετέρου δε η τυχόν
αδράνειά τους, τους καθιστά συμμέτοχους..
Θα ήταν
βέβαια ουτοπικό να περιμένει κάποιος αναγνώριση, αυτών των πράξεων, σε
καιρούς κοινωνικής σήψης και παρακμής.. Αντίθετα, το αντίτιμο της
εξόδου, απόλυτα κατανοητό και αναμενόμενο, και βεβαίως παραμένω
ουδόλως «μετανοηθείς» για την ανωτέρω στάση μου..
Παράλληλα, τα
ανωτέρω αποτελούν και την ευθεία απάντηση στο πρόσφατο άρθρο του
κ.Παπαχελά, «αναζητούνται επειγόντως, τρελοί και καθαροί»…Διότι ευκόλως
συνάγεται, ότι υπάρχουν άνθρωποι σε θέσεις κλειδιά του κρατικού
μηχανισμού, μη «καθαροί», άρα διεφθαρμένοι, ενώ επίσης συνάγεται, ότι
δεν είναι αρκετά «τρελοί», ώστε να εναντιωθούν στους πολιτικούς τους
προϊσταμένους, εφαρμόζοντας απλά, τις συνταγματικές και νομικές
προβλέψεις…Βέβαια, αφελώς(??), ο κ. Παπαχελάς, προσπερνά ότι η πολιτική
ηγεσία είναι αυτή που τους τοποθετεί και τους θέλει ευνουχισμένους…Και
εν τέλει, γιατί οι «τρελοί και καθαροί» να συνεργαστούν με μια
διεφθαρμένη πολιτική εξουσία..??..
Υ.Γ. 3:
Συνοψίζοντας λοιπόν, αφενός μεν χαρακτηρισμοί του τύπου : «μετά Χριστόν
προφήτης», με αφήνουν πλήρως ανεπηρέαστο, δεδομένου του
προειδοποιητικού άρθρου μου από τον Απρίλιο : «Η χώρα δεν μπορεί να
πάει, ούτε στα Τέμπη, ούτε στο Σουδάν» ( «Η χώρα δεν μπορεί να πάει ούτε στα Τέμπη, ούτε στο Σουδάν»! Οι σκληρές αλήθειες από έναν Ταξίαρχο – Militaire.gr) , αφετέρου
δε, εκτιμώ ότι η όποια γνώση και η εμπειρία μου, σε τέτοια αντικείμενα,
αποτελούν χρήσιμο οδηγό, ώστε να έχω άποψη στο τι πήγε στραβά στην
υπόψη αποστολή.
Ιδιαίτερα δε, μετά
θλίψεως και πόνου για τους ανθρώπους που χάθηκαν, τα αναγραφόμενα στο
ανωτέρω άρθρο : « η παρακμή, επηρεάζει το σύνολο των δραστηριοτήτων, σε
πολλαπλά επίπεδα…και σαφώς επηρεάζει δυσμενώς την πολυεπίπεδη
ασφάλεια…Μιλώντας λοιπόν πλέον δημόσια για ΠΑΡΑΚΜΗ, εδώ και 4 χρόνια,
όλα αυτά εννοούσα, όλα αυτά εννοώ…Και τα πληρώνουμε, όχι μόνο σε χρήμα,
αλλά κυρίως σε ανθρώπινες ζωές… π.χ. Σάμινα, Ηλεία, Μάνδρα, Μάτι,
Τέμπη.. και δυστυχώς είναι νομοτελειακά δεδομένο ότι έπεται
συνέχεια…Υπόψιν, ότι ο κύριος λογαριασμός, δεν έχει έρθει ακόμη… Με
αυτό το πολιτικό σκηνικό και με αυτές τις ηγεσίες, καθίσταται πλέον
παραπάνω από ορατό ότι …Η ΧΩΡΑ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΑΕΙ ΠΟΥΘΕΝΑ…ούτε στο
Σουδάν…ούτε στα Τέμπη…»…
Ως διατελέσας:
– Στρατιωτικός Σύμβουλος της Ελλάδας στον ΟΗΕ
– Στρατιωτικός Σύμβουλος της Ε.Ε. στην 4η Επιτροπή και στην Ειδική Επιτροπή για τις Ειρηνευτικές Επιχειρήσεις του ΟΗΕ
– Δκτης του NATO/PTEC/MPSOTC – NATO Partnership Training and Education Center – Multinational Peace Support Operations Training Center, ήτοι το γνωστό μας ΠΚΕΕΥΕ (Πολυεθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων Υποστήριξης της Ειρήνης),
– Τμηματάρχης των ΝΑΤΟικών κινήσεων και μεταφορών στο ΘΕ της Βαλκανικής (ΝΑΤΟ/KFOR/JLSG/Movement & Transportation Head)
– Αξκος Σχεδίων και Επιχειρήσεων για την Ειρηνευτική Επιχείρηση στο Ναγκόρνο – Καραμπάχ, υπό την αιγίδα του ΟΑΣΕ και του Minsk Process ( HLPG /OSCE )
– Δντης 2ου ΕΓ Πληροφοριών επιπέδου Σχηματισμού
– Απόφοιτος του σχολείου Σχεδιασμού Ειρηνευτικών Επιχειρήσεων, Planning Peacekeeping Ops (basic and advanced)
– Απόφοιτος του Σχολείου Στρατηγικών Πληροφοριών, αλλά και του αντιστοίχου HUMINT (Human Intelligence)
– Απόφοιτος του σχολείου διανομής ανθρωπιστικής βοήθειας (by USAID),
Σε συνδυασμό με την επιχειρησιακή μου εμπειρία , από περιοχές σε αφιλόξενο περιβάλλον και High Risk Areas (KFOR/Kossovo, MINUSMA/Mali, MONUSCO/Congo),
παρότι ιδιωτεύω κατόπιν της αποστρατείας μου,
Παραμένω έστω και ως
απλός στρατιώτης στη διάθεση της Υπηρεσίας (εννοείται αφιλοκερδώς), για
την επωφελή και εποικοδομητική μετάδοση των όποιων ανωτέρω γνώσεων και
εμπειριών, προς αποφυγή επανάληψης παρομοίων δυσμενών και τραγικών
περιστατικών, τα οποία εμμέσως, εκτός του αποτελέσματος της τραγικής
απώλειας ανθρωπίνων ζωών, πλήττουν παράλληλα το γόητρο και την τιμή των
ΕΔ και της χώρας μας.
*Ταξχος ε.α.
Παν Γερογλής
Diploma in Diplomatic and Strategic Studies
MA in Apllied Strategy in International Security
Political Advisor of EU/EAS/ESDC
ex Mil Adv of Greece to the UN
ex Mil Rep of Greece to the OSCE/HLPG
ex Commander /NATO/PTEC/MPSOTC
ex Commander /HNDGS/JMLLC
Πηγή : https://www.militaire.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου