Η απόρρητη έκθεση των ΗΠΑ του 1976 για το Αιγαίο

Ο 9.84 στα πλαίσια των αναλύσεων για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και τις θέσεις των ΗΠΑ, παρουσίασε σήμερα βασικά αποσπάσματα μιας απόρρητης έκθεσης του 1976 στο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, που 44 χρόνια μετά σε πολλά ζητήματα, τηρουμένων των αναλογιών της εποχής, αποδεικνύουν και σήμερα ποιους εξυπηρετούν συζητήσεις για προσφυγή στη Χάγη αλλά και διμερών συνομιλιών με την ώθηση των ΗΠΑ για την σταθερότητα στην περιοχή. Η απόρρητη αυτή έκθεση μετά τον αποχαρακτηρισμό της , πρωτο-δημοσιεύτηκε στις 24-11-2008 στο «Βήμα».

Υπενθυμίζεται ότι τον Μάιο του 1976 ο τότε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ δρ Χένρι Κίσινγκερ είχε αποφασίσει να αναμειχθεί ο ίδιος σε μια προσπάθεια μεσολάβησης ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Τουρκία. Οι πρωθυπουργοί των δύο χωρών, Κωνσταντίνος Καραμανλής και Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, είχαν συμφωνήσει στη διαπραγμάτευση των διμερών εκκρεμοτήτων χωρίς να καταλήξουν ποτέ σε θετικά αποτελέσματα. 

Ο Κίσινγκερ είχε ζητήσει από το Τμήμα Αναλύσεων και Πληροφοριών του Στέιτ Ντιπάρτμεντ να συντάξει μια μακροσκελή έκθεση για την ιστορία των προβλημάτων του Αιγαίου αλλά και τα πιθανά σενάρια επίλυσής τους. Η έκθεση αυτή με τίτλο «Η αμερικανική πολιτική στο Αιγαίο» δόθηκε στον αμερικανό υπουργό στις 17 Μαΐου 1976 και αποτέλεσε στη συνέχεια τη βάση ενός «σχεδίου Κίσινγκερ», που δεν καρποφόρησε ως το 1977, οπότε και ο κ. Κίσινγκερ έφυγε από την ηγεσία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. 

Το σχέδιο προέβλεπε είτε μια φόρμουλα διευθέτησης των εκκρεμοτήτων στο Αιγαίο βάσει ενός πάρε-δώσε σε ζητήματα όπως τα 12 μίλια και ο ελληνικός εναέριος χώρος είτε πάλι μια λύση-πακέτο για Κύπρο και Αιγαίο ταυτόχρονα. Σε κάθε περίπτωση η έκθεση υπογράμμιζε ότι «η Ελλάδα θα χρειασθεί να κάνει τις πιο σοβαρές παραχωρήσεις, σε σύγκριση με το προηγούμενο στάτους κβο». Το 1976 θεωρείτο «ιστορική πρακτική» η μη παραβίαση από τα τουρκικά αεροσκάφη του εναέριου χώρου των 10 μιλίων γύρω από τα ελληνικά νησιά και οι περίφημες «γκρίζες ζώνες» δεν είχαν καν εμφανισθεί στο προσκήνιο. 

Πηγή : https://www.youtube.com/watch?v=WODvD3Y4F3M