Πόσο αργά για την παγκόσμια οικονομία;

Του Λεωνίδα Βατικιώτη

Στο θαυμάσιο βιβλίο του Μάικλ Λιούις, Το μεγάλο σορτάρισμα (εκδ. Παπαδόπουλος, 2010), στο οποίο στηρίχθηκε και η εξαιρετική ομώνυμη ταινία που παίζεται στους κινηματογράφους (εδώ το τρέιλερ), αναφέρεται πως «ένα από τα πιο παλιά γνωμικά του επενδυτικού κόσμου είναι ότι αν διαβάζεις για κάτι στις εφημερίδες, τότε είναι πολύ αργά». Μετά τα χθεσινά ανησυχητικά δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου που ακολούθησαν την πτώση των αμερικάνικων μετοχών την Παρασκευή, σύντομα θα μάθουμε πόσο αργά είναι για την παγκόσμια οικονομία.

Η βουτιά που έκανε το αμερικάνικο χρηματιστήριο την Παρασκευή 15 Ιανουαρίου, όταν έπεσε κάτω από τα επίπεδα του Αυγούστου κι ο δείκτης S&P 500 έχασε 2,2%, ήταν η κορυφή του παγόβουνου, καθώς η μείωση που έχει καταγραφεί από τις αρχές του χρόνου σε όλο τον κόσμο δεν έχει προηγούμενο την τελευταία εικοσαετία. Για να μη μείνει καμιά αμφιβολία: ποτέ άλλοτε τουλάχιστον τα τελευταία είκοσι χρόνια δεν έχει καταγραφεί τόσο μεγάλη μείωση στις τιμές των μετοχών (ύψους 6,1%) όπως αυτή που παρατηρήθηκε τις πρώτες πέντε εργάσιμες ημέρες του 2016, σύμφωνα με τον παγκόσμιο δείκτη FTSE, όπως φαίνεται και στο διάγραμμα που παραθέτουμε. Η συγκεκριμένη απομείωση, αξίας 5,7 τρισ. δολ., ισούται με το ΑΕΠ της Γαλλίας και της Αγγλίας μαζί! 

Έκτοτε μάλιστα σε πολλά μεγάλα χρηματιστήρια η πτώση έχει συνεχιστεί, ενώ απώλειες κατέγραψαν και το 2015. Ο δείκτης της Σανγκάης για παράδειγμα έχει μειωθεί σωρευτικά κατά 18%. Επίσης, ο δείκτης της Φρανκφούρτης (που είναι υπερφορτωμένος με μετοχές εξαγωγικών εταιρειών) το 2016 έπεσε 11%, ενώ πρόσφατη έκθεση της Goldman Sachs επισήμαινε ότι ποτέ άλλοτε από τις αρχές της δεκαετίας του ’70, οι ευρωπαϊκές μετοχές δεν τα πήγαν τόσο άσχημα, όσο τις πρώτες ημέρες του 2016. 

Το εύρημα της Goldman Sachs έχει τεράστια σημασία γιατί για πρώτη φορά στρέφει τους προβολείς στις ανεπτυγμένες καπιταλιστικές οικονομίες και δη στην Ευρώπη. Ως τώρα, ξέραμε ότι στην εντατική βρίσκονταν οι αναδυόμενες περιφερειακές οικονομίες, με πρώτη και χειρότερη την Κίνα, και οι πετρελαιοεξαγωγικές. «Βάλτε και την Ευρώπη στο λογαριασμό», προσθέτει η «τράπεζα» που πάντα ξέρει περισσότερα από τους άλλους.

Αυτή η εξαιρετικά εύθραυστη κατάσταση επιβάλλει αναθεωρήσεις στην ακολουθούμενη οικονομική πολιτική. Για παράδειγμα, είναι πιθανότατο ότι η απόφαση της αμερικάνικης κεντρικής τράπεζας να αυξήσει τα επιτόκια για πρώτη φορά μετά από μια δεκαετία, δεν θα αποτιμάται ως επιτυχημένη. Είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν η FED, μετά τα όσα έγιναν, θα προχωρήσει στις τέσσερις αυξήσεις των επιτοκίων εντός του 2016, όπως αναμενόταν. Έτσι, όμως, το οπλοστάσιο παραμένει αδειανό και το μοναδικό μέσο αντιμετώπισης μιας νέας υποτροπής της κρίσης θα είναι απολύσεις, μειώσεις μισθών και νέες περικοπές δημοσίων δαπανών.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Πριν, την Κυριακή 17 Ιανουαρίου

Πηγή : http://www.logiosermis.net