Τα κράτη της ομάδας των BRICS πρόκειται να συναντηθούν για την 16η ετήσια σύνοδο κορυφής στο Kazan της Ρωσίας, στις 22-24 Οκτωβρίου 2024, και σε αυτή τη διάσκεψη αναμένεται να συζητηθούν κατά κύριο λόγο ζητήματα που αφορούν την ανατροπή της κυριαρχίας του δολαρίου στο χρηματοοπιστωτικό σύστημα..
Οι BRICS, ένας ταχέως αναπτυσσόμενος διακυβερνητικός οργανισμός που αποτελείται σήμερα από εννέα κράτη μέλη (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική, Ιράν, Αίγυπτος, Αιθιοπία και Ηνωμένα Εμιράτα), διοργανώνει τακτικές συνόδους κορυφής από το 2009.
Ωστόσο, πολλές από τις προηγούμενες συγκεντρώσεις ήταν σχετικά χαμηλών τόνων, καθώς οι BRICS θεωρούνταν κυρίως ως forum διαλόγου για τον Παγκόσμιο Νότο.
Ωστόσο, υπήρξαν αξιοσημείωτες εξελίξεις και η ομάδα που εκπροσωπεί τον Παγκόσμιο Νότο γίνεται όλο και πιο ηχηρή τελευταία διεκδικώντας μεγαλύτερη γεωπολιτική ισχύ καθώς αμφισβητεί την αμερικανική ηγεμονία.
O οδικός χάρτης
Το 2009, μετά την 1η Σύνοδο Κορυφής στο Yekaterinburg της Ρωσίας, η ομάδα BRIC (η Νότια Αφρική δεν ήταν μέρος του οργανισμού τότε) δήλωσε την ανάγκη για ένα νέο παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα.
Αν και η επίσημη δήλωση δεν περιελάμβανε ρητές προθέσεις ή σχέδιο δράσης, ήταν η πρώτη φορά που αμφισβητήθηκε η κυριαρχία του δολαρίου σε τόσο υψηλό επίπεδο.
Το 2014, στην 6η Σύνοδο Κορυφής που πραγματοποιήθηκε στη Fortaleza της Βραζιλίας, οι BRICS υιοθέτησαν τη λεγόμενη Διακήρυξη και Σχέδιο Δράσης της Fortaleza.
Αυτό περιελάμβανε τα σχέδια του οργανισμού για το μέλλον και επικεντρώθηκε στον πολιτικό διάλογο, την οικονομική συνεργασία και ολοκλήρωση και τις πολιτιστικές ανταλλαγές.
Η 14η Σύνοδος Κορυφής, υπό την προεδρία της Κίνας το 2022, είχε ως στόχο την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των πέντε τόυτε κρατών μελών.
Σε αυτή τη σύνοδο κορυφής ο πρόεδρος της Ρωσίας Vladimir Putin ανακοίνωσε ότι ο οργανισμός εργαζόταν για να σχεδιάσει ένα νέο αποθεματικό νόμισμα βασισμένο σε ένα «καλάθι» νομισμάτων BRICS.
Η 15η Σύνοδος Κορυφής, η οποία έλαβε χώρα στο Γιοχάνεσμπουργκ της Νότιας Αφρικής, το 2023 ήταν ιδιαίτερα σημαντική καθώς πέντε νέες χώρες προσκλήθηκαν να ενταχθούν στον οργανισμό (Αργεντινή, Αίγυπτος, Αιθιοπία, Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα).
Αν και η Αργεντινή αργότερα αρνήθηκε να αποδεχτεί την πρόσκληση, άλλες χώρες έγιναν επίσημα μέλη των BRICS στις 29 Δεκεμβρίου 2023 με τη Σαουδική Αραβία να εντάσσσεται αργότερα.
«Είναι ξεκάθαρο ότι οι συνόδους κορυφής των BRICS σταδιακά λαμβάνουν στρατηγικό χαρακτήρα και δεν περιορίζονται στην ανταλλαγή ιδεών.
Φέτος, η συνεδρίαση των BRICS μπορεί να αποδειχθεί ακόμη ένα σημείο καμπής, ειδικά για τα διεθνή χρηματοοικονομικά», σημειώνει ο Kar Yong Ang, αναλυτής χρηματοοικονομικής αγοράς.
Πράγματι, η σύνοδος κορυφής στο Kazan ενδέχεται να προκαλέσει ουσιαστικές εξελίξεις με σημαντικές και εκτεταμένες επιπτώσεις.
Συγκεκριμένα, στην ατζέντα αναμένεται να ενταχθεί η δημιουργία κοινού νομίσματος BRICS.
Το σημαντικότερο project από την εισαγωγή του ευρώ
« [Tο κοινό νόμισμα BRICS] είναι αναμφισβήτητα το πιο φιλόδοξο project στο διεθνές νομισματικό καθεστώς από την εισαγωγή του ευρώ το 1999», λέει ο Kar Yong Ang, σημειώνοντας ότι ενώ οι φήμες για το νόμισμα BRICS κυκλοφορούν εδώ και χρόνια, είναι τώρα πιο πιθανό να γίνει πραγματικότητα στο εγγύς μέλλον.
Ωστόσο, δεν αναμένεται ότι ένα νέο νόμισμα θα αποκαλυφθεί πλήρως κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής στο Kazan, αλλά λάβει χώρα ουσιαστική πρόοδος στο σχεδιασμό και την ανάπτυξή του.
Παρά τα πολλά πλεονεκτήματά του, υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις που πρέπει να ξεπεραστούν πριν εφαρμοστεί με επιτυχία ένα τέτοιο νόμισμα.
Επιπλέον, δεν είναι απολύτως σαφές, εάν οι BRICS στοχεύουν στη δημιουργία ενός απλού μέσου ανταλλαγής μεταξύ των μελών της για τον διακανονισμό συναλλαγών στο διεθνές εμπόριο ή χτίζουν κάτι πιο φιλόδοξο, όπως μια Νομισματική Ένωση, παρόμοια με την Ευρωζώνη, με τη δική της κεντρική τράπεζα .
«Προς το παρόν, μια Νομισματική Ένωση είναι σίγουρα εκτός συζήτησης», υποστηρίζει ο Kar Yong Ang, αναλυτής της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής αγοράς.
«Θα απαιτούσε χρόνια, αν όχι δεκαετίες προετοιμασίας, εναρμόνιση των πολιτικών των κεντρικών τραπεζών και συμφωνία μεταξύ των κρατών για την αντικατάσταση των κρατικών νομισμάτων τους με ένα νέο, κοινό νόμιμο χρήμα.
Δεν πρόκειται να συμβεί σύντομα».
Η τεχνική λύση για το διασυνοριακό εμπόριο
Πράγματι, η ομάδα των BRICS δεν φαίνεται να στοχεύουν στην οικονομική σύγκλιση προς το παρόν.
Αντίθετα, σχεδιάζει μια τεχνική λύση που θα επέτρεπε πιο αποτελεσματικές διασυνοριακές συναλλαγές.
Με άλλα λόγια, η ομάδα των BRICS θέλει να δημιουργήσει ένα κοινό μέσο συναλλαγών που θα είναι διεθνώς αποδεκτό από όλα τα μέλη του οργανισμού, με τις συναλλαγές να διακανονίζονται σε ένα ανεξάρτητο σύστημα πληρωμών BRICS. Στην πραγματικότητα, οι BRICS επιχειρούν να λύσουν ένα πολύ απτό πρόβλημα.
Όταν δύο χώρες συναλλάσσονται μεταξύ τους και πληρώνουν η μία την άλλη στα εθνικά τους νομίσματα (κάτι που συμβαίνει με ορισμένα μέλη των BRICS), μια χώρα που πουλάει περισσότερα και έχει εμπορικό πλεόνασμα θα καταλήξει με πλεόνασμα του νομίσματος μιας άλλης χώρας - όπως συνέβη με τις ρουπίες στην περίπτωση της Ρωσίας το 2013.
Ο Kar Yong Ang, αναλυτής χρηματοοικονομικής αγοράς, σημειώνει: «Το νόμισμα BRICS δεν θα είναι ένα συμβατικό νόμισμα.
Δεν θα έχει φυσική μορφή, επομένως θα είναι πλασματικό κατά κάποια έννοια.
Ο κύριος σκοπός του είναι να λειτουργεί ως μια απλή τεχνική λύση στις διεθνείς συναλλαγές».
Πράγματι, στην αρχή, το κοινό νόμισμα BRICS θα είναι πιθανότατα καθαρά ψηφιακό και θα χρησιμοποιείται αποκλειστικά στην πλατφόρμα πληρωμών BRICS, που ονομάζεται mBridge, θα υποστηρίζεται από την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS).
Η πλατφόρμα mBridge των BRICS θα χρησιμεύει ως πύλη για διακανονισμούς σε ψηφιακά νομίσματα κεντρικής τράπεζας (CBD).
Ουσιαστικά, θα λειτουργήσει ως εναλλακτική λύση στη σημερινή πλατφόρμα πληρωμών που χρησιμοποιείται πιο συχνά, που ονομάζεται σύστημα Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication (SWIFT).
Η δομή του νέου νομίσματος
Πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι ένα νέο νόμισμα BRICS (ή νομισματική νονάδα mBridge) θα βασίζεται στον χρυσό και στο καλάθι των κρατικών νομισμάτων με αναλογία 40% προς 60%—δηλαδή 40% χρυσό και 60% νομίσματα των κρατών μελών της ομάδας των BRICS.
Δεδομένου ότι η Κίνα είναι η μεγαλύτερη οικονομία των BRIC, θεωρείται ότι σύμφωνα με την πρόταση που αναμένεται να καταταθεί, στο καλάθι των νομισμάτων θα κυριαρχεί το γουάν.
Ωστόσο, μένει να δούμε αν η Ινδία θα υποστηρίξει αυτή τη λύση, λαμβάνοντας υπόψη τις εντάσεις στις σχέσεις της με την Κίνα.
Το δολάριο και ο χρυσός
Σε κάθε περίπτωση, εάν οι BRICS ανακοινώσουν έναν οδικό χάρτη προς το κοινό νόμισμα ή άλλως σημειώσουν πρόοδο στην καθιέρωσή του, η ανάπτυξη ενός νομίσματος BRICS μπορεί να επηρεάσει το δολάριο και τις αγορές χρυσού.
Πράγματι, εάν οι BRICS επιτύχουν να λανσάρουν μια πλατφόρμα ψηφιακών νομισμάτων peer-to-peer για διασυνοριακές πληρωμές, η ζήτηση για δολάρια σχεδόν σίγουρα θα μειωθεί.
Αντίθετα, η ζήτηση για χρυσό θα αυξηθεί.
Στην πραγματικότητα, τον τελευταίο χρόνο περίπου οι κεντρικές τράπεζες των BRICS έκαναν ακριβώς αυτό - αγοράζοντας χρυσό και πουλώντας ομόλογα του αμερικανικού Δημοσίου.
Δεν είναι περίεργο που ο χρυσός σημειώνει νέα υψηλά κάθε μήνα από τον Μάρτιο του 2024 και συνεχίζει να διαπραγματεύεται κοντά στα υψηλά όλων των εποχών.
Συνολικά, ένα νέο νόμισμα θα επιτρέψει στα μέλη της ομάδας των BRICS να πραγματοποιούν απρόσκοπτες πληρωμές διασυνοριακά, να μειώσουν το κόστος συναλλαγών και να τις καταστήσουν πιο ανεξάρτητες.
Ο ευρύτερος αντίκτυπος σε παγκόσμια κλίμακα είναι δύσκολο να αναλυθεί, αλλά μπορεί δυνητικά να είναι πολύ σημαντικός.
Ποτέ πριν η ηγεμονία του δολαρίου των ΗΠΑ δεν αμφισβητήθηκε σε τέτοιο βαθμό που η ίδια η θέση του ως αποθεματικού νομίσματος γίνεται αμφισβητήσιμη.
Αν και οι BRICS απέχουν ακόμη πολύ από το να αντικαταστήσουν το δολάριο ως αποθεματικό νόμισμα, η πρωτοβουλία μπορεί να εισαγάγει νέα δυναμική που θα μπορούσε να επηρεάσει τη θέση του δολαρίου στο διεθνές εμπόριο και θα αλλάξει το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου