Γράφει ο Γιώργος Λυκοκάπης
Δεν θα μπορούσε να λείπει η προπαγάνδα από την αυξανόμενη αντιπαράθεση Ουάσιγκτον-Τεχεράνης στον Κόλπο. Ο Αμερικανός πρόεδρος ισχυρίστηκε πως το αεροπλανοφόρο USS Boxer κατέρριψε ιρανικό drone στα Στενά του Ορμούζ. Η ιρανική κυβέρνηση δεν αρκέστηκε να προχωρήσει σε διάψευση των ισχυρισμών της Ουάσιγκτον. Σύμφωνα με τον Ιρανό υφυπουργό Άμυνας οι Αμερικανοί, από λάθος, κατέρριψαν δικό τους drone!
Ότι και αν έχει συμβεί, είναι ξεκάθαρο πως οι Ιρανοί ρίχνουν μεγάλο «δούλεμα» στους Αμερικανούς. Οι ίδιοι αισθάνονται πως βρίσκονται σε θέση ισχύος, ενώ οι Αμερικανοί μοιάζει να μην ξέρουν τι θέλουν. Πράγματι, ο οικονομικός πόλεμος που κήρυξε η κυβέρνηση Τραμπ κατά του Ιράν έμοιαζε με προοίμιο ενός νέου γενικευμένου πολέμου στην Μέση Ανατολή. Τους τελευταίους μήνες ειδικότερα, γίναμε μάρτυρες πολλών πολεμικών επεισοδίων ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και την Τεχεράνη.
Χαρακτηριστικό ήταν το επεισόδιο του περασμένου Ιουνίου, με ένα αμερικανικό drone που κατέρριψαν οι Ιρανοί. Αρχικά, ο μεγιστάνας φέρεται να έδωσε εντολή για αεροπορικά πλήγματα έναντι του Ιράν. Όμως, κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, ανακάλεσε την επίθεση, φοβούμενος για απώλειες αμάχων. Ουσιαστικά, στην πράξη, ομολόγησε πως δεν είναι έτοιμος για πόλεμο με το Ιράν.
Αντιθέτως, κατέληξε να προκρίνει τις διαπραγματεύσεις με την Τεχεράνη. Φάνηκε πρόθυμος να διαπραγματευτεί απ’ ευθείας με τον Αγιατολάχ Χαμεΐνί, τον πνευματικό ηγέτη των σιιτών. Σε νέες του δηλώσεις, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών μίλησε για διαπραγματεύσεις με το Ιράν, χωρίς προϋποθέσεις. Όμως, σε αντίθεση με τις προσδοκίες των Αμερικανών, οι Ιρανοί δεν δείχνουν να βιάζονται.
Καλύτερη άμυνα η επίθεση
Το μεγάλο πρόβλημα της εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης Τραμπ είναι πως κυριαρχείται από εμμονές και ιδεοληψίες. Ο Αμερικανός πρόεδρος επιθυμεί διακαώς να «ξηλώσει» την κληρονομιά του προκατόχου του, σε όλους τους τομείς. Ο πρόεδρος Ομπάμα ήταν πρωτεργάτης της ιστορικής συμφωνίας για τον έλεγχο του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν. Όμως, ο νυν πρόεδρος επέλεξε να αποσυρθεί μονομερώς από την συμφωνία, επαναφέροντας τις οικονομικές κυρώσεις εις βάρος της ιρανικής οικονομίας.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, αρχικά, προσδοκούσε σε μία ευρεία αποσταθεροποίηση και πιθανή ανατροπή του ισλαμικού καθεστώτος. Όταν αυτή δεν πραγματοποιήθηκε, υπολόγιζε πως θα σύρει τους Ιρανούς σε διαπραγματεύσεις, υπό καθεστώς αδυναμίας. Όμως και εκεί έπεσε έξω. Με τις εμμονές του, κατέληξε να ισχυροποιήσει τους Φρουρούς της Επανάστασης, την σκληροπυρηνική πτέρυγα του καθεστώτος.
Το επίλεκτο στρατιωτικό σώμα του Ιράν έχει την δική του ατζέντα, η οποία συχνά ανταγωνίζεται την εκλεγμένη μεταρρυθμιστική κυβέρνηση του Χασάν Ροχανί. Είναι οι Φρουροί που συντονίζουν τις πολεμικές ενέργειες των σιιτικών παραστρατιωτικών ομάδων στο Ιράκ και στην Υεμένη. Σε μία κίνηση κλιμάκωσης, προχώρησαν σε κατάληψη βρετανικού δεξαμενόπλοιου στα Στενά του Ορμούζ, συλλαμβάνοντας το πλήρωμα του. Δεν μοιάζει τυχαίο το timing της κατάληψης του βρετανικού δεξαμενόπλοιου.
Ήρθε λίγο μετά τις εκκλήσεις των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, αλλά και της ιρανικής κυβέρνησης, για την διάσωση της ιστορικής συμφωνίας του 2015. Έπειτα από την επαναφορά των αμερικανικών κυρώσεων, οι Φρουροί θεωρούν «κενό γράμμα» την συγκεκριμένη συμφωνία. Επιπλέον, δεν τρέφουν καμία εμπιστοσύνη στους Ευρωπαίους. Ο βασικός λόγος είναι πως, παρά τις υποσχέσεις τους, δεν έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν έναν αποτελεσματικό μηχανισμό παράκαμψης των αμερικανικών κυρώσεων.
Αλαλούμ με τις κυρώσεις κατά της Τουρκίας
Οι εμμονές του Ντόναλντ Τραμπ έφεραν τα αντίθετα αποτελέσματα. Η Τεχεράνη ενδέχεται να προχωρήσει στην αύξηση των ορίων απεμπλουτισμού ουρανίου, δηλαδή να φτάσει μερικά βήματα πριν την παραγωγή ατομικών όπλων. Πάντως, αν και η πολεμική ένταση ανεβαίνει επικίνδυνα στον Περσικό Κόλπο, ο Αμερικανός πρόεδρος εξακολουθεί να μην απορρίπτει την διαπραγματευτική οδό. Υποστηρίζει τις μεσολαβητικές προσπάθειες του γερουσιαστή Ραντ Πολ, ενώ φέρεται να έχει ανοίξει διαύλους επικοινωνίας και με την Χεζμπολάχ στον Λίβανο.
Μοιάζει σχιζοφρενικό να επιβάλει η Ουάσιγκτον δρακόντειες οικονομικές κυρώσεις εις βάρος του Ιράν, την στιγμή που η Τεχεράνη έμεινε απόλυτως πιστή στο πνεύμα και στο γράμμα της συμφωνίας του 2015. Πόσο μάλλον που ο Αμερικανός πρόεδρος εμφανίζεται διστακτικός για την επιβολή κυρώσεων εις βάρος της Τουρκίας, λόγω της αγοράς του πυραυλικού συστήματος S-400. Ο Ντόναλντ Τραμπ εμφανίστηκε ιδιαίτερα δυσαρεστημένος που αναγκάστηκε να ακυρώσει την πώληση των F-35 στην Τουρκία.
Έφτασε στο σημείο να δικαιολογήσει απόλυτα την στάση του Ερντογάν, ρίχνοντας ακόμα μία φορά τις ευθύνες στον Μπαράκ Ομπάμα. Όμως, όσο και αν το επιθυμεί ο Αμερικανός πρόεδρος, δεν μπορεί αν αγνοήσει ούτε τις προβλέψεις της αμερικανικής νομοθεσίας, ούτε τις αντιδράσεις του Κογκρέσου. Έστω και με βαριά καρδιά προχώρησε στον αποκλεισμό της Τουρκίας από την αγορά των F-35, αν και δεν έχει ξεκαθαρίσει αν θα προχωρήσει στην επιβολή κυρώσεων.
Ο Αμερικανός πρόεδρος διαπραγματεύεται ως businessman, με την τακτική που περιγράφει στο βιβλίο του «Η τέχνη της διαπραγμάτευσης». Δηλαδή, εμφανίζεται διατεθειμένος για μία ολοκληρωτική ρήξη, προκειμένου να εξασφαλίσει παραχωρήσεις από τον ανταγωνιστή του. Όμως, η συγκεκριμένη τακτική έχει εξαντλήσει την αποτελεσματικότητα της και στην περίπτωση της Τουρκίας και στην περίπτωση του Ιράν.
Ο Ντόναλντ Τραμπ νομίζει ότι μπορεί να διαπραγματευτεί ως μεσίτης ακινήτων με τους Ιρανούς και τον Τούρκο πρόεδρο. Όμως, τα διεθνή ζητήματα είναι πολύ πιο πολύπλοκα και σύνθετα από τα επιχειρηματικά deals. Παρά τις ρητορικές απειλές του, είναι φανερό πως Αμερικανός πρόεδρος δεν επιθυμεί την ολοκληρωτική σύγκρουση ούτε με την Τουρκία, ούτε με το Ιράν. Το μεγάλο πρόβλημα του Τραμπ είναι πως πλέον έχει «κάψει» την βασική διαπραγματευτική του τακτική, χωρίς να έχει κάποια εναλλακτική.
Πηγή : SLPRESS.GR
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου