Η πρωσική παγίδα

Πού οδηγείται μία χώρα, στην οποία δεν διενεργούνται καθόλου επενδύσεις τα τελευταία οκτώ χρόνια, ξεπουλιέται πάμφθηνα η δημόσια περιουσία της, χρεοκοπούν οι επιχειρήσεις της, κατάσχεται και πλειστηριάζεται η ιδιωτική, ενώ παράγει πρωτογενή πλεονάσματα με υπερβολικούς φόρους που στην κυριολεξία ληστεύουν τους Πολίτες της;

Επικαιρότητα 

Η ιταλική οικονομία είναι βυθισμένη στην ύφεση για έξι χρόνια. Σε μία τέτοια περίπτωση, το πλέον επείγον καθήκον μίας νέας κυβέρνησης είναι η αναβίωση της οικονομίας. Πώς μπορεί όμως να αναβιώσει μία οικονομία που έχει καταρρεύσει; Με το αυτονόητο που γνωρίζει ο κάθε οικονομολόγος: με το να της δοθεί κάποια ώθηση, η οποία μπορεί να προέλθει από πολλές διαφορετικές κατευθύνσεις. Εν τούτοις, το κοινό χαρακτηριστικό όλων αυτών των «ωθήσεων» είναι η αύξηση των δαπανών – το να ξοδευτούν χρήματα δηλαδή εκ μέρους κάποιου που δεν τα έχει στη διάθεση του. 

Με απλά λόγια, θα πρέπει κάποιος να δαπανήσει περισσότερα χρήματα από αυτά που διαθέτει, αγοράζοντας αγαθά και υπηρεσίες – κάτι που μπορεί να συμβεί μόνο εάν δανειστεί. Διαφορετικά η οικονομία θα παραμείνει στάσιμη όταν όλοι ξοδεύουν μόνο όσα εισπράττουν – ενώ εάν ξοδεύουν λιγότερα, τότε η οικονομία θα υποχωρήσει. Όσα και να λέγονται λοιπόν για τις «διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις», εάν δεν συμβούν τα παραπάνω, τα αποτελέσματα τους είναι μηδενικά. 

Βέβαια, δεν πρέπει μία χώρα να χρεωθεί μόνη της, εάν το κάνουν οι υπόλοιπες, στις οποίες εξάγει: όπως συνέβη με τη Γερμανία στις αρχές του 2000. Τότε είναι σε θέση να μην ξοδεύει η ίδια χρήματα, αλλά να επωφελείται από την αγορά των προϊόντων της εκ μέρους των άλλων κρατών – τα οποία δανείζονται για να τα αγοράσουν. Αυτό ακριβώς ήθελε η Ιταλία τα προηγούμενα χρόνια, ως μία ισχυρή εξαγωγική χώρα. Όμως, ο δρόμος αυτός είναι κλειστός για τα περισσότερα κράτη της Ευρωζώνης – από εκείνη τη χώρα που με τη βοήθεια του μισθολογικού dumping έχει «κλέψει» τα μερίδια των υπολοίπων στην παγκόσμια αγορά, επιτυγχάνοντας πλεονάσματα που πλησιάζουν τα 300 δις €. 

Εάν λοιπόν η Ιταλία επιθυμούσε να ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο με τη Γερμανία, θα έπρεπε μέσα σε ένα μικρό χρονικό διάστημα να μειώσει δραματικά τις αμοιβές των εργαζομένων της – πολύ πιο χαμηλά από τις γερμανικές, αφού θα ήταν υποχρεωμένη επί πλέον να καλύψει την παραγωγικότητα που προέρχεται από τις επενδύσεις, οι οποίες είναι αρνητικές τα τελευταία χρόνια. Εάν όμως επιχειρούσε κάτι τέτοιο, τότε η εσωτερική της ζήτηση θα κατέρρεε, με καταστροφικά αποτελέσματα για την ανεργία, για τα έσοδα του δημοσίου, για τις επιχειρήσεις κοκ. – όπως συνέβη στην Ελλάδα. 

Θα μπορούσε τώρα να ελπίσει κανείς πως η αναβίωση της οικονομίας θα προερχόταν από τις επιχειρήσεις. Όταν όμως με τα σημερινά μηδενικά επιτόκια δανεισμού της ΕΚΤ δεν διενεργούνται επενδύσεις αλλά, αντίθετα, οι επιχειρήσεις δαπανούν λιγότερα από όσα εισπράττουν, όπως συμβαίνει στη Γερμανία, στην Ιταλία, στην Ελλάδα κοκ., τότε πώς θα κινηθεί η οικονομία; 

Αυτό που απομένει λοιπόν στην περίπτωση της Ιταλίας δεν είναι άλλο από την αύξηση των δημοσίων δαπανών – αφού ο ιδιωτικός τομέας αποκλείεται να δανεισθεί για να το κάνει, ενώ χωρίς δανεισμό δεν υπάρχει ανάπτυξη. Οι ευρωπαϊκές συμφωνίες όμως δεν το επιτρέπουν, ενώ οι Γερμανοί δεν είναι πρόθυμοι να τις αλλάξουν, αφού κερδίζουν σχεδόν 300 δις € από αυτές – παρά το ότι δεν έχουν την παραμικρή μακροοικονομική λογική, όσον αφορά τη διακυβέρνηση μίας νομισματικής ένωσης. Εν τούτοις, εάν θέλει κανείς να σώσει την Ευρώπη, θα πρέπει να αλλάξει αυτές τις συμφωνίες – οι οποίες στην ουσία συνιστούν την ύπουλη παγίδα που έστησε η Γερμανία στους εταίρους της, από τότε που υπογράφηκαν. 

Στην Ελλάδα βέβαια, κατά τους πανηγυρισμούς της κυβέρνησης, πετύχαμε το θαύμα: τον τετραγωνισμό του κύκλου. Ο δανεισμός του ιδιωτικού τομέα συνεχίζει να μειώνεται (γράφημα), οι δημόσιες δαπάνες επίσης, οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου περιορίσθηκαν κατά -28,1% σε σχέση με το 4ο τρίμηνο του 2017 (-10,4% συγκριτικά με το 1ο τρίμηνο του 2017), η συνολική τελική καταναλωτική δαπάνη μειώθηκε κατά -0,3% αλλά το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 2,3% σε σχέση με το 1ο τρίμηνο του 2017 – με τη βοήθεια της αύξησης των εξαγωγών κατά 7,6%, σε συνδυασμό με τη μείωση των εισαγωγών κατά 2,8% (πηγή). Με απλά λόγια, λόγω της διπλής μείωσης του τελευταίου συντελεστή του ΑΕΠ = κατανάλωση + επενδύσεις + δημόσιες δαπάνες + (εξαγωγές – εισαγωγές), μέσω προφανώς της περαιτέρω φτωχοποίησης και εξαθλίωσης των Ελλήνων. 

Πού οδηγείται όμως αλήθεια μία χώρα, στην οποία δεν διενεργούνται καθόλου επενδύσεις τα τελευταία οκτώ χρόνια, ξεπουλιέται σκανδαλωδώς η δημόσια περιουσία της, χρεοκοπούν οι επιχειρήσεις της, κατάσχεται και πλειστηριάζεται η ιδιωτική, ενώ παράγει πρωτογενή πλεονάσματα με υπερβολικούς φόρους που στην κυριολεξία ληστεύουν τους Πολίτες της; 

Κατά την υποκειμενική μου άποψη στο απόλυτο χάος – το οποίο θα εκδηλωθεί σε όλο του το μεγαλείο το αργότερο όταν ξεσπάσει η επόμενη ευρωπαϊκή ή/και παγκόσμια κρίση. Λογικά λοιπόν υποθέτει κανείς πως τα χειρότερα έπονται – ενώ ελπίζω πως η Ιταλία δεν θα κάνει τα ίδια λάθη, επιχειρώντας τουλάχιστον να ξεφύγει από την πρωσική παγίδα και από το θανάσιμο εναγκαλισμό της καγκελαρίου.

Πηγή : https://analyst.gr