Ο γερμανικός εφιάλτης

Προβλέπεται η δημιουργία μίας υδροκέφαλης Ευρωζώνης, το κέντρο της οποίας θα απορροφά αχόρταγα την περιφέρεια, σαν τις μεγάλες μαύρες τρύπες στο διάστημα – μία διαδικασία που είναι σε εξέλιξη, με συνεργό της χώρας την ΕΚΤ

«Παρακολουθώντας χθες ένα τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ που αφορούσε το Ολοκαύτωμα, κυριολεκτικά πάγωσα αντικρίζοντας τις εικόνες τρόμου. Στρατόπεδα συγκέντρωσης, σκελετωμένοι άνθρωποι, εξαθλίωση, κρεματόρια, πτώματα στην πυρά, 6.000.000 δολοφονημένοι Εβραίοι! Αδύνατον να καταλάβω πώς ξεχάστηκε το μεγαλύτερο έγκλημα όλων των εποχών τόσο σύντομα και πώς επιτρέπεται σε αυτή η χώρα να διεκδικήσει ξανά την ηγεμονία της Ευρώπης.

Αυτό όμως που με εντυπωσίασε περισσότερο ήταν τα λόγια ενός Εβραίου που αν θυμάμαι καλά μένει στην Άρτα – ενός από τους ελάχιστους που γύρισαν από τον εφιάλτη των γερμανικών στρατοπέδων συγκέντρωσης. Δεν έφταιγαν μόνο οι Γερμανοί, είπε στην κάμερα, αλλά και εμείς – επειδή δεν πήραμε τα μέτρα μας και δεν προσέξαμε! Παραδόξως μου θύμισε όλους εμάς τους Έλληνες σήμερα που δεν θέλουμε να κακολογούμε μόνο τους Γερμανούς για τα προβλήματα της χώρας μας – γνωρίζοντας πως φταίμε και εμείς, εάν όχι μόνο εμείς!»

Άρθρο

Τα αρνητικά επιτόκια έχουν γίνει της μόδας – υιοθετούμενα με την ελπίδα αφενός μεν να μειωθεί το παγκόσμιο χρέος εις βάρος των καταθετών (χρηματοπιστωτική καταστολή), αφετέρου να προκληθεί ανάπτυξη. Εν προκειμένω με την έννοια πως τόσο οι τράπεζες θα δανείζουν την πραγματική οικονομία αντί να τα τοποθετούν τα χρήματα τους στις κεντρικές πληρώνοντας, όσο και οι επενδυτές, καθώς επίσης οι καταναλωτές θα προτιμούν να επενδύουν/καταναλώνουν τα χρήματα τους – παρά να τα αποταμιεύουν πληρώνοντας για τη φύλαξη, αντί να εισπράττουν τόκους. 

Εν τούτοις, τα γεγονότα διαψεύδουν αυτές τις ελπίδες, μέσω των οποίων θα μπορούσε επί πλέον να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά η φτώχεια και η ανεργία – αφού, παρά την πτώση των επιτοκίων, μειώθηκαν οι επενδύσεις, σε ποσοστό της τάξης του -20% σε σχέση με το 2007 (γράφημα). 

Περαιτέρω, μετά την ανάληψη της διοίκησης της ΕΚΤ από τον κ. Ντράγκι, η Ευρωζώνη βυθίστηκε για δύο χρόνια στην ύφεση (2013 και 2014) – ενώ δεν διασώθηκε ούτε το ευρώ, ούτε ακολούθησε μία ραγδαία ανάπτυξη. Όσον αφορά το νεοφιλελεύθερο δόγμα της πολιτικής λιτότητας, η «επιτυχία» του φαίνεται από την αλματώδη αύξηση της ανεργίας, ειδικά στις χώρες που εφαρμόσθηκε μανιωδώς – στην Ελλάδα και στην Ισπανία. 

Ως αποτέλεσμα λοιπόν των ενεργειών της ΕΚΤ, της καγκελαρίου, του κ. Σόιμπλε και ευρύτερα της Τρόικας, η Ευρώπη δεν μετατράπηκε σε μία ζώνη ευημερίας – αντίθετα, εξελίχθηκε σε μία ένωση της φτώχειας και της ανεργίας της περιφέρειας, για να τρέφεται ο βασιλιάς (Γερμανία), ενώ απειλείται από μία χαμένη εικοσαετία, κατά το «πρότυπο» της Ιαπωνίας.

Ύφεση χωρίς τελειωμό

Συνεχίζοντας, μετά τη ραγδαία πτώση του μεριδίου αγοράς της πρώην Σοβιετικής Ένωσης στην παγκόσμια οικονομία, από το 20% στο 5% (1989), μία εξέλιξη στην οποία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό η διάλυση της, η Ιαπωνία έχασε το 50% της ισχύος της ως βιομηχανική χώρα – από το 1990 έως το 2010.

Παράλληλα, οι Ηνωμένες Πολιτείες απώλεσαν σχεδόν το ένα τρίτο της παραγωγικής δυναμικότητας τους μετά το 1990, μεταφέροντας την παραγωγή πολλών προϊόντων τους στην Κίνα – με αποτέλεσμα να διευκολυνθεί η κινεζική άνοδος, η οποία μετέτρεψε τη χώρα στην παραγωγική μηχανή του πλανήτη.

Όσο για την Ευρώπη, είναι η μοναδική περιοχή που δεν κατάφερε να ανακάμψει ακόμη από το 2007, μετά από επτά χρόνια κρίσης (γράφημα, δεξιά).

Με απλά λόγια, η περιοχή της στερλίνας ανέκαμψε μετά από τρία χρόνια το 1929 (γκρίζα καμπύλη) η Ιαπωνία μετά από 1,5 έτη με αφετηρία το 1992 (κόκκινη), η περιοχή του χρυσού χρειάστηκε επίσης τρία χρόνια (κίτρινη), ενώ η Ευρώπη έχει ήδη υπερβεί τα επτά, χωρίς να φαίνεται πουθενά η ανάπτυξη (μαύρη καμπύλη – πηγή). Με εξαίρεση φυσικά τη Γερμανία, η οποία έχει επανέλθει.  

Ακόμη λοιπόν και η Ιαπωνία βγήκε πιο γρήγορα από την ύφεση που προκάλεσε το σπάσιμο της φούσκας των παγίων περιουσιακών στοιχείων της, σε σχέση με την Ευρωζώνη – οπότε είναι αυτονόητο πως η ΕΚΤ δεν εφαρμόζει μία σωστή πολιτική, όσον αφορά το σύνολο των χωρών της νομισματικής ένωσης.

Τα αρνητικά επιτόκια

Η επόμενη ερώτηση θα ήταν εάν τα ακόμη χαμηλότερα αρνητικά επιτόκια εκ μέρους της ΕΚΤ, θα οδηγούσαν σε αύξηση των δανείων των τραπεζών προς την πραγματική οικονομία – προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, έτσι ώστε να ακολουθούσε επιτέλους η ανάπτυξη.

Στα πλαίσια αυτά, όλοι γνωρίζουν πως η ΕΚΤ δεν μπορεί να παρέχει απ’ ευθείας πιστώσεις προς τα κράτη, τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές – αφού το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα των δύο σταδίων είναι έτσι δομημένο, ώστε όλοι οι οικονομικοί συντελεστές να δανείζονται μόνο από τις εμπορικές τράπεζες. Παράλληλα, η ΕΚΤ δεν μπορεί να επιβάλλει στις εμπορικές τράπεζες την παροχή δανείων – οπότε δεν έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει απ’ ευθείας τη διενέργεια επενδύσεων και την άνοδο του ρυθμού ανάπτυξης. 

Ως εκ τούτου, δεν υπάρχει κανένας λόγος που θα μπορούσε να λυθεί το πρόβλημα μέσω των βασικών επιτοκίων, ούτε με τη βοήθεια των πακέτων ρευστότητας – γεγονός που ασφαλώς γνωρίζει η ΕΚΤ. Επομένως, στην πραγματικότητα υπηρετεί τη Γερμανία, προσποιούμενη πως αντιτίθεται μαζί της – αφού είναι η μοναδική χώρα που τρέφεται από την κρίση, δανειζόμενη με αρνητικά επιτόκια και παράγοντας τεράστια πλεονάσματα. 

Η ΕΚΤ υπηρετεί επίσης το χρηματοπιστωτικό τέρας, αφού είναι αυτό που απορροφά το μεγαλύτερο μέρος των νέων χρημάτων – ενώ πληρώνεται (αρνητικά επιτόκια), αντί να πληρώνει. Είμαστε λοιπόν θεατές της μεγαλύτερης αναδιανομής εισοδημάτων στην παγκόσμια ιστορία – από τα κάτω προς τα επάνω και από όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες προς τη Γερμανία.

Επίλογος

Δυστυχώς, σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η Γερμανία απορροφά επί πλέον το καλύτερα εκπαιδευμένο εργατικό δυναμικό από την περιφέρεια – το οποίο έχει κοστίσει στην εκάστοτε πατρίδα του τουλάχιστον 200.000 € έως το 20ο έτος της ηλικίας του.

Εάν υποθέσει λοιπόν κανείς πως μεταναστεύουν στη χώρα 1.000.000 Ευρωπαίοι, «κόστους» 200.000 € ο καθένας, τότε η εισροή έμψυχου κεφαλαίου φτάνει στο ποσόν των 200 δις € – ένα «ποσόν» που ασφαλώς θα αυξήσει γεωμετρικά τον πλούτο της Γερμανίας.

Την ίδια στιγμή η Γερμανία, παρά τις απάτες που αποκαλύπτονται η μία μετά την άλλη, όπως αυτή της Volkswagen, τις αμέτρητες δωροδοκίες των βιομηχανιών της με αρχηγό τη Siemens, την κατάταξη της στη 10η θέση παγκοσμίως όσον αφορά τη φοροδιαφυγή και το ξέπλυμα μαύρου χρήματος (άρθρο), τις ατελείωτες παραβάσεις των νόμων από την Deutsche Bank που χαρακτηρίζεται από τους ίδιους τους Γερμανούς ως εγκληματική οργάνωση (άρθρο), την παντελή έλλειψη αλληλεγγύης προς την Ελλάδα το 2010 κοκ., συνεχίζει να θεωρείται ως ηθική και έντιμη χώρα από τους περισσότερους – ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι οι Έλληνες που τη θαυμάζουν για τα επιτεύγματα της, θεωρώντας πως ο κ. Σόιμπλε έχει δίκιο που μας συμπεριφέρεται με αυτόν τον προσβλητικό τρόπο!

Εύλογα λοιπόν προβλέπεται μία υδροκέφαλη Ευρωζώνη, με μία ηγεμονική, αχόρταγη Γερμανία στο κέντρο της – γεγονός που δεν θα ήταν τίποτα λιγότερο από έναν τρομακτικό εφιάλτη, από τον οποίο ελπίζω να ξυπνήσουν γρήγορα οι Ευρωπαίοι, πριν είναι πολύ αργά.

Αλέξης Ζακυνθινός, Senior Analyst (Geopolitics)