«Όλες οι κρίσεις ξεκινούν από χαμηλά επίπεδα, διευρυνόμενες στη συνέχεια όλο και περισσότερο μέσα στο σύστημα. Η αγορά ομολόγων υψηλού ρίσκου των Η.Π.Α. (Junk Bonds), έχει βυθιστεί στο χάος των ανοδικών επιτοκίων – κυρίως λόγω του ότι, οι επενδυτές στον κλάδο της ενέργειας έχουν κερδοσκοπήσει λανθασμένα. Έτσι έχουν υποχρεωθεί οι επιχειρήσεις άλλων τομέων, να χρηματοδοτούνται με ακριβότερα επιτόκια – οπότε η κατάσταση θα επιδεινωθεί.
Θυμίζει κατά κάποιον τρόπο τα ορυχεία λιγνίτη, όπου οι μεταλλωρύχοι συνήθιζαν στο παρελθόν να παίρνουν μαζί τους καναρίνια σε κλουβιά. Εάν τα ευαίσθητα αυτά πουλιά σταματούσαν να κελαηδούν και πέθαιναν, συμπέραιναν πως υπήρχε απειλή για τη ζωή τους: επικίνδυνες αναθυμιάσεις, οι οποίες κάλυπταν τον αέρα των ορυχείων. Ενδεχομένως λοιπόν το κραχ των Junk Bonds στις χρηματαγορές, να είναι κάτι περισσότερο από το ισοδύναμο των καναρινιών που πέθαιναν στα ορυχεία: ένα προειδοποιητικό σήμα κινδύνου, το οποίο αναγγέλλει μία μεγαλύτερη καταστροφή».
Άποψη
Πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα κράτη σε εθνικό επίπεδο, έχουν παγκόσμιες αιτίες – οι οποίες φέρνουν στην επιφάνεια τα εκάστοτε δικά τους ελαττώματα. Για παράδειγμα, εάν δεν είχε προηγηθεί η κρίση των ενυπόθηκων δανείων χαμηλής εξασφάλισης των Η.Π.Α., δεν θα είχαν σταματήσει τόσο απότομα οι ροές κεφαλαίων από το κέντρο προς την ευρωπαϊκή περιφέρεια (ανάλυση) – οπότε δεν θα ξεσπούσε η κρίση υπερχρέωσης ούτε στην Ελλάδα, ούτε στις υπόλοιπες χώρες.
Δεν θα γινόντουσαν λοιπόν τα «λάθη», σκόπιμα ή μη, τα οποία μετέτρεψαν την κρίση ρευστότητας της πατρίδας μας σε κρίση φερεγγυότητας – με αποτέλεσμα, επειδή δεν λήφθηκε η απόφαση στάσης πληρωμών έγκαιρα, να οδηγηθεί στα «νύχια» της Γερμανίας και του ΔΝΤ. Ούτε θα ακολουθούσε το εκ προμελέτης έγκλημα των μνημονίων, το οποίο έδωσε τη χαριστική βολή στην οικονομία μας.
Περαιτέρω, η κυριότερη παγκόσμια αιτία των προβλημάτων που αντιμετωπίζει σήμερα η Ελλάδα, καθώς επίσης το σύνολο σχεδόν των υπολοίπων χωρών του πλανήτη, είναι η μη ισορροπημένη αναδιανομή των εισοδημάτων σε ατομικό και διακρατικό επίπεδο – λόγω της οποίας προκλήθηκε η υπερχρέωση κρατών, τραπεζών, επιχειρήσεων και νοικοκυριών, οπότε ακολούθησε νομοτελειακά η ύφεση ισολογισμών (ανάλυση) και η μεγάλη επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης.
Με απλά λόγια, από τη μία πλευρά υπάρχουν άτομα, κράτη, τράπεζες και οργανισμοί που διαθέτουν περιουσιακά στοιχεία άνω των 200 τρις $ (μόνο 62 ιδιώτες έχουν περιουσία που υπερβαίνει αυτή των φτωχότερων 3,6 δις ανθρώπων – πηγή), ενώ από την άλλη χρέη άλλων, αντίστοιχου ύψους – μία ανισορροπία που συνεχώς επιδεινώνεται με αφετηρία την άνοδο του νεοφιλελευθερισμού, λόγω της πολιτικής που ακολουθείται.
Παρά τις αγωνιώδεις προσπάθειες τώρα των κυβερνήσεων, καθώς επίσης των κεντρικών τραπεζών μετά το 2008, να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα χωρίς να μεσολαβήσουν πτωχεύσεις, τα χρέη συνεχίζουν να αυξάνονται γεωμετρικά – απειλώντας τον πλανήτη με το ξέσπασμα της καταιγίδας των καταιγίδων. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται είναι κυρίως:
(α) Η μείωση των επιτοκίων καταθέσεων και χορηγήσεων, ακόμη και σε αρνητικά επίπεδα των πρώτων, με στόχο να μην αυξάνονται τα χρέη από τους τόκους, καθώς επίσης να διενεργούνται επενδύσεις στην πραγματική οικονομία – έτσι ώστε να ακολουθήσει η ανάπτυξη.
(β) Η αύξηση της ποσότητας χρήματος μέσω των αλλεπάλληλων πακέτων ποσοτικής διευκόλυνσης (QE) – έτσι ώστε να περιορισθούν πληθωριστικά τα χρέη, καθώς επίσης να διενεργηθούν επενδύσεις (αμφότερα ορίζουν τη χρηματοπιστωτική καταστολή, όπου ουσιαστικά οι καταθέτες πληρώνουν το κόστος).
(γ) Ο περιορισμός των δαπανών και οι αυξήσεις των φόρων, με τις πολιτικές της λιτότητας και των μνημονίων – κάτι που δεν κλιμακώνει μεν τα χρέη, αλλά εμποδίζει τις επενδύσεις, την κατανάλωση και την ανάπτυξη.
(δ) Ο μερκαντιλισμός, όπου γίνεται προσπάθεια επίλυσης του προβλήματος μέσω της αύξησης των εξαγωγών, καθώς επίσης της μείωσης των εισαγωγών, με τη βοήθεια της υποτίμησης των νομισμάτων – κάτι που έχει οδηγήσει στο συναλλαγματικό πόλεμο που βιώνουμε.
Καμία όμως από τις παραπάνω οικονομικές μεθόδους δεν έχει βοηθήσει ενώ, η ύπαρξη πλεονασματικών και ελλειμματικών κρατών εντός της νομισματικής μας ένωσης, της Ευρωζώνης και της Κίνας σε σχέση με τον υπόλοιπο πλανήτη, καθώς επίσης άλλων μικρότερων κρατών, οδηγεί σε ακόμη μεγαλύτερες περιπέτειες – στην ενδεχόμενη διάλυση του ευρώ, στον προστατευτισμό των ελλειμματικών χωρών όπως οι Η.Π.Α., στους οικονομικούς πολέμους κοκ.
Στο γράφημα που ακολουθεί φαίνονται τα τεράστια ελλείμματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών των Η.Π.Α. ως προς το ΑΕΠ (δεξιά στήλη, διακεκομμένη γραμμή), συγκρινόμενα με τα πλεονάσματα της Γερμανίας, σε απόλυτα μεγέθη (αριστερή στήλη, γαλάζιες στήλες) – τα οποία έχουν υπερβεί τα 250 δις €.
Με δεδομένο τώρα το ότι, η υπερχρέωση επιλύεται είτε με ελεγχόμενες διαγραφές σε παγκόσμιο επίπεδο (διεθνής συνδιάσκεψη χρέους, όπως αυτή του Bretton Woods), είτε με πολέμους, ενώ τα γεγονότα επιταχύνονται από την κατάρρευση των τιμών της ενέργειας, θεωρούμε προτιμότερες τις διαγραφές – οι οποίες έτσι ή αλλιώς θα ακολουθούσαν μία διεθνή σύρραξη, όπως συνέβη μετά το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο μεταναστευτικός εφιάλτης
Συνεχίζοντας, σαν να μην έφταναν όλα αυτά προστέθηκε το μεταναστευτικό πρόβλημα, με κέντρο βάρους την Ευρώπη – το οποίο οφείλεται αφενός μεν στο βομβαρδισμό του Αφγανιστάν, του Ιράκ, της Συρίας κοκ. από τη Δύση, αφετέρου στη φτώχεια που έχει αυξηθεί κατακόρυφα.
Προβλέπουμε δε πως θα διευρυνθεί, όταν ακολουθήσουν αθετήσεις πληρωμών από πολλές χώρες – ιδιαίτερα από τις αναπτυσσόμενες, όπου θα προηγηθούν οι αδύναμοι παραγωγοί πετρελαίου (Βενεζουέλα, Βραζιλία, Αζερμπαϊτζάν κλπ.).
Ειδικά σε σχέση με την Ελλάδα, ίσως θα πρέπει να αναλυθούν με λεπτομέρεια οι δυνατότητες που μας παρουσιάζονται (άρθρο), με ανοιχτό μυαλό, χωρίς προκαταλήψεις και δογματισμούς – λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα πραγματικά δεδομένα και όχι αυτά που θα επιθυμούσαμε, χωρίς φυσικά να εθελοτυφλούμε.
Στο σημείο αυτό επιθυμούμε να υπενθυμίσουμε ότι, μπορεί ο Γιώργος Παπανδρέου να θεωρήθηκε από εμάς ως ο Εφιάλτης του Καστελόριζου, αλλά στο θέμα του δημοψηφίσματος για την έγκριση ή μη του PSI, το οποίο ήταν σωστό, δεν διστάσαμε να συνταχθούμε μαζί του – αν και τελικά «καρατομήθηκε» από το γαλλογερμανικό άξονα.
Εν προκειμένω οφείλουμε να κατανοήσουμε πως όταν μία χώρα έχει ένα πρόβλημα, δεν το λύνει με το να λέει πως δεν θέλει να το έχει. Προφανώς κανένας δεν θέλει να έχει η Ελλάδα ένα τόσο μεγάλο μεταναστευτικό πρόβλημα – το έχει όμως και πρέπει να το λύσει. Οι φυλασσόμενου χώροι εγκατάστασης προσφύγων δεν ελέγχουν μόνο τις εισόδους αλλά, επίσης, τις αποτρέπουν – αφού, όταν γνωρίζουν πως θα εγκλειστούν σε τέτοια στρατόπεδα οι μετανάστες, θα είναι λιγότερο πρόθυμοι να έλθουν.
Εάν τώρα η Ελλάδα χρηματοδοτηθεί για τις συγκεκριμένες, κλειστές εγκαταστάσεις από την ΕΕ, διαπραγματευόμενη επίσης το θέμα της ονομαστικής διαγραφής του χρέους, τότε μπορεί ίσως να μετατρέψει το πρόβλημα σε ευκαιρία. Η άλλη «λύση» είναι να βυθίζει τα σκάφη με τους πρόσφυγες, αφού διαφορετικά δεν προστατεύονται τα θαλάσσια σύνορα ή να τους στέλνει κρυφά πίσω, μιμούμενη τις μεθοδεύσεις της Τουρκίας – κάτι που δεν νομίζουμε πως το εγκρίνει κανένας.
Σε κάθε περίπτωση, η εξωτερική πολιτική μίας χώρας δεν στηρίζεται στην καλοσύνη αυτών, με τους οποίους διαπραγματεύεται, αλλά στα συμφέροντα – ενώ Δικαιοσύνη δεν υπάρχει δυστυχώς πουθενά.
Αντίθετα, στις περισσότερες των περιπτώσεων υπερισχύει το δίκαιο του ισχυρότερου, είτε το θέλουμε, είτε όχι – οπότε οφείλει να είναι κανείς πάρα πολύ προσεκτικός εάν είναι αδύναμος, γνωρίζοντας πως δεν πρέπει να χάνει καμία ευκαιρία, όταν του παρουσιάζεται.
Επίλογος
Μπορεί να κάνουμε λάθος, όσον αφορά τις εκτιμήσεις και τις απόψεις μας – κάτι που όμως δεν μας εμποδίζει να εκφραζόμαστε ελεύθερα, αναλαμβάνοντας το ρίσκο. Πιστεύουμε άλλωστε πως δεν υπάρχει μόνο το μαύρο και το άσπρο αλλά, κυρίως, όλες οι ενδιάμεσες αποχρώσεις τους – καθώς επίσης πως δεν πρέπει να είναι κανείς ποτέ δογματικός, αλλάζοντας όταν αλλάζουν οι συνθήκες.
Ως εκ τούτου, οφείλουν να αναλύονται προσεκτικά τα πάντα, ακόμη και όταν μοιάζουν παράλογα, υποτιμητικά ή απίθανα – με θετική πάντοτε διάθεση, χωρίς παρωπίδες. Πρέπει επίσης να αποδεχόμαστε τα σφάλματα ή τις παρανοήσεις μας, χωρίς να αποφεύγουμε βολικά τα δύσκολα θέματα, για να μην οδηγηθούμε σε λάθος εκτιμήσεις – απλά και μόνο για να μην μας παρεξηγήσει κάποιος, αντιμετωπίζοντας μας εχθρικά.
Στα πλαίσια αυτά, παρά το ότι το μεταναστευτικό και η υπερχρέωση, με όλα τα επακόλουθα της (ύφεση, ανεργία, χρεοκοπίες κλπ.) είναι δύο διαφορετικά προβλήματα, έχουν πολλά κοινά σημεία μεταξύ τους – ενώ οι λύσεις που απαιτούνται δεν είναι απίθανο να συμπεριλαμβάνουν και τα δύο.
Πόσο μάλλον όταν μία από τις αιτίες των προσφυγικών κυμάτων από την Ασία προς την Ευρώπη, καθώς επίσης από τον ευρωπαϊκό Νότο προς το κέντρο (κάτι που δεν αναφέρεται τόσο συχνά, όσο θα έπρεπε), είναι η φτώχεια – η οποία, στο σημείο που έχει φτάσει, δεν αντιμετωπίζεται με ημίμετρα. Ακολουθεί η σημερινή συζήτηση του κ. Σαχίνη με τον κ. Βιλιάρδο, η οποία αφορά θέματα της επικαιρότητας.
Πηγή : http://www.analyst.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου