Η Ουκρανία θα εξελιχθεί σε Βατερλό των ΗΠΑ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΑΜΒΟΥΚΑΣ

Στην ιστορία του καπιταλιστικού συστήματος και πιο συγκεκριμένα από τα μέσα του 18ου αιώνα και μέχρι σήμερα, έχουν καταγραφεί συνολικά 34 παγκόσμιες οικονομικές κρίσεις, ήπιας, έντονης ή σφοδρότατης μορφής. 

Οι πιο οικτρές κρίσεις θεωρούνται εκείνες των περιόδων 1873-1879, 1929-1933 και 2008-2009, είναι οι μόνες που αποκαλούνται με τον όρο Μεγάλη Ύφεση (GreatDepression).

Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΗΠΑ από το τέλος του 19ου αιώνα έχουν την πρωτοκαθεδρία στη διεθνή σκηνή, αναπόφευκτο είναι οι διακυμάνσεις της παγκόσμιας οικονομικής δραστηριότητας, να προσδιορίζονται από τις εξελίξεις της αμερικανικής οικονομίας. H θυελλώδης παγκόσμια οικονομική κρίση της περιόδου 1929-1933 είχε ως αρχικό σημείο έκρηξης τις ΗΠΑ και στη συνέχεια έπληξε τις υπόλοιπες χώρες της υφηλίου. Με τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και μέχρι το 2007, η διεθνής οικονομία ήλθε αντιμέτωπη με δύο ανησυχητικές κρίσεις, τις υφέσεις των περιόδων 1973-1974 και 1979-1982. Αυτές οι οικονομικές κρίσεις είχαν σχετικά μικρή χρονική διάρκεια και οι οικονομίες των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Μ. Βρετανίας, κλπ., δέχτηκαν πολύ μικρό πλήγμα συγκριτικά με τη Μεγάλη Ύφεση 1929-1933.

Μετά το 1980 και ιδίως μετά το 1990 έχει αναπτυχθεί μία επιστημονική βιβλιογραφία, που υποστηρίζει ότι μετά το 1945 και σε σύγκριση με την περίοδο 1750-1939, οι οικονομικές κρίσεις είναι αισθητά ηπιότερες και έχουν πολύ μικρότερη χρονική διάρκεια. Εν τούτοις, η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση της περιόδου 2008-2009, επανέφερε στο σκεπτικό πολλών αναλυτών τις μελαγχολικές μνήμες της περιόδου 1929-1933. Λόγω της σφοδρότητας με την οποία κτυπήθηκε το αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα το φθινόπωρο του 2008 και της καθοδικής πορείας των κύριων δεικτών οικονομικής δραστηριότητας των ΗΠΑ, οι συγκρίσεις ήταν αναπόφευκτες. 

Το 2009 υπήρξε η μοναδική χρονιά μετά το 1945, που το παγκόσμιο ΑΕΠ μειώθηκε. Όπως στα χρόνια της Μεγάλης Ύφεσης 1929-1933, έτσι και στην διεθνή οικονομική κρίση της περιόδου 2008-2009, η οικονομία των ΗΠΑ δέχτηκε σκληρό πλήγμα και από τις ΗΠΑ η κρίση διαδόθηκε στον υπόλοιπο κόσμο. Μετά το 2007 οι οικονομίες των ΗΠΑ, της Ευρωζώνης και της Ιαπωνίας, δεν έχουν συνέλθει τελείως. Το χρηματικό κόστος του κραχ 2008-2009 είναι πολλαπλάσιο σε σχέση με το αντίστοιχο χρηματικό κόστος της μεγάλης ύφεσης 1929-1933.

Την περίοδο 2007-2008, η “παγκόσμια χρηματιστηριακή κεφαλαιοποίηση” (worldstockmarketcapitalization) μειώθηκε περί τα 28 τρισεκατομμύρια δολάρια και η ελάττωση της αξίας των “τοξικών χρεογράφων” (toxicsecurities) εκτιμάται τουλάχιστον σε 10 τρισεκατομμύρια δολάρια. Αυτό σημαίνει ότι την περίοδο 2008-2009, από τα χαρτοφυλάκια τραπεζών, επιχειρήσεων, νοικοκυριών και διαφόρων οργανισμών, χάθηκαν περίπου 38 τρισεκατομμύρια δολάρια, ποσό που αντιστοιχεί στο 64,8% του παγκόσμιου ΑΕΠ του 2009. 

Αν αναλογιστούμε ότι το 2009 το επίπεδο του παγκόσμιου ΑΕΠ διαμορφώθηκε σε 58,6 τρισεκατομμύρια δολάρια, εύκολα γίνεται αντιληπτό το τρομακτικό χρηματικό κόστος της διεθνούς κρίσης της περιόδου 2009-2009. Η ζημιά των 38 τρισεκατομμυρίων δολαρίων από τα διάφορα χαρτοφυλάκια είναι κατά προσέγγιση και ενδέχεται να είναι κατά πολύ χαμηλότερη της πραγματικής, καθότι δεν υπάρχουν λεπτομερή στοιχεία για το μέγεθος των ζημιών στα πλαίσια της “αγοράς παραγώγων” (derivativesmarket).

Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σήμερα στα πρόθυρα ενός κραχ άνευ ιστορικού προηγούμενου. Το πρωταρχικό αίτιο του αναμενόμενου παγκόσμιου κραχ, ενδέχεται να είναι ο στρατιωτικο-οικονομικός πόλεμος μεταξύ των αξόνων Ρωσίας-Κίνας και ΗΠΑ-Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η αδιαμφισβήτητη διαπίστωση ότι οι τεράστιες χρηματικές ζημιές του κραχ 2008-2009, δεν έχουν απορροφηθεί μέχρι σήμερα πλήρως από το αμερικανο-ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, καθιστούν τα συγκλονιστικά γεγονότα της Ουκρανίας εξαιρετικά επικίνδυνα και ικανά να ταρακουνήσουν εκ θεμελίων το παγκόσμιο οικονομικό οικοδόμημα. Στο αυριανό μας άρθρο, θα υποστηρίξουμε ότι με μαθηματική ακρίβεια, η Ουκρανία θα αποβεί το Βατερλό των ΗΠΑ, σηματοδοτώντας το πέρασμα από την αμερικανική στην κινεζικορωσική πρωτοκαθεδρία στα πλαίσια της παγκόσμιας οικονομίας.

Η εντεινόμενη ρωσονατοϊκή κρίση, με εστία την εμπόλεμη ζώνη της Ουκρανίας, είναι πάρα πολύ πιθανό να αποτελέσει το Βατερλό του άξονα Ευρωπαϊκής Ένωσης-ΗΠΑ. Αν η ρωσονατοϊκή κρίση επιδεινωθεί και παραταθεί μερικούς μήνες, με μαθηματική ακρίβεια θα πυροδοτήσει ανεξέλεγκτη παγκόσμια οικονομική κρίση, συμπαρασύροντας στον όλεθρο τις δημοσιονομικά-τραπεζικά σαθρές ΗΠΑ και ΕΕ (Ευρωπαϊκή Ένωση).

Όπως συνέβη σε όλες τις “μεγάλες κρίσεις” (great depressions) του παρελθόντος, έτσι και στο επερχόμενο κραχ, το μανιτάρι της ατομικής οικονομικής έκρηξης, θα ξεφυτρώσει από το σάπιο δημοσιονομικό -τραπεζικό σύστημα των ΗΠΑ. Οι Αμερικανοί στρουθοκαμηλίζουν και δείχνουν να υποεκτιμούν το γεγονός, ότι, ένας μετωπικός οικονομικός πόλεμος με τον συνασπισμό Κίνα-Ρωσία-Βραζιλία-Ινδία-Νότια Αφρική, θα αποβεί μοιραίος για τον άξονα ΗΠΑ-ΕΕ-Ιαπωνία.

Οι ακόλουθες τρεις βασικές διαπιστώσεις, θα ενισχύσουν την ορθότητα της επιχειρηματολογίας μας υπέρ της συμμαχίας των BRICS (Brazil-Russia-India-China-South Africa). Το 2014 το συνολικό δημόσιο χρέος του άξονα ΕΕ-ΗΠΑ-Ιαπωνία εκτιμάται σε 47,5 τρις δολάρια ($) έναντι μόλις 5,5 τρις $ του μετώπου των BRICS. Δηλαδή, το 2014 το κρατικό χρέος της ΕΕ και των ΗΠΑ, προβλέπεται ότι θα αποτελεί το 76% του παγκόσμιου δημόσιου χρέους έναντι μόλις 8,8% των BRICS. 

Αξιοσημείωτη είναι η διαπίστωση, ότι, το 2013 το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ στις ΗΠΑ και την ΕΕ διαμορφώθηκε σε 104,5% και 87,2%, σε αντιδιαστολή με την Ρωσία και την Κίνα που ήταν μόλις 13,4% και 22,4% αντίστοιχα. Και το εύλογο ερώτημα είναι: Πώς είναι δυνατόν οι καταχρεωμένες ΗΠΑ, να κηρύττουν οικονομικό πόλεμο στην Ρωσία, της οποίας τα δημόσια οικονομικά είναι σε άριστη κατάσταση και ταυτόχρονα τα συναλλαγματικά της διαθέσιμα κυμαίνονται σήμερα σε 500 δις $;

Η δεύτερη ουσιώδης στατιστική παρατήρηση αφορά το τραπεζικοπιστωτικό σύστημα των ΗΠΑ. Από την επεξεργασία στατιστικών στοιχείων, που περιλαμβάνονται στην εξαμηνιαία έκδοση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου “Global Financial Stability Report”, το 2013 η συνολική αξία των κερδοσκοπικών “χρηματοοικονομικών παραγώγων” (financial derivatives) του αμερικανικού τραπεζικοπιστωτικού συστήματος, όπως swaps, securitizations, CDS, κ.λπ., ήταν 500 τρις $, δηλαδή 29,8 φορές μεγαλύτερη από το ΑΕΠ των ΗΠΑ ή 6,7 φορές υψηλότερη από το παγκόσμιο ΑΕΠ. Βάσει ποιας λογικής, οι ΗΠΑ που έχουν γεμίσει την παγκόσμια οικονομία, με κάθε λογής “κούφιο” χρηματοοικονομικό παράγωγο, να κηρύττουν οικονομικό πόλεμο στην Ρωσία και η ΕΕ να υιοθετεί τη συγκεκριμένη αλόγιστη πολιτική;

Η τρίτη βασική παρατήρηση απορρέει από τη φούσκα ή μάλλον από το αερόστατο της Wall Street. Όταν κατά τη διάρκεια του 2007, άρχισε να εκδηλώνεται η κρίση των τοξικών χρεογράφων και ιδίως των τοξικών τιτλοποιήσεων στην αμερικανική οικονομία, ο δείκτης Dow Jones από τις 14.165 μονάδες στις 9.Οκτωβρίου 2007, κατρακύλησε στις 6.547 μονάδες στις 9 Μαρτίου 2009. Την περίοδο 2007-2014, ο μέσος αναπτυξιακός ρυθμός των ΗΠΑ εκτιμάται γύρω στο 1% και παραδόξως ο δείκτης Dow Jones βρίσκεται σήμερα γύρω στις 16.600 μονάδες. Μιλάμε, όχι για τη φούσκα του αιώνα, αλλά για τη φούσκα των αιώνων. Είναι ποτέ δυνατόν αυτό το σάπιο αερόστατο της Wall Street να μην σωριαστεί στο έδαφος;

Ερώτημα προς ειδήμονες τύπου Χαρδούβελη και Στουρνάρα: Αν και την περίοδο 2007-2014, η αμερικανική οικονομία ουσιαστικά διέρχεται φάση οριακής ύφεσης, σε αντίθεση με την Ρωσία και ιδίως την Κίνα που αναπτύσσονται με ταχύτατους ρυθμούς, πώς ερμηνεύεται το πρωτοφανές φαινόμενο ο δείκτης Dow Jones να καλπάζει με ξέφρενους ανοδικούς ρυθμούς; Δηλαδή, μετά το 2009 το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ αυξάνει με εντυπωσιακούς ρυθμούς, η αμερικανική οικονομία είναι αποτελματωμένη και ο δείκτης Dow Jones παραδόξως αυξάνει αλματωδώς; Είναι πασιφανές ότι τα 5.000 τρις $, που η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ, έχει δώσει μετά το 2008 για τη στήριξη των τραπεζών, αντί να διοχετευτούν στην πραγματική οικονομία, πήγαν για κερδοσκοπικούς σκοπούς στο χρηματιστήριο της Wall Street. 

Η χρηματιστηριακή αγορά των ΗΠΑ είναι έτοιμη να εκραγεί. Με αιχμή το σαθρό αμερικανικό τραπεζικοπιστωτικό σύστημα, η παγκόσμια οικονομία οδεύει προς τη μεγαλύτερη οικονομική κρίση όλων των εποχών. Αισιοδοξία όλων μας είναι το επερχόμενο παγκόσμιο κραχ, να μην συνοδευτεί με έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο, που ναι μεν σε λογικούς ανθρώπους μοιάζει αδιανόητο γεγονός, αλλά σε παρανοϊκούς τζογαδόρους ίσως είναι μια ευκαιρία για περισσότερα κέρδη. Η ουκρανική κρίση θα αποβεί το Βατερλό των ΗΠΑ και θα σηματοδοτήσει το πέρασμα της ανθρωπότητας στην ηγεμονία του κινεζικορωσικού άξονα.

Πηγή : kontranews.gr