«Κίτρινες κάρτες» από Στέιτ Ντιπάρτμεντ για ελευθεροτυπία και Κράτος Δικαίου στην Ελλάδα

Αναφορά και στη πρώτη δικαστική δικαίωση της «Εφ.Συν.» για το σκάνδαλο του Predator μετά την αγωγή του Γρηγόρη Δημητριάδη • Τι σημειώνει για Πύλο και για τον βασανισμό μέχρι θανάτου του 37χρονου Πακιστανού στο Α.Τ του Άγιου Παντελεήμονα.

 

Ακόμη μια διεθνής έκθεση για τα ανθρώπινα δικαιώματα, την Ελευθερία του Τύπου και το Κράτος Δικαίου προστίθεται στη μακρά λίστα εκείνων που περιγράφουν γλαφυρά τις μηχανορραφίες της ελληνικής κυβέρνησης στους θεσμούς της χώρας.

 

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ στην ετήσια έκθεσή του (για το 2024) για τα παραπάνω θέματα εκθέτει ξανά την κυβέρνηση Μητσοτάκη καθώς η αναφορά της στην Ελλάδα είναι καταπέλτης, παρά τις σημειώσει περί βελτίωσης επιμέρους καίριων ζητημάτων.

 

Κατοχυρωμένη η ελευθερία της έκφρασης, αλλά....

 

Στην ειδική ενότητα «Λογοκρισία από κυβερνήσεις, στρατιωτικούς, υπηρεσίες πληροφοριών ή αστυνομικές δυνάμεις, εγκληματικές ομάδες», της Έκθεσης, διαπιστώνεται ότι «τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης έτειναν να μη δημοσιεύουν δυσάρεστες ειδήσεις, τις οποίες ανθρωπιστικές ομάδες απέδωσαν σε πιέσεις από τους ιδιοκτήτες των μέσων ενημέρωσης, σε ανησυχίες για την ασφάλεια ή την εργασιακή ασφάλεια ή για τυχόν ποινική δυσφήμιση».

 

Παρόλα αυτά, γίνεται αναφορά στην πρόβλεψη, κατοχύρωση και προστασία της ελευθερίας της έκφρασης από το σύνταγμα και στους νόμους της χώρας και σημειώνεται ότι «η κυβέρνηση γενικά σεβόταν αυτό το δικαίωμα» κατά το 2024. Αναγνωρίζει, δε, ότι η Ελλάδα διαθέτει «αποτελεσματική δικαστική εξουσία» και «ένα λειτουργικό δημοκρατικό πολιτικό σύστημα», που συνδυαστικά υποστηρίζουν το δικαίωμα αυτό.

 

Για να επιχειρηματολογήσουν υπέρ αυτού, οι συντάκτες της Έκθεσης του Στέιτ Ντιπάρντμεντ, αναφέρονται στην απόρριψη στο σύνολό της και στην ουσία της την πρώτη αγωγή του Γρηγόρη Δημητριάδη, κατά «Εφ.Συν.», Reporters United και του Θανάση Κουκάκη (βλ: «Πρώτη δικαίωση για το σκάνδαλο Predator»), η οποία αποτέλεσε μια εμβληματική απόφαση κατά των SLAPP και υπέρ της ελευθερίας της δημοσιογραφικής έρευνας.

 

«Στην αγωγή του, την οποία το Διεθνές Ινστιτούτο Τύπου είχε χαρακτηρίσει “ένα εντυπωσιακό παράδειγμα στρατηγικής αγωγής κατά της δημόσιας συμμετοχής”, ο Δημητριάδης ισχυρίστηκε ότι έχασε τη δουλειά του και υπέστη βλάβη στη φήμη του λόγω των δημοσιευμάτων για το σκάνδαλο. Το δικαστήριο έκρινε ότι οι δημοσιεύσεις των δημοσιογράφων έγιναν προς το δημόσιο συμφέρον και δεν είχαν σκοπό να βλάψουν τη φήμη του Δημητριάδη» αναφέρει χαρακτηριστικά.

 

Αναφορικά με τις παρενοχλήσεις ή τους εκφοβισμούς δημοσιογράφων στη χώρα, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ επικαλείται έκθεση της ΕΕ για το Κράτος Δικαίου, τον Ιούλιο, στην οποία κατέγραψε επτά περιστατικά.

 

 «Σε κοινή δήλωσή τους, αρκετές οργανώσεις για την ελευθερία του Τύπου υποστήριξαν ότι η έκθεση της ΕΕ ήταν παραπλανητική, υπερβολικά θετική και σε αντίθεση με “την ανησυχητική πραγματικότητα που βιώνουν οι δημοσιογράφοι, οι ακτιβιστές και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών”. Η δήλωση τόνιζε ότι η έκθεση της ΕΕ θα ενθάρρυνε την κυβέρνηση να συνεχίσει την “καταστολή των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης και της κοινωνίας των πολιτών”» σημειώνει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και αναφέρεται στην επίθεση που δέχτηκε δημοσιογράφος κατά το ρεπορτάζ για την αυθαίρετη δόμηση:

 

«Στις 14 Μαΐου, η δημοσιογράφος Ρένα Κουβελιώτη δέχθηκε σωματική επίθεση από άγνωστο άτομο ενώ κάλυπτε ρεπορτάζ για αυθαίρετη δόμηση κοντά σε εργοτάξιο. Η Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών κατήγγειλε το περιστατικό».

 

Πρόδηλες οι παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων

 

Για το ζήτημα της παρατεταμένης κράτησης χωρίς κατηγορίες, η Έκθεση αναφέρεται στην υπόθεση 36 Αιγύπτιων αιτούντων άσυλο, επιζώντες του ναυαγίου στην Πύλο, οι οποίοι παρέμεναν κρατούμενοι για δύο μήνες στην Κόρινθο, παρά την έκκληση του Συνηγόρου του Πολίτη για την απελευθέρωσή τους τον Φλεβάρη του 2024. «Η ΜΚΟ Equal Rights Beyond Borders δήλωσε ότι μετά την έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη, αστυνομικοί πραγματοποίησαν σωματικές έρευνες και έρευνες στα δωμάτια των κρατουμένων, κάτι που η ΜΚΟ ερμήνευσε ως προσπάθεια εκφοβισμού τους» σημειώνει μεταξύ άλλων, η Έκθεση.

 

Σχετικά με περιστατικά βασανιστηρίων και σκληρής, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, η Έκθεση επικαλείται «αναφορές για κακομεταχείριση και κακοποίηση από την αστυνομία και το Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή, συμπεριλαμβανομένων περιστατικών εναντίον μελών φυλετικών και εθνοτικών μειονοτήτων, μεταναστών χωρίς χαρτιά, αιτούντων άσυλο, κρατουμένων, διαδηλωτών και Ρομά».

 

Συγκεκριμένα, όπως παραθέτει στη συνέχεια, «στις 21 Σεπτεμβρίου, ένας υπήκοος Πακιστάν, ηλικίας 37 ετών, πέθανε ενώ βρισκόταν υπό κράτηση σε αστυνομικό τμήμα της Αθήνας, κατηγορούμενος για φθορά ξένης ιδιοκτησίας. Η αστυνομία ανέφερε ότι το θύμα είχε τραυματιστεί πριν από την κράτησή του και τραυματίστηκε περαιτέρω κατά τη διάρκεια συμπλοκής με άλλους κρατουμένους. Η έρευνα παρέμενε σε εκκρεμότητα μέχρι το τέλος του έτους».

 

Για την πρόσβαση στο Ασύλου, η Έκθεση παραθέτει αναφορές ΜΚΟ για κενά στις υπηρεσίες διερμηνείας και υγειονομικής περίθαλψης τα οποία «εμπόδισαν την πρόσβαση σε αξιολογήσεις ευαλωτότητας και καθυστέρησαν την παροχή προστασίας και φροντίδας». «Τον Ιούνιο, ο Σύλλογος Υπαλλήλων Υπηρεσίας Ασύλου και Αρχής Προσφυγών και το Σωματείο Συμβασιούχων Υπαλλήλων Υπηρεσίας Ασύλου εξέδωσαν ανακοίνωση με την οποία κατήγγειλαν ότι οι υπηρεσίες διερμηνείας διακόπηκαν λόγω της αποτυχίας της κυβέρνησης να πληρώσει τον ανάδοχο διερμηνείας» προσθέτει και τονίζει πως «διεθνείς οργανισμοί, ΜΚΟ και μέσα ενημέρωσης συνέχισαν να υποστηρίζουν ότι οι επαναπροωθήσεις στερούσαν από πιθανούς αιτούντες άσυλο την πρόσβαση σε αξιολογήσεις ευαλωτότητας και ευρύτερα στη διαδικασία ασύλου».

 

Τα θετικά βήματα

 

Στην Έκθεση για το Κράτος Δικαίου, αλλά και κατά την παρουσίασή της στις Βρυξέλλες, οι επιτελείς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είχαν αναγνωρίσει τη βελτίωση της σχετικής κατάστασης στη χώρα, αναφερόμενοι σε πρωτοβουλίες της ελληνικής κυβέρνησης, υπογραμμίζοντας, μεταξύ άλλων, τη λειτουργία της Task Force για την ασφάλεια των δημοσιογράφων, την κατάργηση του αδικήματος της απλής δυσφήμισης, τη σταδιακή ενσωμάτωση περαιτέρω προβλέψεων για τις Slapps, τη δημιουργία παρατηρητηρίου για την αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων, την αυστηροποίηση των ποινών για επιθέσεις κατά λειτουργών της ενημέρωσης, τη θέσπιση ιδιώνυμου αδικήματος για τις απειλές εναντίον αθλητικογράφων, την ενίσχυση της διαφάνειας μέσω των ρυθμίσεων στα Μητρώα Έντυπου και Ηλεκτρονικού Τύπου κ.ά.

 

Συγκεκριμένα, στην Έκθεση του Στέιτ Ντιπάρντμεντ γίνεται θετική αναφορά στο ότι «οι εθνικοί πάροχοι υπηρεσιών τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών μέσων έπρεπε να εγγραφούν στο Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης» και στο ότι «η κυβέρνηση διατηρούσε επίσης μητρώο διαπιστευμένων τοπικών ιστοσελίδων που ήταν υποχρεωμένες να εμφανίζουν την πιστοποίησή τους στην αρχική τους σελίδα», ενώ «ένα παρόμοιο ηλεκτρονικό μητρώο υπήρχε για τον περιφερειακό και τοπικό τύπο».

 

Επιπλέον, ως θετική ενέργεια χαρακτηρίζεται επίσης και η υιοθέτηση από τη χώρα, τον Μάρτιο του 2024, της Οδηγίας για την Ελευθερία των ΜΜΕ «με στόχο τη διασφάλιση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης και της συντακτικής ανεξαρτησίας».

 

Το Στέιτ Ντιπάρτμπεντ συντάσσει ξεχωριστή σχετική έκθεση «για όλα τα κράτη μέλη των Ηνωμένων Εθνών και για όλες τις χώρες που λαμβάνουν βοήθεια, σύμφωνα με τον Νόμο περί Εξωτερικής Βοήθειας του 1961 και τον Νόμο περί Εμπορίου του 1974», τις οποίες το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ υποβάλλει στο Κογκρέσο (για κάθε κράτος μέλος της ΕΕ και για δεκάδες άλλες χώρες του πλανήτη σε Ευρώπη (Ευρασία), Εγγύς Ανατολή, Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική, Ανατολική Ασία και Ειρηνικό, Νότια και Κεντρική Ασία, Δυτικό ημισφαίριο κ.ά).

 

Οι εκθέσεις φέρουν ημερομηνία δημοσίευσης την 12η Αυγούστου και όλες έχουν πλέον αναρτηθεί στην επίσημη ιστοσελίδα του Στέιτ Ντιπάρντμεντ.

 

Αναλυτικά η Έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ

 

Πηγή : https://www.efsyn.gr