18 Φεβρουαρίου 1952: Ελλάδα – Τουρκία στο ΝΑΤΟ και τα προπαγανδιστικά φιλμ της εποχής

Το 1949 όταν ιδρύθηκε το ΝΑΤΟ. Η Ελλάδα, τότε, είχε ακόμα εμφύλιο πόλεμο. Αν υπήρχε κάποια ευρωπαϊκή χώρα που διέτρεχε κομμουνιστικό κίνδυνο ήταν αυτή που βρισκόταν σε εμπόλεμη κατάσταση!

 

Κι όμως δεν περιλαμβανόταν στις 12 χώρες που στις 4 Απριλίου εκείνης της χρονιάς υπέγραψαν την προσχώρησή τους στο Βορειατλαντικό Σύμφωνο.

 

Έπρεπε να περάσουν τρία χρόνια, να πάμε στα 1952 για να… ωριμάσουν οι συνθήκες και να μπει στη συμμαχία μαζί με την Τουρκία. Το γιατί αναζητήστε το στις εξελίξεις εκείνης της εποχής.

 

Οι εκπρόσωποι των 12 χωρών – μελών του ΝΑΤΟ υπογράφουν
στο Λονδίνο στις 22 Οκτωβρίου του 1951 την προσχώρηση Ελλάδας
και Τουρκίας

Ζητούμενο δεν ήταν η ασφάλεια των δύο χωρών, αλλά η ουδετερότητα, τουλάχιστον της Γιουγκοσλαβίας που εξασφαλίστηκε ένα χρόνο αργότερα, το 1953, με το στρατιωτικό σύμφωνο που υπογράφηκε στην Άγκυρα μεταξύ Τουρκίας, Ελλάδας και Γιουγκοσλαβίας!

 

Το σύμφωνο ουδέποτε εφαρμόστηκε, δεν εμπόδισε τις τρεις χώρες να έχουν κατά διαστήματα… θερμές και ψυχρές σχέσεις, αλλά αξιοποιήθηκε πολιτικά από τις ΗΠΑ.

 

Ελλάδα και Τουρκία επίσημα μπήκαν στο ΝΑΤΟ στις 18 Φεβρουαρίου 1952 όταν η προσχώρησή τους εγκρίθηκε από τα κοινοβούλιά τους.

 

Στην Ελλάδα η κεντρώα κυβέρνηση Πλαστήρα μετρούσε τον χρόνο αντίστροφα. Οι Αμερικανοί προτιμούσαν με κεντρώα κυβέρνηση να βάλει την υπογραφή της στην προσχώρηση στη συμμαχία παρά μια δεξιά που τη διαδέχτηκε.

 

Ακόμα και οι φιλοκυβερνητικές εφημερίδες, στην Ελλάδα δεν έδωσαν μεγάλη έκταση στο γεγονός. Τρεις μέρες νωρίτερα, στις 15 είχε αρχίσει η δεύτερη δίκη Μπελογιάννη που μονοπωλούσε το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης.

Τη συμφωνία τη θεωρούσαν τυπική διαδικασία. Αλλωστε η ψηφοφορία τη Δευτέρα 18 Φεβρουαρίου 1952 δεν έγινε ψηφοφορία. Απλά σηκώθηκαν όρθιοι οι βουλευτές που συμφωνούσαν. Στις θέσεις τους έμειναν οι επτά βουλευτές της ΕΔΑ και ο Μιχάλης Κύρκος που είχε ανεξαρτητοποιηθεί από αυτήν, ενώ ο άλλος ανεξάρτητος βουλευτής, επίσης προερχόμενος από την ΕΔΑ, ο Λ. Καραμαούνας ψήφισε υπέρ.

 

Υπάρχουν κάποια αμερικανικά φιλμ της εποχής που δείχνουν, από τότε, ότι αγαπημένο παιδί του ΝΑΤΟ ήταν η Τουρκία.

 

Το πρώτο είναι από τα επίκαιρα της εποχής. Αναφέρται στην Ελλάδα και Τουρκία, αλλά στέκεται στη δεύτερη και τον ηρωισμό των στρατιωτών της στον πόλεμο της Κορέας. Για τους Έλληνες που συμμετείχαν… τσιμουδιά!

 

 

Το επόμενο είναι από τη σύνοδο της Λισαβόνας που άρχισε στις 19 Φεβρουαρίου 1952, την επομένη δηλαδή οι η Βουλή των Ελλήνων και η Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας ψήφισαν υπέρ της ένταξης στο ΝΑΤΟ. Καλωσορίζονται τα δύο νέα μέλη και ο ομιλητής, ενώ την Ελλάδα την… ξεπερνά με μια πρόταση, τη μάχη της στον ναζισμό και τον κομμουνισμό, στην Τουρκία πλέκουν το εγκώμιο, κι αυτός για την ανδρεία των στρατιωτών της στην Κορέα, αλλά και την επιρροή που ασκεί πέρα από τα γεωγραφικά της όρια. Ακόμη κι ο Ερντογάν σήμερα θα έλεγε… λιγότερα!

 

 

Το 1956 το ΝΑΤΟ κυκλοφόρησε κάποιες ταινίες μικρού μήκους για να δείξει σε όλο τον κόσμο (και κυρίως το αμερικανικό κοινό που πλήρωνε αδρά τις στρατιωτικές και άλλες δράσεις του) τι καλά που περνούν οι κάτοικοι των χωρών μελών. Επίσημα λέγονται «ντοκιμαντέρ», αλλά στην ουσία παρουσιάζουν μια «εικονική πραγματικότητα» για τις χώρες αυτές. Διαλέξαμε αυτά που αφορούν την Ελλάδα και την Τουρκία. Είναι καλογυρισμένα, ο Ιταλός σκηνοθέτης Βιτόριο Γκάλο, ήξερε καλά τη… δουλιά αφού γύριζε προπαγανδιστικά φιλμάκια την εποχή του Μουσολίνι (οι… καλοί δεν χάνονται), με εξαιρετική φωτογραφία, αλλά και ελάχιστη σχέση με την αλήθεια.

 

Αξίζει τον κόπο να τα δείτε. Και βάλτε στο κάδρο τι επικρατούσε τότε. Το Κυπριακό είχε φανεί στον ορίζοντα, οι σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας οξύνονταν, αλλά όλα αυτά απουσιάζουν από τα φιλμ. Κι εδώ το βάρος πέφτει στον ελληνικό πολιτισμό, στις κοπέλες που μαθαίνουν ελληνικούς χορούς στα χωριά, ενώ στην Τουρκία βλέπουμε το αξιόμαχο του στρατού της, με αναφορά και στις «αδιάβλητες» εκλογές του 1950 και 1954. Για τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα σιωπή. Όσο για τον στρατό της χώρας μας η μόνη αναφορά είναι ότι έχει από τα πιο σύγχρονα όπλα στην Ευρώπη.

 

Αξίζει τον κόπο να τα δείτε γιατί πέρα από την προπαγάνδα προσφέρουν και εικόνες των δύο χωρών που πλέον δεν υπάρχουν…

 

Το φιλμ για την Ελλάδα

 

 

Το φιλμ για την Τουρκία

 

 

*Η κεντρική φωτογραφία είναι από τις εκδηλώσεις για τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ που έγινε στην Αθήνα το 1962 με αεροπλάνα της Πολεμικής Αεροπορίας να σχηματίζουν τα αρχικά ΝΑΤΟ πάνω από την Ακρόπολη!

 

Πηγή : https://www.newsbreak.gr