Φοιτητής οικονομικού Α.Π.Θ.
Τον τελευταίο μήνα έχει χυθεί πολύ μελάνι για να γίνει σαφές ένα πράγμα: Ο κόσμος όπως τον ξέραμε, μετά την πανδημία δε θα είναι ίδιος. Έχουν διατυπωθεί χιλιάδες σενάρια για τα νέα δεδομένα που θα σχηματιστούν σε τομείς όπως η διακυβέρνηση, το σύστημα υγείας, το εκπαιδευτικό σύστημα κτλ. Η πιο έντονη ανησυχία όλων επικεντρώνεται όμως στην οικονομία. Διότι η ανθρωπότητα το τελευταίο διάστημα έχει δει αλλαγές στην οικονομική, διεθνή και παγκόσμια, πραγματικότητα που δεν είχαν προηγούμενο.
Το ερώτημα είναι : πως θα δομηθεί η οικονομία μετά την πανδημία;
Πριν συνεχίσουμε την ανάλυση μας, πρέπει να διευκρινιστεί ότι το συγκεκριμένο άρθρο θα προσπαθήσει να αντλήσει κάποια συμπεράσματα από τα μέχρι τώρα στοιχεία. Καθώς οι εξελίξεις τρέχουν καθημερινά είναι πιθανό πολλά από τα αναγραφόμενα να ανατραπούν.
Μια μεγάλη αλλαγή που διαπραγματεύεται είναι η έκδοση του περίφημου ευρω-ομολόγου ή κορονο-ομολόγου. Ευρωομόλογο είναι ουσιαστικά ένα ομόλογο -όπως αυτά που εκδίδουν όλα τα κράτη – που εκδίδεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Τέτοια ομόλογα έχουν εκδοθεί, όμως διαπραγματεύονται σε νόμισμα εκτός από αυτό της χώρας έκδοσης του, δηλαδή όχι σε Ευρώ. Η μεγάλη συζήτηση που είχε ξεκινήσει το 2011 αφορούσε την έκδοση ενός ευρω-ομολόγου που θα πωλούντο σε Ευρώ. Μία τέτοια επαναστατική ενέργεια θα έφερνε χαμηλότοκο χρήμα σε όλες τις χώρες-μέλη του Ευρώ, ανακουφίζοντας σε μεγάλο βαθμό τις χώρες με το μεγαλύτερο πρόβλημα, δηλαδή Ελλάδα, Πορτογαλία και Ιρλανδία.
Το ομόλογο αυτό θα διαπραγματευόταν με σχετικά χαμηλό επιτόκιο, λόγω των καλών επιδόσεων των περισσότερων μελλών της Ευρωζώνης. Το φιλόδοξο αυτό σχέδιο φρέναρε στις Γερμανικές και Ολλανδικές αντιδράσεις, καθώς δεν δεχόταν βάση των δικών τους οικονομιών να βοηθηθούν οι εταίροι τους στο νότο. Τον τελευταίο μήνα η συζήτηση αυτή έχει έρθει πάλι στο προσκήνιο. Η πρωτόγνωρη κρίση που αντιμετωπίζει η Ε.Ε. χρειάζεται χρηματοδότηση.
Στο τελευταίο Eurogroup είδαμε μια σφοδρή σύγκρουση των βορείων χωρών (κυρίως της Ολλανδίας, της Αυστρίας και της Φινλανδίας) με των νότιων (κυρίως της Ιταλίας, της Γαλλίας και της Ισπανίας) σχετικά με τον τρόπο χρηματοδότησης. Τα αίτια ήταν ακριβώς ίδια, με το βόρειο μπλοκ να θέλει την χρηματοδότηση με μνημονιακούς όρους και τους νότιους να απαιτούν την έκδοση ευρω-ομολόγου πωλούμενο σε ευρώ. Το μοτίβο του 2011 δεν συνεχίστηκε, καθώς αυτή την φορά η λύση βρέθηκε στην μέση, με την πλάστιγγα να γέρνει λίγο υπέρ του νότου. Η λύση ήταν η χρηματοδότηση των κρατών από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας με πιστωτική γραμμή στο 2% του Α.Ε.Π. της εκάστοτε χώρας, δηλαδή χωρίς όρους μνημονίου. Επίσης, η δημιουργία ενός “ταμείου ανάπτυξης” που θα χρησιμοποιεί “καινοτόμα χρηματοπιστωτικά εργαλεία” κάτι που για πολλούς κρύβει το ευρω-ομόλογο. Αυτά τα δύο μέτρα ανέρχονται περίπου στα 500 δισεκατομμύρια ευρώ. Φυσικά, οι βόρειες χώρες κατάφεραν να εφαρμόσουν κάποια πράγματα. Συγκεκριμένα, διατυπώθηκε ότι αυτά τα μέτρα θα ισχύουν μόνο για τη χρηματοδότηση του συστήματος υγείας. Εάν κάποια χώρα χρειαστεί να στηρίξει την πληγμένη από την πανδημία οικονομία της, θα πρέπει να δανειστεί με μνημονιακούς όρους. Είδαμε λοιπόν μία πολύ μεγάλη στροφή στην οικονομική – πολιτική πραγματικότητα της Ευρώπης. Αφ’ενός, οι άλλοτε κραταιές χώρες του Βορρά αρχίζουν να χάνουν την παντοδυναμία τους και αφ’ετέρου η Ε.Ε. δείχνει να κάνει ένα βήμα για να αλλάξει τις πολιτικές λιτότητας.
Κοσμοϊστορικές εξελίξεις έχουν σημειωθεί και σε παγκόσμιο επίπεδο. Η οικονομική κοινότητα των Ηνωμένων Πολιτειών έχει δει τη μεγαλύτερη κρατική βοήθεια στην παγκόσμια ιστορία. Ο πρόεδρος Τραμπ επισημοποίησε νομοσχέδιο σύμφωνα με το οποίο το κράτος των Η.Π.Α. θα ρίξει στην αμερικανική οικονομία το ποσό των 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων (1,83 τρισσ εκφρασμένο σε Ευρώ) ! Το ποσό αυτό θα διοχετευτεί στους πολίτες με τη μορφή μηνιαίας ενίσχυσης του ύψους των 1.200 $ σε κάθε ενήλικα συν 500$ για κάθε παιδί. Το μεγαλύτερο ποσό θα δοθεί στην στήριξη μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων με την μορφή φοροελαφρύνσεων και επιδομάτων.
Σε αυτό το πλαίσιο και το Ηνωμένο Βασίλειο ενέκρινε το ποσό των 350 δισεκατομμυρίων Λιρών (401.02 δισ ευρώ). Οι Άγγλοι έχουν σχεδιάσει να χρησιμοποιήσουν τα χρήματα αυτά τόσο στο σύστημα υγείας τους αλλά και με την μορφή επιδομάτων σε πολίτες και επιχειρήσεις. Ο κάθε εργαζόμενος που έχει αναγκαστεί σε διακοπή της εργασίας του θα λαμβάνει το ποσό των 94 λιρών (108 ευρώ) την εβδομάδα. Επίσης οι αυτοαπασχολούμενοι που τηρούν τα κριτήρια, θα μπορούν να λαμβάνουν το ποσό των 117 λιρών (135 ευρώ) εβδομαδιαίως. Για να βρουν χρηματοδότηση για αυτά τα μεγαλόπνοα σχέδια οι Κεντρικές Τράπεζες εφάρμοσαν πολιτική νομισματοποίησης χρέους. Σύμφωνα με αυτήν τη διαδικασία, η εκάστοτε Κεντρική Τράπεζα τυπώνει χρήμα το οποίο χορηγεί απ’ ευθείας στην κυβέρνηση. Τα χρήματα αυτά πηγαίνουν αμέσως στις κυβερνήσεις μέσο ομολόγων, καθώς αυτά δεν διαπραγματεύονται στις αγορές αλλά αγοράζονται από τις Κεντρικές Τράπεζες. Τέτοια επαναστατικά μέτρα δεν έχουμε δει να εφαρμόζονται σε όλη την διάρκεια την οικονομικής κρίσης αλλά και σε προηγούμενες κρίσεις. Ακόμα και εδώ φαίνεται ότι χαράζεται ένας νέος δρόμος οικονομικής πολιτικής που μπορεί να αλλάξει την παγκόσμια οικονομία.
Συμπέρασμα
Βλέπουμε ότι η οικονομία αλλάζει. Νέοι ανατρεπτικοί τρόποι χρηματοδοτήσης διαμορφώνονται, ενώ φαίνεται ότι κάποια κατεστημένα αρχίζουν να ανατρέπονται. Μετά τη λήξη της οι οικονομικοί όροι και οι οικονομικοί συσχετισμοί θα έχουν διαφοροποιηθεί. Φυσικά για μία τέτοια μεγάλη αλλαγή δεν μπορεί κανένας να προεξοφλήσει εάν θα βελτιώσει ή θα δυσχεράνει την οικονομική ζωή των πολιτών.
Πηγές
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου