ESM, το ευρωπαϊκό ΔΝΤ

Με δεδομένο το ότι, η Ελλάδα είναι σίγουρα ο νούμερο ένα υποψήφιος διάσωσης, ενώ κατά πολλούς ο ESM θα εξελιχθεί σε έναν γερμανικό επεκτατικό μηχανισμό, σε ένα πυρηνικό οικονομικό όπλο της Γερμανίας χωρίς τον έλεγχο της Κομισιόν, οφείλουμε να πάρουμε έγκαιρα τα μέτρα μας – πόσο μάλλον όταν ο δανεισμός της χώρας μας από τις αγορές με βιώσιμα επιτόκια είναι ανέφικτος.

Επικαιρότητα

Πριν από εννέα περίπου χρόνια, το 2010, ιδρύθηκε ο ευρωπαϊκός οργανισμός σταθερότητας, με αφετηρία την ελληνική κρίση και με το προηγούμενο όνομα του: EFSF. Επρόκειτο για ένα μικρό γραφείο στο Λουξεμβούργο, το οποίο τότε απασχολούσε μόλις πέντε άτομα, υπό την ηγεσία του σημερινού γερμανού διευθυντή του K. Regling – με στόχο την προστασία της Ευρωζώνης, καθώς επίσης του ευρώ από τις χρηματοπιστωτικές αναταράξεις, μεταξύ άλλων επειδή η νομισματική ένωση δεν διαθέτει μία πραγματική κεντρική τράπεζα που να λειτουργεί ως δανειστής ύστατης ανάγκης για τα κράτη και τις τράπεζες τους (ανάλυση).

Το ESM τώρα, όπως ονομάσθηκε αργότερα το EFSF, φιλοδοξεί να λειτουργήσει κατά τα πρότυπα του ΔΝΤ, όσον αφορά τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης, καθώς επίσης τις τράπεζες τους. Ειδικότερα, να μετατραπεί σταδιακά στο κέντρο της ευρωπαϊκής χρηματοπιστωτικής πολιτικής, σημειώνοντας πως ο προκάτοχος του διέσωσε στο παρελθόν την Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία, την Ισπανία και την Κύπρο, παρέχοντας τους σε συνεργασία με το ΔΝΤ δάνεια – αν και στην ουσία διέσωσε τους διεθνείς επενδυτές, κυρίως τις γερμανικές και γαλλικές τράπεζες που αποτελούσαν τους βασικούς δανειστές τους. 

Μέλη του συμβουλίου του ESM είναι οι 19 υπουργοί οικονομικών της Ευρωζώνης, οι οποίοι έχουν τις δικαιοδοσίες της γενικής συνέλευσης των μετόχων μίας εταιρείας – ενώ ο οργανισμός απασχολεί σήμερα περί τους 180 εργαζομένους από 43 διαφορετικές χώρες. Ο ρόλος τους είναι η επίβλεψη όλων των χωρών του ευρώ, η γνώση των οικονομικών μεγεθών τους έτσι ώστε να είναι σε θέση να προβλέπουν μελλοντικές κρίσεις, καθώς επίσης η συνεχής επικοινωνία με τις παγκόσμιες χρηματαγορές – όπου εκδίδουν ομόλογα για τη χρηματοδότηση του. 

Όσον αφορά τη μετοχική του σύνθεση, καθώς επίσης τα κεφάλαια του, ίδια και εγγυήσεις, συνολικά 700 δις €, φαίνονται στο γράφημα. Σε σχέση τώρα με τη διάσωση κρατών, μέσω της παροχής δανείων, θα απαιτούνται ανταλλάγματα (=μνημόνια) από τις εκάστοτε χώρες που ζητούν τη βοήθεια του – όπως είναι η αναδιάρθρωση των κοινωνικών συστημάτων τους, η απελευθέρωση των αγορών εργασίας, οι διάφορες μεταρρυθμίσεις, οι ιδιωτικοποιήσεις κοκ. Η τήρηση τους δε θα επιβλέπεται από την ευρωπαϊκή Τρόικα: από την ΕΚΤ, από την Κομισιόν και από τον ESM – ενώ οι βασικές υπευθυνότητες του τελευταίου, του ESM, είναι οι εξής: 

(α) Έγκαιρη προειδοποίηση για επερχόμενες κρίσεις: Τα στελέχη του οργανισμού έχουν βαθιά γνώση των οικονομικών μεγεθών όλων των χωρών που διασώθηκαν, επειδή ήταν παρόντα στις αποστολές της Τρόικα του παρελθόντος (ΔΝΤ, Κομισιόν, ΕΚΤ). Επίσης για τις υπόλοιπες, όπως για τη Γερμανία και τη Γαλλία – μεταξύ άλλων επειδή έχουν προσληφθεί από όλα τα κράτη, διαθέτοντας αντίστοιχες γνώσεις.

(β) Διάσωση ή διακανονισμός (=κλείσιμο) των μη βιώσιμων τραπεζών: Εν προκειμένω απασχολούνται από τον ESM έμπειροι τραπεζικοί, με πλήρεις γνώσεις όσον αφορά το χρηματοπιστωτικό σύστημα.

(γ) Βραχυπρόθεσμη στήριξη ρευστότητας: Αφορά την παροχή περιστασιακών δανείων σε χώρες που έχουν γίνει στόχος των κερδοσκόπων, με αποτέλεσμα να τους λείπουν χρήματα – δάνεια που δεν συνδέονται με ολοκληρωμένα προγράμματα διάσωσης (=μνημόνια), αλλά με λιγότερο αυστηρές προϋποθέσεις.

(δ) Σταθεροποίηση της ανάπτυξης: Μέσω φθηνών δανείων για την αύξηση της ζήτησης σε κράτη που υποχωρεί επικίνδυνα – επειδή η ΕΚΤ δεν μπορεί να βοηθήσει, αφού ο ρόλος της είναι η νομισματική πολιτική για ολόκληρη την Ευρωζώνη και όχι για τις επί μέρους χώρες της. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα όπλο αντιμετώπισης κρίσεων, το οποίο δεν διαθέτουν τα κράτη της Ευρωζώνης, αφού έχουν παραδώσει τη νομισματική τους κυριαρχία – αν και κατά τη γνώμη μας δεν είναι αρκετό.

Περαιτέρω, η δυσκολότερη αποστολή του ESM είναι η διάσωση ή ο διακανονισμός των μη βιώσιμων τραπεζών – όπου για τέτοιου είδους «επεμβάσεις» έχει συγκεντρώσει το ποσόν των 70 δις € περίπου. Το μεγάλο πρόβλημα τώρα που συνεχίζει να υπάρχει είναι το ποιός ακριβώς αποφασίζει για τα χρήματα που δανείζονται – αφού ορισμένα μέλη επιθυμούν να είναι ο επικεφαλής του, ο κ. Regling, ενώ η Γερμανία ισχυρίζεται πως για λόγους που της υπαγορεύει το Σύνταγμα της, πρέπει να έχει βέτο στις αποφάσεις.

Από την άλλη πλευρά η Κομισιόν δεν θέλει να χάσει τυχόν δικαιοδοσίες της, όπως είναι η ανάλυση των οικονομιών των χωρών της ΕΕ – με το επιχείρημα πως ο ESM αφορά μόνο τα κράτη της Ευρωζώνης και όχι συνολικά την ΕΕ. Εν τούτοις δεν είναι σε θέση να επιβάλλει τίποτα, αφού δεν διαθέτει τα απαραίτητα κεφάλαια – οπότε είναι λογικό πως θα συμβιβαστεί και θα υποχωρήσει. Οφείλουμε πάντως να υπενθυμίσουμε ξανά εδώ πως η Γερμανία, μέσω του Euro Group, προετοιμάζει ήδη ένα πτωχευτικό δίκαιο για τα κράτη της Ευρωζώνης (ανάλυση) – όπου ασφαλώς ο ESM θα διαδραματίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο

Με δεδομένο δε το ότι, η Ελλάδα είναι σίγουρα ο νούμερο ένα υποψήφιος, ενώ κατά πολλούς ο ESM θα εξελιχθεί σε έναν γερμανικό επεκτατικό μηχανισμό, σε ένα πυρηνικό οικονομικό όπλο της Γερμανίας χωρίς τον έλεγχο της Κομισιόν, οφείλουμε να πάρουμε έγκαιρα τα μέτρα μας – πόσο μάλλον όταν ο δανεισμός της χώρας μας από τις αγορές με βιώσιμα επιτόκια είναι ανέφικτος, όπως τεκμηριώθηκε από την έκδοση των πενταετών ομολόγων (τα δεκαετή έχουν τετραπλάσιο επιτόκιο, με κριτήριο την Πορτογαλία, ενώ φυσικά είναι καταστροφικός ο βραχυπρόθεσμος δανεισμός για όλες τις χώρες).

Ακόμη χειρότερα, τα επιτόκια δανεισμού των τραπεζών διαμορφώνονται συνήθως ανάλογα με αυτά των κρατικών δεκαετών ομολόγων – οπότε το αδιέξοδο της Ελλάδας είναι αδιαμφισβήτητο, γνωρίζοντας πως οι τράπεζες είναι χρεοκοπημένες μεν, αλλά σε θέση να εκβιάζουν την κυβέρνηση με τις καταθέσεις, ενώ δεν ανήκουν πλέον σε Έλληνες. 

Ολοκληρώνοντας, οι προσπάθειες ανεξαρτητοποίησης της Γερμανίας από τις Η.Π.Α., μέσω της κυριαρχίας της στην Ευρώπη και της δημιουργίας ανάλογων μηχανισμών που θα επιβάλλουν τη δική της πολιτική (υπενθυμίζουμε πως το ΔΝΤ έχει εξελιχθεί σε βραχίονα της εξωτερικής πολιτικής των Η.Π.Α.) είναι δεδομένες – όπως στην περίπτωση του ESM, το οποίο θα καταλήξει να είναι απαραίτητο σε όλα τα κράτη, αφού διαφορετικά δεν θα μπορούσε να επιβιώσει το ευρώ, επειδή πρόκειται για ένα νόμισμα χωρίς πατρίδα.

Πηγή : https://analyst.gr