Πάντοτε υπάρχουν λύσεις, ακόμη και όταν οι προηγούμενοι έχουν αφήσει καμένη γη – ενώ τεκμηριώνεται πως οι ευθύνες της τραγωδίας που βιώνουμε σήμερα ανήκουν αποκλειστικά και μόνο στις κυβερνήσεις μας, οι οποίες δεν είχαν καν το θάρρος να «σκίσουν τα μνημόνια», όπως η πορτογαλική το 2015.
«Mε κριτήριο την Πορτογαλία είναι εύκολο να κρίνει κανείς τις εγκληματικές ενέργειες όλων των ελληνικών κυβερνήσεων, ειδικά μετά το 2015 – όπου εκλέχθηκαν οι νέες ηγεσίες τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Πορτογαλία.
Θα μπορέσει έτσι να αξιολογήσει τόσο αυτά που οι κυβερνήσεις μας δρομολόγησαν ή/και τον τρόπο με τον οποίο διαπραγματεύθηκαν, όσο και το πώς πρέπει να ενεργήσουμε στο μέλλον – παύοντας να κατηγορεί ατεκμηρίωτα τους πάντες και τα πάντα, καθώς επίσης συνειδητοποιώντας πως πάντοτε υπάρχουν λύσεις, ακόμη και όταν οι προηγούμενοι έχουν αφήσει καμένη γη».
Ανάλυση
Όταν αναφέρεται κανείς στην Ελλάδα κοιτώντας στο μέλλον και προτείνοντας λύσεις, με βάση τα δεδομένα που έχουν δυστυχώς δημιουργήσει οι κυβερνήσεις της, όπως με το άρθρο μου «Η λύση για την επόμενη ημέρα», ακούει συχνά πως δεν είναι εφικτές – συνήθως αυθαίρετα και χωρίς καμία τεκμηρίωση, όπως θα ήταν το παράδειγμα κάποιας άλλης χώρας που εφήρμοσε κάτι ανάλογο.
Το ίδιο συνέβη όταν αναφέρθηκα στο Ισραήλ, από το οποίο φαίνεται η συμβολή του πρωτογενούς τομέα στην ανάπτυξη μίας οικονομίας – φυσικά σε συνδυασμό με τις σύγχρονες τεχνολογίες, με τη μεταποίηση και με τον κεντρικό σχεδιασμό, με την έννοια της σωστής κατεύθυνσης των αγροτών και των επιχειρήσεων του κλάδου εκ μέρους του κράτους (ανάλυση).
Φαίνεται λοιπόν πως αδυνατούμε να καταλάβουμε το αυτονόητο – ότι δηλαδή χωρίς παραγωγή πλούτου δεν υπάρχει κανένας δρόμος εξόδου από την κρίση, ούτε με ευρώ, ούτε με δραχμή (με τον νέο «από μηχανής Θεό» των Ελλήνων).
Εν προκειμένω η Πορτογαλία, χώρα-μέλος της Ευρωζώνης και της ΕΕ, με πολύ μεγαλύτερο από την Ελλάδα συνολικό χρέος το 2011 (δημόσιο και ιδιωτικό, ειδικά των επιχειρήσεων της – γράφημα) και με σημαντικά λιγότερο πλούτο, καθώς επίσης με προβλήματα που της προκάλεσε η κρίση του 2008 λόγω της Ισπανίας, ακολούθησε το 2015 ακριβώς το δρόμο της «ανυπακοής» στις εντολές των πιστωτών – έχοντας βέβαια την τύχη να εκλεγεί μία συνετή, ικανή και αποφασιστική κυβέρνηση, η οποία άλλαξε ριζικά την πολιτική της προηγούμενης και τήρησε όλες τις προεκλογικές της δεσμεύσεις, χωρίς να καταφύγει στις πρωτοφανείς κυβιστήσεις που βιώσαμε στην Ελλάδα.
Ειδικότερα, ο ρυθμός ανάπτυξης της Πορτογαλίας το 2017 έφτασε στο εντυπωσιακό 2,7%, ενώ η ανεργία μειώθηκε από 17% το 2013 στο 8% σήμερα. Οι συνολικές επενδύσεις κλιμακώθηκαν κατά 8,1%, με τις επενδύσεις παγίου εξοπλισμού της βιομηχανίας να υπερβαίνουν το 12,5% – ενώ το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της είναι ελαφρά πλεονασματικό στο +0,5%, από ελλειμματικό κατά -12,1% το 2008. Πολύ περισσότερο, το πλεόνασμα δεν οφείλεται μόνο στη μείωση των εισαγωγών αλλά, κυρίως, στην αύξηση των εξαγωγών – γεγονός που σημαίνει πως έχει ανακτήσει σε κάποιο βαθμό την ανταγωνιστικότητα της.
Φυσικά το ΑΕΠ της δεν έχει φτάσει ακόμη στα επίπεδα πριν από την κρίση, ενώ η βιομηχανική της παραγωγή παρέμεινε στάσιμη στο -10% από το 2007 για αρκετά χρόνια. Εν τούτοις επανέρχεται σταδιακά, απέχοντας πλέον 8% από το 2007 – με τους μισθούς να συνεχίζουν μεν να είναι χαμηλοί, στα περίπου 1.100 € το μήνα, αλλά να έχουν αρχίσει να αυξάνονται.
Ουσιαστικά βέβαια η χώρα δεν συνήλθε πλήρως από την κρίση, αλλά σταθεροποιήθηκε σε κάποιο βαθμό και τώρα ανακάμπτει – κάτι που οφείλεται στην πολιτική της νέας της κυβέρνησης του 2015, η οποία ουσιαστικά κατάργησε τα μνημόνια και τη λιτότητα που είχαν επιβληθεί από την προηγούμενη, με στόχο να αποφευχθεί η πλήρης μετατροπή της Πορτογαλίας σε χώρα της Lidl, κατά τη συνήθη πρωσική τακτική.
Η αλλαγή πολιτικής
Περαιτέρω, η νέα κυβέρνηση της Πορτογαλίας τα κατάφερε στηριζόμενη σε ορισμένους ισχυρούς πυλώνες της οικονομίας της που είχαν επιβιώσει από την κρίση, καθώς επίσης από το πρώτο (και τελευταίο) μνημόνιο των 86 δις € – σε συνδυασμό με την εν μέρει κατάργηση της πολιτικής λιτότητας, τις δημόσιες και επιδοτούμενες από το δημόσιο ιδιωτικές επενδύσεις, τις ξένες επενδύσεις και την τουριστική άνοδο, ως αποτέλεσμα των προβλημάτων της Τουρκίας και των παραλίων της Β. Αφρικής.
Ουσιαστικά αναθεώρησε μονομερώς πολλά μέτρα της Τρόικα, αύξησε το μέσο μισθό, κατάργησε τις μειώσεις αμοιβών και θέσεων εργασίας στο δημόσιο τομέα, καθώς επίσης τις αυξήσεις στη φορολογία – ενώ σταμάτησε την πτώση των συντάξεων και τις ιδιωτικοποιήσεις, όπως στο παράδειγμα της αεροπορικής της εταιρείας ΤΑΡ, αναιρώντας επί πλέον ορισμένες από αυτές που είχαν ήδη δρομολογηθεί. Εκτός αυτού σταμάτησε μεταξύ άλλων την πτώση των τιμών του χρηματιστηρίου της – με αποτέλεσμα η ΔΕΗ της να αποτιμάται σήμερα στα 11 δις € (πηγή), όταν η ελληνική ΔΕΗ κοστίζει κάτω από 450 εκ. € (σχεδόν 25 φορές λιγότερο!).
Το έλλειμμα του προϋπολογισμού της, από -9,8% το 2009 και -11,2% το 2010, σε κάποιο βαθμό αντίστοιχο με το ελληνικό εκείνης της εποχής, μειώθηκε στο -2% το 2016 και στο -3% το 2017, εντός των πλαισίων του Μάαστριχτ – με την κυβέρνηση της σήμερα να συζητάει την πτώση του στο -1%. Ουσιαστικά δεν ακολούθησε την κλασσική δημοσιονομική πολιτική της αύξησης της ζήτησης μέσω των δημοσίων ελλειμμάτων, αλλά έναν ενδιάμεσο δρόμο – προσπαθώντας να μειώσει τα ελλείμματα της μέσω της αύξησης του ρυθμού ανάπτυξης.
Με τη βοήθεια δηλαδή της ανάκαμψης της ιδιωτικής κατανάλωσης (ως αποτέλεσμα του σταματήματος της πτώσης των μισθών, των συντάξεων και γενικότερα των εισοδημάτων των Πολιτών, καθώς επίσης της μείωσης των φόρων), σε συνδυασμό με τις δημόσιες επενδύσεις, στήριξε την ανάπτυξη – οπότε αυξήθηκαν τα έσοδα του δημοσίου υγιώς και ισοσκελίσθηκε ο προϋπολογισμός. Με απλά λόγια, έπαψε να στραγγαλίζει τη ζήτηση, όπως δυστυχώς συνεχίζει να συμβαίνει στην Ελλάδα, ενώ παράλληλα το δημόσιο προηγήθηκε στις επενδύσεις, για να ακολουθήσει ο ιδιωτικός τομέας – ο οποίος σήμερα έχει αναλάβει τα ηνία.
Φυσικά η βιομηχανία της εκμεταλλεύθηκε την άνοδο της ανάπτυξης των άλλων χωρών μετά το 2010, τις χαμηλές τιμές του πετρελαίου, τα φθηνά επιτόκια δανεισμού που της εξασφάλιζε η ΕΚΤ και τα πακέτα της (QE), καθώς επίσης τη ραγδαία τουριστική άνοδο – ενώ η κυβέρνηση της κατάφερε επί πλέον, αποδεικνύοντας πως έχει πράγματι διαπραγματευτικές ικανότητες, να απαιτήσει και να λάβει επενδυτική βοήθεια εκ μέρους της ΕΕ. Για παράδειγμα, η Ευρώπη χρηματοδοτεί το πρόγραμμα ανανέωσης των υποδομών της Λισαβόνας, την κατασκευή ηλιακών πάρκων, καθώς επίσης κέντρων για την εγκατάσταση επιχειρήσεων της νέας τεχνολογίας (start up‘s) – ενώ το 85% των κρατικών επενδύσεων προέρχονται από προγράμματα της Κομισιόν (πηγή).
Συνεχίζοντας, η Πορτογαλία προσπαθεί να αναδειχθεί σε ένα κέντρο ψηφιακής τεχνολογίας (ΙΤ) της Ευρώπης – κάτι που φαίνεται πως θα καταφέρει, αφού έχουν πρόσφατα επενδύσει στο συγκεκριμένο τομέα επιχειρήσεις όπως η Google, η Mercedes, η Bosch και πολλές άλλες. Για παράδειγμα η Bosch, σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο BRAGA, αναπτύσσει προγράμματα για αυτό-οδηγούμενα αυτοκίνητα, τα οποία θα κατασκευαστούν και θα δοκιμασθούν αργότερα στη Γερμανία – αυξάνοντας ήδη το εργατικό προσωπικό της κατά 1.000 άτομα στην Πορτογαλία, στην οποία προηγουμένως κατασκεύαζε ραδιόφωνα αυτοκινήτων.
Όσον αφορά δε τους παραδοσιακούς οικονομικούς κλάδους της, όπως τα υποδήματα και τα ρούχα, οι επιχειρήσεις της προσπαθούν με τον εκσυγχρονισμό και με τη χρήση των νέων τεχνολογιών να μειώσουν το κόστος παραγωγής τους, για να είναι σε θέση να ανταγωνίζονται την Ασία – με επιτυχία, αφού η παραγωγή υποδημάτων της Πορτογαλίας έχει κατακτήσει τα ανώτατα τιμολογιακά επίπεδα, με ποιοτικά προϊόντα που είναι κατά πολύ καλύτερα των ασιατικών. Το ίδιο συμβαίνει με ορισμένες βιομηχανίες ένδυσης, επεξεργασίας ξύλου, φελλού, παραγωγής χάρτου, φαρμάκων και υλικών για τις κατασκευές – οι οποίες επιβίωσαν από την κρίση και συνιστούν πλέον τους βασικούς πυλώνες της οικονομίας της.
Όπως φαίνεται τώρα από το γράφημα που ακολουθεί, το 2008 το ΑΕΠ της Ελλάδας ήταν στα 350 δις $ (μπλε στήλες, αριστερή κάθετος), ενώ της Πορτογαλίας στα 260 δις $ (διακεκομμένη γραμμή, δεξιά κάθετος) – ενώ το 2017 το ΑΕΠ της Ελλάδας κατέρρευσε στα 200 δις $ και η Πορτογαλία, μία συγκριτικά πάμπτωχη χώρα στην άκρη της Ευρώπης που βίωσε επίσης μία μεγάλη κρίση, μας ξεπέρασε πια.
Η άνοδος των τελευταίων τριών ετών πάντως είχε επίσης πολιτικές συνέπειες, αφού στην Πορτογαλία δεν διαμαρτύρεται πια σχεδόν κανένας εναντίον του ευρώ και της ΕΕ – όπως συνέβαινε στο παρελθόν, με τις μαζικές διαδηλώσεις εναντίον της Τρόικα και της πολιτικής λιτότητας. Μόνο το κομμουνιστικό κόμμα τοποθετήθηκε στον εκλογικό αγώνα του 2017 κατά του ευρώ, με αποτέλεσμα να χάσει ένα μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων του.
Εν τούτοις, δεν είναι όλα ρόδινα στην Πορτογαλία αφού το δημόσιο χρέος της παραμένει πολύ υψηλό και είναι αδύνατον να μειωθεί χωρίς την ονομαστική διαγραφή μέρους του – ενώ δεν είναι καθόλου προετοιμασμένη για την επόμενη ευρωπαϊκή ή/και παγκόσμια κρίση, πόσο μάλλον σε συνδυασμό με τη μείωση των τουριστικών εσόδων της, η οποία θα συμβεί νομοτελειακά όταν επανέλθουν χώρες όπως η Τουρκία ή/και όταν βυθιστεί ο πλανήτης ξανά σε ύφεση.
Η βασική αιτία είναι η Τρόικα και τα μνημόνια που της επιβλήθηκαν στο παρελθόν, τα οποία έχουν αφήσει ανοιχτές πληγές – κάτι με το οποίο θα ασχοληθούμε σε μία επόμενη ανάλυση μας, αναφέροντας επί πλέον τις λύσεις που έχει στη διάθεση της, εάν θεραπεύσει έγκαιρα τις οικονομικές της ασθένειες.
Επίλογος
Ολοκληρώνοντας, με κριτήριο την Πορτογαλία είναι εύκολο να κρίνει κανείς τις εγκληματικές ενέργειες όλων των ελληνικών κυβερνήσεων, ειδικά μετά το 2015 – όπου εκλέχθηκαν οι νέες ηγεσίες τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Πορτογαλία.
Θα μπορέσει έτσι να αξιολογήσει τόσο αυτά που οι κυβερνήσεις μας δρομολόγησαν ή/και τον τρόπο με τον οποίο διαπραγματεύθηκαν, όσο και το πώς πρέπει να ενεργήσουμε στο μέλλον – παύοντας να κατηγορεί ατεκμηρίωτα τους πάντες και τα πάντα, καθώς επίσης συνειδητοποιώντας πως πάντοτε υπάρχουν λύσεις, ακόμη και όταν οι προηγούμενοι έχουν αφήσει καμένη γη.
Πηγή : https://analyst.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου