Η Υπερατλαντική Συνεργασία Εμπορίου και Επενδύσεων, την οποία διαπραγματεύονται αυτή τη στιγμή η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες, θα ωθούσε, σύμφωνα με μελέτες, την ευημερία και θα μείωνε την ανεργία και στις δύο οικονομίες, όπως και σε άλλες χώρες.
Ταυτόχρονα, η ΥΣΕΕ θα βοηθούσε στην επαναφορά της βεβαιότητας στην Ευρώπη και την υπερατλαντική κοινότητα. Ωστόσο, υπάρχει ένα σημαντικό εμπόδιο στην πραγματοποίηση αυτών των πλεονεκτημάτων: το ευρώ.
Το πρόβλημα προκύπτει από τη χειραγώγηση του νομίσματος. Κατά τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, οι ΗΠΑ έχουν ανεχθεί χειραγώγηση νομίσματος από τους βασικούς εμπορικούς εταίρους τους από την Ασία, οι οποίοι συγκέντρωσαν μεγάλα πλεονάσματα εμπορίου και τρεχουσών συναλλαγών συμπιέζοντας την αξία των νομισμάτων τους.
Όμως είναι απίθανο οι ΗΠΑ να δεχτούν μία τέτοια συμπεριφορά από περιοχές με ελεύθερη αγορά. Πράγματι, μία δικομματική πλειοψηφία του αμερικανικού Κογκρέσου ήδη απαιτεί η Συνεργασία υπέρ-Ειρηνικού Ωκεανού – μία ευρεία συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με συμμετοχή 12 χωρών των ακτών του Ειρηνικού – να συμπεριλαμβάνει διατάξεις που να εμποδίζουν τη χειραγώγηση του νομίσματος.
Οι συζητήσεις για τη χειραγώγηση νομίσματος για πολύ καιρό είχαν επίκεντρο την Κίνα, η οποία δεν αποτελεί μέρος της συμφωνίας του Ειρηνικού, αλλά θα μπορούσε να συμμετάσχει σε μία παρόμοια διαρρύθμιση στο κοντινό μέλλον. Όμως η οικονομία με το μεγαλύτερο πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών σήμερα δεν είναι η Κίνα, είναι η ευρωζώνη. Μάλιστα, ξεπερνώντας τα 300 δισεκατομμύρια δολάρια, το πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών της ευρωζώνης για το 2014 ήταν κατά περίπου 50% μεγαλύτερο από της Κίνας.
Ο λόγος γι’ αυτό είναι απλός: η νομισματική επέκταση, η οποία οδηγεί σε υποτίμηση του νομίσματος, είναι το μόνο διαθέσιμο μακροοικονομικό εργαλείο που έχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για να ωθήσει την ανταγωνιστικότητα σε δυσχερείς οικονομίες όπως της Ελλάδας, της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Πορτογαλίας και της Γαλλίας. Ως αποτέλεσμα, τα ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών στις νότιες χώρες έχουν μειωθεί ή εξαφανιστεί, ενώ τα πλεονάσματα σε χώρες όπως η Γερμανία έχουν αυξηθεί, προκαλώντας διόγκωση στο συνολικό πλεόνασμα της ευρωζώνης.
Ένα άλυτο πρόβλημα για την ΕΚΤ είναι πως το ευρώ παραμένει πολύ ισχυρό για τις υφεσιακές χώρες του νότου και πολύ αδύναμο για τη Γερμανία. Ενώ το να του επιτρέψει να ανατιμηθεί θα βοηθούσε στη μείωση του πλεονάσματος, ταυτόχρονα θα επιδείνωνε τις οικονομικές δυσκολίες στις νότιες χώρες. Αυτό, με τη σειρά του, θα ενίσχυε περαιτέρω τα λαϊκιστικά και αντιευρωπαϊκά πολιτικά κινήματα που έχουν εκμεταλλευτεί τις κοινωνικές δυσκολίες για να κερδίσουν στήριξη.
Κάποιοι παρατηρητές πιστεύουν πως οι εσωτερικές ανισότητες της ευρωζώνης μπορούν να μειωθούν εάν η Γερμανία αυξήσει τα έξοδα υποδομών και επιτρέψει στους μισθούς να αυξηθούν γρηγορότερα. Ωστόσο, για πολλούς γερμανούς, που ανέχτηκαν δύσκολες μεταρρυθμίσεις στην κοινωνική ασφάλιση και την αγορά εργασίας την περίοδο 2003-2005, μία σκόπιμη προσπάθεια υπονόμευσης των πλεονεκτημάτων της μετά κόπων κερδισμένης ανταγωνιστικότητας, δεν αποτελεί επιλογή. Το γεγονός πως το 63% των γερμανικών εξαγωγών πηγαίνουν σε χώρες εκτός της ευρωζώνης – κάτι που σημαίνει πως οι γερμανικές επιχειρήσεις πρέπει να ανταγωνιστούν με ομολόγους τους σε όλον τον κόσμο και όχι μόνο στη νομισματική ένωση – κάνει το θέμα ακόμη πιο ευαίσθητο.
Άλλοι παρατηρητές υποστηρίζουν πως η περαιτέρω ενοποίηση, ιδιαίτερα η πρόοδος προς μια δημοσιονομική και πολιτική ένωση, θα παρείχε στην ευρωζώνη εναλλακτικά εργαλεία – για παράδειγμα, μεταφορές πλούτου – για να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα των υφεσιακών χωρών. Ωστόσο, όπως έχουν μάθει η Ιταλία και η Γερμανία από τις σε μεγάλο βαθμό αποτυχημένες προσπάθειες να κινητοποιήσουν τις μη ανταγωνιστικές περιοχές, αυτές οι προβλέψεις είναι αβάσιμες. Πράγματι, παρ’ ότι ξόδεψαν μεγάλα ποσά από τα χρήματα των φορολογουμένων – φτάνοντας ετησίως το 16% του τοπικού ΑΕΠ της νοτίου Ιταλίας και το 25% του τοπικού ΑΕΠ της ανατολικής Γερμανίας – οι οικονομίες της Ιταλίας και της Γερμανίας δεν έχουν κερδίσει πολλά.
Δεδομένου ότι η ευρωζώνη πιθανότατα δε θα μπορούσε να παρέχει τόσο μεγάλα ποσά σε ετήσιες μεταφορές στα μη ανταγωνιστικά μέλη της, μία τέτοια στρατηγική δε θα είχε πολλές πιθανότητες να δουλέψει. Παρομοίως, οι διαρθρωτικές πολιτικές με στόχο την βελτίωση της ανταγωνιστικότητες σε υπανάπτυκτες περιοχές της περιοχής του ευρώ έχουν αποδειχτεί επανειλημμένως αναποτελεσματικές και πολύ ακριβές.
Εν συντομία, οι εσωτερικές ανισότητες της ευρωζώνης κατά πάσα πιθανότητα θα παραμείνουν – και μαζί με αυτές, και το υποτιμημένο της νόμισμα και μεγάλο πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών. Βέβαια, μπορεί κανείς να πει πως όσο η ΕΚΤ δεν παρεμβαίνει άμεσα αγοράζοντας αποθέματα ξένου συναλλάγματος, η ευρωζώνη δεν μπορεί να κατηγορηθεί για χειραγώγηση νομίσματος. Δεδομένης όμως της επιτηδευμένης φύσης των ενεργειών της ΕΚΤ – χωρίς να αναφερθούμε στην κυρίαρχη θέση της ευρωζώνης στην παγκόσμια οικονομία – αυτό το επιχείρημα δε θα σταθεί για πολύ.
Στη βάση της, η χειραγώγηση νομίσματος είναι οποιαδήποτε διεθνής παρέμβαση που έχει ως αποτέλεσμα ένα υποτιμημένο νόμισμα και ένα ογκώδες πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών – ακριβώς αυτό που κάνει η ΕΚΤ. Εάν η ΕΚΤ διατηρήσει αυτήν την πολιτική για μια παρατεταμένη περίοδο, οι εντάσεις με τις ΗΠΑ θα γίνουν ουσιαστικά αναπόφευκτες – εντάσεις που μπορεί να εμποδίσουν την έγκριση της ΥΣΕΕ από το Κογκρέσο και να παρεμποδίσουν τη λειτουργία της συνθήκης, έχοντας ως αποτέλεσμα την αλλοίωση ή και την παύση της.
Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την άποψη, η οποία οδήγησε στη δημιουργία της ευρωζώνης, πως η Ευρώπη χρειάζεται ένα ενιαίο νόμισμα για να ανταγωνιστεί μεγάλες οικονομίες όπως των ΗΠΑ, της Κίνας και της Ινδίας. Στην πραγματικότητα, εάν τα μέλη της ευρωζώνης κρατούσαν (ή επανέφεραν) τα εθνικά τους νομίσματα, συνδέοντάς τα μέσω ρυθμιζόμενων ζωνών νομισμάτων, θα μπορούσαν να επιλύσουν τις ανισότητές τους αρκετά εύκολα, χωρίς να δημιουργούν τόσο μεγάλο συνολικό πλεόνασμα. Αντ’ αυτού, κινδυνεύουν να ξεκινήσουν έναν νομισματικό πόλεμο με κυρίαρχους παίκτες της παγκόσμιας οικονομίας – χάνοντας εν τω μεταξύ απαραίτητους εταίρους και συμμάχους.
Πηγή : sofokleous10.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου