Ο εκλεγμένος
πρόεδρος Donald Trump απείλησε να επιβάλει δασμούς 100% στις οικονομίες
των χωρών BRICS εάν προσπαθήσουν να εγκαταλείψουν το δολάριο ΗΠΑ ως το
κύριο διεθνές αποθεματικό νόμισμα.
«Η ιδέα ότι οι χώρες BRICS προσπαθούν να απομακρυνθούν από το δολάριο ενώ εμείς παραμένουμε δίπλα μας και παρακολουθούμε έχει τελειώσει», έγραψε ο Trump σε ανάρτηση του Truth Social στις 30 Νοεμβρίου.
Οι BRICS—μια συμμαχία εννέα εθνών της Βραζιλίας, της Κίνας, της Αιγύπτου, της Αιθιοπίας, της Ινδίας, του Ιράν, της Ρωσίας, της Νότιας Αφρικής και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων— βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της πρωτοβουλίας αποδολαριοποίησης τα τελευταία χρόνια.
Η παγκόσμια εκστρατεία απομάκρυνσης από το δολάριο έλαβε σημαντική ώθηση μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Αξιωματούχοι από αυτές τις χώρες εφαρμόζουν μέτρα για να μειώσουν την εξάρτησή τους από το αμερικανικό νόμισμα.
Εκτός από τη συμμετοχή σε διμερές εμπόριο που διακανονίζεται σε τοπικά νομίσματα, υπήρξε εδώ και χρόνια εικασίες ότι το μπλοκ θα δημιουργήσει ένα νέο αποθεματικό νόμισμα για να ανταγωνιστεί το δολάριο.
Εάν τα κράτη BRICS ακολουθούσαν τη χρήση ενός καλαθιού νομισμάτων -πετώντας το ρούβλι, το γιουάν, τη ρουπία και το ρεάλ σε ένα μεγάλο καλάθι και δημιουργώντας ένα ενιαίο νόμισμα- δεν θα επηρεάσει το δολάριο, εκτίμησε ο οικονομολόγος Peter St Onge.
Το εσωτερικό εμπόριο BRICS αντιπροσωπεύει λίγο περισσότερο από το 1% του παγκόσμιου εμπορίου και το μερίδιο του ομίλου στα παγκόσμια αποθέματα είναι περίπου 5%.
Συγκριτικά, σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), το δολάριο ΗΠΑ εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει περίπου το 60% των συναλλαγματικών αποθεμάτων.
Το επόμενο πλησιέστερο είναι το ευρώ, που αντιπροσωπεύει λιγότερο από το ένα πέμπτο των παγκόσμιων αποθεμάτων.
Επιπλέον, η Τριετής Έρευνα της Κεντρικής Τράπεζας του Banker for International Settlements για το 2022 έδειξε ότι το δολάριο ΗΠΑ αντιπροσώπευε το 88% των παγκόσμιων συναλλαγών, ένα ποσοστό που παρέμεινε περίπου το ίδιο τις τελευταίες δύο δεκαετίες.
«Ένα καλάθι με άλλα νομίσματα δεν έχει καμία πιθανότητα να αντικαταστήσει το δολάριο, τουλάχιστον εκτός του εμπορίου μεταξύ των χωρών BRICS, ας πούμε, μεταξύ Κίνας και Ρωσίας», είπε ο Onge σε ένα βίντεο που δημοσιεύτηκε στο X τον Οκτώβριο.
«Με αυτούς τους αριθμούς, ένα καλάθι BRICS μετά βίας θα κάνει μια… γρατζουνιά στο δολάριο».
Ο ρόλος Trump
Ωστόσο, ο Trump έχει εκφράσει τη φωνή του για τη χρήση του δασμολογικού όπλου για να σταματήσει το σχηματισμό ενός ανταγωνιστή του δολαρίου ΗΠΑ.
«Απαιτούμε μια δέσμευση από αυτές τις χώρες ότι δεν θα δημιουργήσουν ένα νέο νόμισμα BRICS, ούτε θα υποστηρίξουν οποιοδήποτε άλλο νόμισμα για να αντικαταστήσει το πανίσχυρο δολάριο ΗΠΑ ή θα αντιμετωπίσουν δασμούς 100% και θα πρέπει να περιμένουν να αποχαιρετήσουν τις πωλήσεις στις υπέροχες ΗΠΑ», έγραψε πρόσφατα ο εκλεγμένος πρόεδρος.
«Μπορούν να πάνε να βρουν άλλο «κορόιδο»!»
Αν και δεν πιστεύει ότι οι BRICS θα αντικαταστήσουν επιτυχώς το δολάριο ΗΠΑ στο παγκόσμιο εμπόριο, ο Trump δήλωσε ότι οποιαδήποτε χώρα επιχειρήσει «θα πρέπει να αποχαιρετήσει την Αμερική».
Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που ο Trump χρησιμοποιεί την επιβολή δασμών σε χώρες κατά του δολαρίου.
Τον Οκτώβριο, μιλώντας στην Οικονομική Λέσχη του Σικάγο, ο Trump προειδοποίησε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να διολισθήσουν στο «καθεστώς του Τρίτου Κόσμου» εάν χάσουν την κυριαρχία των αποθεματικών.
«Πρέπει να το έχουμε αυτό. Δεν μπορούμε να το χάσουμε», είπε ο Trump.
«Θα μεταβείτε στο καθεστώς του Τρίτου Κόσμου σε αυτή τη χώρα επειδή ρίχνετε μια ματιά στον τρόπο με τον οποίο τρέχουν τα πράγματα».
Δεσμεύτηκε επίσης να εφαρμόσει φόρο 100% σε οποιαδήποτε χώρα σκέφτεται να απομακρυνθεί από το δολάριο.
«Αν μια χώρα μου πει, “Κύριε, μας αρέσεις πολύ, αλλά δεν θα τηρούμε πλέον το αποθεματικό νόμισμα. Δεν πρόκειται να χρησιμοποιούμε πια το δολάριο», θα πω, «Δεν πειράζει, και θα πληρώσετε δασμό 100% για ό,τι πουλάτε στις Ηνωμένες Πολιτείες, και αγαπάμε το προϊόν σας. Ελπίζω να πουλήσετε πολλά από αυτά στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά θα πληρώσετε δασμούς 100%», είπε ο Trump.
«Στη συνέχεια θα το ακολουθήσει λέγοντας: «Κύριε, θα ήταν τιμή να μείνω με το αποθεματικό νόμισμα».
Σε προεκλογική συγκέντρωση του Σεπτεμβρίου, ο Trump είπε στο πλήθος ότι πολλές χώρες βγαίνουν από το δολάριο.
«Δεν πρόκειται να αφήσουν το δολάριο μαζί μου», είπε.
Οι αμφισβητήσεις
Ενώ υπήρξαν ενδείξεις ότι οι BRICS θα ξεκινήσουν ένα αποθεματικό νόμισμα, οι αξιωματούχοι φαίνεται να απομακρύνονται από αυτόν τον στόχο, δήλωσε ο Michael Wan, ανώτερος αναλυτής νομισμάτων στην MUFG Research.
"Ενώ οι BRICS έχουν κατά καιρούς μιλήσει για τη δημιουργία ενός νέου ενιαίου νομίσματος BRICS, η τελευταία σύνοδος κορυφής στο Καζάν τον Οκτώβριο δεν έδωσε έμφαση στη δημιουργία ενός νέου νομίσματος", δήλωσε ο Wan σε σημείωμα της 2ας Δεκεμβρίου.
«Δεν είναι σαφές πώς θα συνέβαιναν στην πράξη οι δασμοί 100% σε μια ομάδα χωρών που αποτελούν το 37% του παγκόσμιου ΑΕΠ, αλλά χρησιμεύει ως πιθανή προεπισκόπηση της δασμολογικής διπλωματίας υπό το Trump 2.0».
Άλλες χώρες έχουν εκφράσει ενδιαφέρον να γίνουν επίσημα μέλη των BRICS.
Απόψεις για τη σταυροφορία κατά του δολαρίου
Παρά την επέκταση των BRICS και το σχηματισμό του BRICS-Plus -μια επέκταση της επίσημης εταιρικής σχέσης άλλων αναδυόμενων οικονομιών- η ηγεμονία του δολαρίου των ΗΠΑ έχει παραμείνει ανέπαφη.
Η κυριαρχία της στην παγκόσμια οικονομία έχει ενισχυθεί εν μέσω της αυστηρότερης νομισματικής πολιτικής της Federal Reserve κατά 2 1/2 χρόνια, των ισχυρών προοπτικών ανάπτυξης και των γεωπολιτικών εντάσεων.
Η αγορά των κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ έχει επίσης προσελκύσει τεράστιες ξένες επενδύσεις, με τις παγκόσμιες συμμετοχές να αγγίζουν το υψηλό ρεκόρ των σχεδόν 8,7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων τον Σεπτέμβριο.
Ο δείκτης του δολαρίου ΗΠΑ, ένας δείκτης του δολαρίου έναντι ενός σταθμισμένου καλαθιού νομισμάτων, έχει σημειώσει άνοδο 5% φέτος, παρόλο που η Federal Reserve ξεκίνησε τον νέο κύκλο χαλάρωσης της τον Σεπτέμβριο.
Άλλα νομίσματα που ανήκουν σε μέλη των BRICS έχουν αποδυναμωθεί σημαντικά έναντι του δολαρίου.
Η ινδική ρουπία έπεσε σε ιστορικό χαμηλό έναντι του δολαρίου στις 2 Δεκεμβρίου, αφού νέα στοιχεία αποκάλυψαν απότομη οικονομική επιβράδυνση στην πέμπτη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.
Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ της Ινδίας υποχώρησε σε χαμηλότερο από το αναμενόμενο 5,4% το τρίτο τρίμηνο, από 6,7% το δεύτερο τρίμηνο.
Το ρωσικό ρούβλι συνεχίζει να βυθίζεται, με την πτώση να τροφοδοτείται από την πτώση των τιμών του αργού πετρελαίου και τις μόνιμες επιπτώσεις των δυτικών κυρώσεων υπό την ηγεσία των ΗΠΑ.
Το κινεζικό γουάν έχει υποχωρήσει περισσότερο από 2% έναντι του δολαρίου φέτος.
Δημοσκόπηση του Reuters από παρατηρητές της αγοράς δείχνει ότι η οικονομία της Κίνας θα αναπτυχθεί κατά 4,8% το 2024, υπολείποντας τον στόχο της κυβέρνησης.
Ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης του Πεκίνου θα μπορούσε να μειωθεί στο 4,5% το 2025.
Ωστόσο, τα μέλη των BRICS φαίνονται αισιόδοξα ότι η μακροπρόθεσμη στρατηγική αποδολαριοποίησης τους θα λειτουργήσει.
Στην ετήσια σύνοδο κορυφής των BRICS τον περασμένο μήνα στη ρωσική πόλη Καζάν, η ομάδα συνέχισε να θέτει τις βάσεις κατά του δολαρίου.
Οι ηγέτες και οι εκπρόσωποι επανέλαβαν τη δέσμευσή τους να ενισχύσουν τους οικονομικούς δεσμούς και να αυξήσουν την εκπροσώπηση των εθνικών τους νομισμάτων στις εμπορικές και χρηματοοικονομικές συναλλαγές.
Η πιο πρόσφατη εξέλιξη του οργανισμού είναι η πρόταση για ανταλλαγή σιτηρών με βάση τα BRICS με το New Development Work του ιδρύματος, το οποίο θα μπορούσε να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην παγκόσμια αγροτική αγορά.
«Ορισμένες χώρες BRICS είναι μεταξύ των μεγαλύτερων παραγωγών δημητριακών, λαχανικών και ελαιούχων σπόρων στον κόσμο.
Προτείνουμε το άνοιγμα μιας ανταλλαγής σιτηρών BRICS», δήλωσε ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin στην ετήσια δήλωση.
«Αυτό θα διευκόλυνε προβλέψιμους δείκτες τιμών για τα προϊόντα και τις πρώτες ύλες, λαμβάνοντας υπόψη τον ειδικό τους ρόλο στη διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας».
Η Βραζιλία ελέγχει το 60% όλων των εξαγωγών σόγιας, η Ρωσία είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας σιταριού στον κόσμο και η Ινδία διατηρεί το 40% του διεθνούς εμπορίου ρυζιού, συμπεριλαμβανομένου του 65% των αποστολών ρυζιού μπασμάτι.
Διαφωνίες
Την ίδια στιγμή, υπάρχουν μικτές απόψεις σχετικά με τα έθνη των BRICS που εκθρονίζουν το βασιλικό δολάριο.
Σύμφωνα με τον Dmitry Dolgin, επικεφαλής οικονομολόγο της ING, οι BRICS απολαμβάνουν σημαντική επιρροή στα παγκόσμια συναλλαγματικά αποθέματα και στο εμπόριο καυσίμων.
Ωστόσο, επειδή ο χρυσός είναι ο κύριος αντίπαλος του δολαρίου, το πολύτιμο μέταλλο υποεκπροσωπείται στις κεντρικές τράπεζες των μελών.
Τελικά, λέει ο Dolgin, το δολάριο ΗΠΑ δεν αντιμετωπίζει «άμεσο κίνδυνο» σε τομείς όπως οι κεφαλαιαγορές και οι διεθνείς τραπεζικές συναλλαγές.
«Ο ρόλος των BRICS είναι ακόμα χαμηλός, βοηθώντας το δολάριο να διατηρήσει την ισχυρή του βάση», ανέφερε σε σημείωμα.
Οικονομολόγοι της Capital Economics δήλωσαν ότι οι BRICS αντιμετωπίζουν «σημαντικές πρακτικές προκλήσεις» στην κυκλοφορία ενός νομίσματος.
«Δεν θα έλυνε σε καμία περίπτωση καμία από τις προκλήσεις που θα αντιμετώπιζαν στην προσπάθεια να απομακρυνθούν από το δολάριο», έγραψαν σε ένα σημείωμα.
«Είτε οι BRICS κάνουν μια ρητή δέσμευση είτε όχι, ένα νόμισμα BRICS δεν είναι βιώσιμος ανταγωνιστής του δολαρίου».
Μια αξιοσημείωτη τάση μεταξύ του γκρουπ είναι η άνοδος του μεριδίου του κινεζικού γουάν για τις διεθνείς πληρωμές.
Τα στοιχεία της SWIFT δείχνουν ότι το μερίδιο του κινεζικού γιουάν έχει αυξηθεί σε περίπου 3%, από περίπου 1% πριν από την πανδημία.
Ενώ η πτώση του δολαρίου από την κορυφή «αποκλείεται για το ορατό μέλλον», ο Bastian von Beschwitz, επικεφαλής έρευνας της Federal Reserve για τις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές, λέει ότι η ανάπτυξη του γιουάν είναι μια τάση προς παρακολούθηση τα επόμενα χρόνια.
Ο ερευνητής της Fed ανέφερε την αυξανόμενη χρήση, τις προσπάθειες κυβερνητικής υποστήριξης και τις συνέπειες που προκύπτουν από τις δυτικές κυρώσεις στη Ρωσία ως πιθανούς λόγους για την επέκταση του γιουάν.
«Τα τελευταία 10 χρόνια, ο διεθνής ρόλος του ρενμίνμπι έχει αυξηθεί σημαντικά από ένα πολύ χαμηλό σημείο εκκίνησης.
Παρά την αύξηση αυτή, η διεθνής χρήση του εξακολουθεί να υστερεί ακόμη και από αυτήν της βρετανικής λίρας και του γιεν Ιαπωνίας», δήλωσε ο von Beschwitz.
«Στο μέλλον, θα είναι ενδιαφέρον να δούμε εάν η χρήση του renminbi στο εμπόριο συνεχίζει να αυξάνεται και εάν αυτή η αυξημένη χρήση οδηγεί τελικά σε μεγαλύτερο μέρος των συναλλαγματικών αποθεμάτων που διατηρούνται σε renminbi».
Το ρενμίνμπι είναι η επίσημη ονομασία του νομίσματος της Κίνας, ενώ το γιουάν είναι η βασική μονάδα μέτρησης του νομίσματος.
Ο Trump χρησιμοποιεί το δασμολογικό όπλο τις εβδομάδες πριν επιστρέψει στον Λευκό Οίκο.
Πρόσφατα απείλησε να επιβάλει δασμούς 25% στον Καναδά και το Μεξικό.
Ο εκλεγμένος πρόεδρος είπε επίσης ότι θα πλήξει την Κίνα με εισφορά 10% επιπλέον των σημερινών δασμών.
Ο στόχος, λέει ο Trump, είναι να ωθήσει αυτές τις χώρες να βελτιώσουν την ασφάλεια των συνόρων και να σταματήσουν το εμπόριο ναρκωτικών.
Η Ρωσία αντέδρασε μετά τις τελευταίες απειλές του Trump, προειδοποιώντας ότι το μέτρο θα γύριζε μπούμερανγκ στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Dmitry Peskov είπε στους δημοσιογράφους ότι η απήχηση του δολαρίου μειώνεται και ότι περισσότερες χώρες διαφοροποιούν τις οικονομικές και εμπορικές τους δραστηριότητες στο εξωτερικό.
«Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποιήσουν βία, όπως λένε, οικονομική δύναμη, για να αναγκάσουν τις χώρες να χρησιμοποιήσουν το δολάριο, θα ενισχύσει περαιτέρω την τάση μετάβασης σε εθνικά νομίσματα», είπε ο Peskov.
«Το δολάριο αρχίζει να χάνει την ελκυστικότητά του ως αποθεματικό νόμισμα για ορισμένες χώρες», είπε.
Πηγή : www.bankingnews.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου