Ας ξεκινήσουμε με μία ιστορία που ανάγεται στο μακρινό 1983. Λίγους μήνες πριν, είχαν ολοκληρωθεί οι εργασίες της Τρίτης Συνδιασκέψεως για το Δίκαιο της Θάλασσας και είχε υπογραφεί από όλα τα κράτη του κόσμου η Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας (με την εξαίρεση των ΗΠΑ, της Τουρκίας, του Ισραήλ και της Βενεζουέλας).
Η τότε ΕΟΚ βλέποντας τις νέες συνθήκες που είχαν δημιουργηθεί με τη θέσπιση μίας νέας ζώνης, της ΑΟΖ που έφθανε έως 200 μίλια από τις ακτές, θέλησε να προφυλάξει την αλιεία των κρατών μελών. Ως γνωστόν, τα θέματα αλιείας ανήκουν στην αποκλειστική αρμοδιότητα της τότε ΕΟΚ και σημερινής ΕΕ.
Η Κομισιόν, με το άρθρο 6 του Κανονισμού 170/1983 περί θεσπίσεως κοινοτικού καθεστώτος διατηρήσεως και διαχειρίσεως των αλιευτικών πόρων, ζήτησε από όλα τα κράτη μέλη να επεκτείνουν τις αλιευτικές τους ζώνες στα 12 ν. μίλια. Εκείνη την εποχή πολλά ευρωπαϊκά κράτη δεν είχαν ακόμη υιοθετήσει ακόμη χωρικά ύδατα 12 μιλίων, όπως συνέβη αργότερα όχι μόνον στην Ευρώπη αλλά σε όλον τον κόσμο με τη θλιβερή μοναξιά της χώρας μας. Το θέμα της θεσπίσεως αλιευτικής ζώνης 12 ν.μιλίων πέρασε εντελώς απαρατήρητο στην Ελλάδα.
Τον Δεκέμβριο του 1992, η Κομισιόν επανήλθε στο θέμα και με έναν νέο κανονισμό, τον 3760/92 και προέτρεψε εκ νέου τα κράτη-μέλη να επεκτείνουν τις εθνικές ζώνες αλιείας στα 12 μίλια. Η πρόταση της ΕΕ χάθηκε και πάλι στα συρτάρια κάποιων ειδικών στην Ελλάδα, χωρίς ποτέ να ακουσθεί στον δημόσιο διάλογο. Το ίδιο συνέβη και το 2002 οπότε η ΕΕ ξαναζήτησε με τον κανονισμό 2371/2002 να διατηρηθούν «οι κανόνες που ισχύουν σχετικά με τον περιορισμό της πρόσβασης σε πόρους στις ζώνες των 12 ναυτικών μιλίων των κρατών μελών» μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2012.
Ο τελευταίος εν ισχύι κανονισμός της ΕΕ σχετικά με την Κοινή Αλιευτική Πολιτική είναι ο 1380/2013. Στο άρθρο 20 προβλέπεται ρητώς ότι «τα κράτη μέλη μπορούν να λαμβάνουν μέτρα… για τη διατήρηση και τη διαχείριση αποθεμάτων ιχθύων καθώς και … θαλάσσιων οικοσυστημάτων εντός 12 ναυτικών μιλίων από τις γραμμές βάσης τους».
Ελληνική αδράνεια 37 ετών
Βλέπουμε ότι επί 37 χρόνια η ΕΟΚ αρχικά και η ΕΕ στη συνέχεια, ζητά ανά δεκαετία από τα κράτη μέλη της να προστατεύσουν τους αλιευτικούς πόρους σε απόσταση 12 μιλίων από τις ακτές. Διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις που ανήκουν σε όλο το πολιτικό φάσμα απέφυγαν να εκμεταλλευθούν το ευνοϊκό πλαίσιο που προσφέρει η ΕΕ. Αυτό γίνεται την ίδια στιγμή που η επίσημη θέση της χώρας είναι να αναλαμβάνονται δράσεις και μέτρα για τα οποία υπάρχει η ευρωπαϊκή θεσμική υποστήριξη.
Δεν συμβαίνει αυτό μόνον με τις ελληνικές κυβερνήσεις. Οι κατά τα άλλα λαλίστατες μεγάλες οργανώσεις που ασχολούνται με το περιβάλλον, ουδέποτε έχουν θέσει θέμα συμμορφώσεως με τον κανονισμό ο οποίος θεσπίζεται για την προστασία των αλιευτικών πόρων και τη βιώσιμη εκμετάλλευσή τους. Την ίδια περίοδο κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την υπεραλίευση που φθάνει στο 90% των ιχθυαποθεμάτων της Μεσογείου, μιλούν για «υπεύθυνη αλιεία» και εκπονούν προγράμματα για τους ελληνικούς αλιευτικούς στόλους.
Καμιά από τις οργανώσεις αυτές, όμως, δεν λέει ότι η Ελλάδα έχει χωρικά ύδατα εύρους 6 ναυτικών μιλίων, ότι πέραν των έξι μιλίων, τα ύδατα διέπονται από το καθεστώς των ανοιχτών θαλασσών. Λόγω της υπάρξεως εκτεταμένου βυθού μικρού βάθους, τα πεδία ωοτοκίας των ψαριών ιδίως στη βόρειο Ελλάδα, βρίσκονται σε μεγάλο βαθμό εκτός των ελληνικών (ή τουρκικών) χωρικών υδάτων.
Συνεπώς δεν μπορούν να είναι αντικείμενο προστασίας της ελληνικής ή ενωσιακής νομοθεσίας. Τουρκικά, κατά κύριο λόγο, αλιευτικά σκάφη αλιεύουν όλο τον χρόνο ακριβώς έξω από τη ζώνη των 6 μιλίων. Όταν τον Ιούλιο με Οκτώβριο εκάστου έτους, ο ελληνικός στόλος μέσης αλιείας, υποχρεώνεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία να απέχει από την αλιευτική δραστηριότητα, οι αλιείς της Τουρκίας συνεχίζουν να ψαρεύουν στις ανοιχτές θάλασσες του βορείου Αιγαίου.
Ημερομηνία λήξης από ΕΕ
Για ποιο λόγο αναφέρθηκε αυτή η ιστορία; Διότι η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη μέχρι τις 31 Μαρτίου 2021 να εφαρμόσει την περίφημη «Οδηγία 2014/89/ΕΕ περί θεσπίσεως πλαισίου για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό». Η οδηγία έχει ενσωματωθεί στην ελληνική νομοθεσία με το νόμο 4546/2018. Τί σημαίνει η εφαρμογή της στην πράξη;
Η χώρα μας πρέπει να ορίσει χωροταξικά ποιες δράσεις επιτρέπονται στις θαλάσσιες περιοχές των ελληνικών θαλασσών. Δηλαδή πρέπει να πει ότι στη «Φ» περιοχή επιτρέπεται να τοποθετηθούν ανεμογεννήτριες, στην «Χ» περιοχή επιτρέπεται η αλιεία, στην «Ψ» περιοχή υπάρχουν εκτεταμένες θαλάσσιες ποσειδωνίες και πρέπει να γίνουν καταφύγιο ψαριών με αντίστοιχη απαγόρευση της αλιείας και στην «Ω» περιοχή μπορούν να τοποθετηθούν θαλάσσιοι κλωβοί για ιχθυοκαλλιέργειες. Δεν είναι μία απλή διαδικασία. Χρειάζεται εξονυχιστική μελέτη, συνεργασία με τους ανθρώπους που ζουν στον χώρο και με τις εταιρείες που σκέφτονται να επενδύσουν.
Ας πάρουμε το παράδειγμα των ανεμογεννητριών. Το μέλλον τους την επόμενη δεκαετία θα είναι πρωτίστως στη θάλασσα, σε μεγάλα πλωτά πάρκα. Για να γίνει ο χωροταξικός σχεδιασμός πρέπει να εντοπισθούν οι θαλάσσιες περιοχές με το μεγαλύτερο αιολικό δυναμικό. Αυτά χρειάζονται έρευνες και μελέτες. Είναι επίσης προφανές ότι ο σωστός χωροταξικός σχεδιασμός δεν μπορεί να περιλαμβάνει την εξαιρετικά στενή περιοχή των 6 μιλίων από τις ακτές (περίπου 11 χιλιόμετρα). Ένας σωστός χωροταξικός σχεδιασμός πρέπει να περιλαμβάνει και τη διατήρηση ή βελτίωση της καταστάσεως των θαλάσσιων οικοσυστημάτων εντός 12 ναυτικών μιλίων και την ΑΟΖ στις ελληνικές θάλασσες.
Αναμενόμενη η τουρκική αντίδραση
Η Τουρκία θα αντιδράσει; Προφανώς! Ειδικά τον τελευταίο καιρό η Τουρκία δείχνει να ενοχλείται που υπάρχουμε και αναπνέουμε. Δεν μπορούμε να ζούμε μία ζωή με τη λογική να μην ενοχλήσουμε την Τουρκία. Με τέτοιες αντιλήψεις έχουμε καταλήξει σήμερα να είμαστε στην πίσω μεριά του φεγγαριού από πλευράς διεθνούς δικαίου. Η μοναδική χώρα στον κόσμο που δεν έχει θεσπίσει χωρικά ύδατα 12 ν.μιλίων και η χώρα με τις μικρότερες θαλάσσιες ζώνες παγκοσμίως!
Να θυμίσουμε επιπλέον ότι Τουρκία ενοχλείτο και με την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ. Είχε μάλιστα απειλήσει με casus belli σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Εμείς τί κάναμε; Συμμορφωθήκαμε με την ενόχληση της Τουρκίας; Όχι! Επιχειρήσαμε με σύστημα και με τη διπλωματία να ξεπεράσουμε το πρόβλημα. Το αποτέλεσμα είναι ότι σήμερα η Κύπρος είναι μέλος της ΕΕ.
Εν κατακλείδι η θάλασσα παράγει πλούτο: εμπόριο, τουρισμός, αλιεία, υδρογονάνθρακες, σύγχρονες μορφές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε συνδυασμό με την ανάγκη για προστασία του περιβάλλοντος. Όλα αυτά εξυπηρετούνται μέσα από τον έλεγχο των θαλασσίων ζωνών που περιλαμβάνει και τη θέσπιση ΑΟΖ. Αυτό που δεν κάναμε τόσες δεκαετίες, έρχεται πλέον η ΕΕ και μας το επιβάλλει. Μας υποχρεώνει να ξεφύγουμε από τον "πλανήτη Ελλάς" και να προσαρμοσθούμε στον κόσμο των προηγμένων κρατών.
Πηγή : https://slpress.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου