Τα χρέη άρχισαν να αυξάνονται όταν τα επιτόκια μετά το 1980 έγιναν για πρώτη φορά μεγαλύτερα από το ρυθμό ανάπτυξης. Τι ακριβώς συνέβη; Απλά κυριάρχησε στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα ο αχαλίνωτος νεοφιλελευθερισμός με την περιοριστική νομισματική πολιτική, κάτω από το πέπλο, το προπέτασμα καπνού καλύτερα του μονεταρισμού – της πλέον παράλογης και αιρετικής θεωρίας που έχει υπάρξει ποτέ, η οποία εκδίωξε βίαια το σύστημα της ελεύθερης αγοράς προς όφελος των «σοβιετικών ελίτ» και κατέστρεψε τη δυναμική που είχε αποκτήσει την εποχή που επικρατούσαν οι κανόνες του Keynes.
Ανάλυση
Σύμφωνα με τον πρώην επικεφαλής του ΔΝΤ κ. Olivier Blanchard, σε μία σχετικά πρόσφατη μελέτη του με τον τίτλο «Κρατικά χρέη και χαμηλά επιτόκια» (πηγή), τα υψηλά δημόσια χρέη δεν αποτελούν πρόβλημα, για εκείνο το χρονικό διάστημα που τα επιτόκια είναι χαμηλότερα από το ρυθμό ανάπτυξης. Με απλά λόγια, εάν η ονομαστική άνοδος του ΑΕΠ μίας χώρας, το άθροισμα δηλαδή της πραγματικής ανάπτυξης και του πληθωρισμού, είναι υψηλότερη από το επιτόκιο του χρέους της, ενώ πληρώνει τους τόκους δανειζόμενη συνεχώς νέα χρήματα (οπότε δεν έχει ανάγκη πρωτογενών πλεονασμάτων), τότε τα χρέη της αυξάνονται μεν σε απόλυτα νούμερα, αλλά ως ποσοστό επί του ΑΕΠ μειώνονται συνεχώς.
Ο κ. Blanchard λοιπόν δεν θεωρεί το αμερικανικό χρέος προβληματικό, παρά το ότι έχει υπερβεί το 100% του ΑΕΠ της χώρας φτάνοντας στα 22 τρις $ – ενώ μετά από μελέτη της αμερικανικής οικονομικής ιστορίας διαπίστωσε πως κατά κανόνα, η ονομαστική ανάπτυξη της ήταν ανέκαθεν μεγαλύτερη των επιτοκίων δανεισμού της (γράφημα, μεγεθύνεται πατώντας επάνω). Συμπερασματικά πως από το 1950 η αμερικανική οικονομία αναπτυσσόταν κατά μέσον όρο με 6,3%, ενώ το επιτόκιο δανεισμού της ήταν μόλις 3,8%. Εάν τώρα ερευνήσει κανείς το προηγούμενο χρονικό διάστημα, ισχύει κάτι ανάλογο, αφού από το 1870 οι Η.Π.Α. αναπτυσσόταν με ρυθμό 5,3% και το επιτόκιο δανεισμού τους ήταν 4,6% – ενώ μόνο μετά τη δεκαετία του 1980 το επιτόκιο ήταν υψηλότερο από την ανάπτυξη.
Ειδικότερα, μετά το 1980 το ονομαστικό επιτόκιο δανεισμού των Η.Π.Α. ήταν σχεδόν πάντοτε υψηλότερο από τον ονομαστικό ρυθμό ανάπτυξης (ονομαστικό = μαζί με τον πληθωρισμό) – ενώ ομαλοποιήθηκε μετά το τέλος της χρηματοπιστωτικής κρίσης το 2011, όπως ακριβώς συνέβη μετά το τέλος του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου. Σήμερα βέβαια το επιτόκιο είναι χαμηλότερο (2,45% το δεκαετές) και ο ρυθμός ανάπτυξης πιο αδύναμος αλλά υψηλότερος (3%) – ενώ το δημόσιο χρέος των Η.Π.Α. ήταν πολύ μικρό τη δεκαετία του 1960 και 1970, έχοντας βυθιστεί ακόμη και κάτω του 40% του ΑΕΠ.
Συνεχίζοντας, το δημόσιο χρέος των Η.Π.Α. άρχισε να αυξάνεται όταν αντιστράφηκαν οι συνθήκες – όταν το επιτόκιο δηλαδή μετά το 1980 ήταν μεγαλύτερο από το ρυθμό ανάπτυξης, υπερβαίνοντας (το χρέος) το 100% του ΑΕΠ. Τι ακριβώς συνέβη; Απλά κυριάρχησε στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα ο ακραίος νεοφιλελευθερισμός, ο αχαλίνωτος καπιταλισμός, με αφετηρία την προεδρία του κ. Reagan – ο οποίος (νεοφιλελευθερισμός) εκδίωξε βίαια το σύστημα της ελεύθερης αγοράς και κατέστρεψε τη δυναμική που είχε αποκτήσει την εποχή που επικρατούσαν οι κανόνες του Keynes.
Κατά τη διάρκεια του πρώτου γύρου τώρα ο νεοφιλελευθερισμός επικράτησε με την περιοριστική νομισματική πολιτική, κάτω από το πέπλο, το προπέτασμα καπνού καλύτερα του μονεταρισμού – της πλέον παράλογης και αιρετικής θεωρίας που έχει υπάρξει ποτέ, η οποία επιβάλλεται κυρίως στην Ελλάδα (λιγότερο στον υπόλοιπο νότο), με τα οδυνηρά αποτελέσματα που βιώνουμε. Δυστυχώς όμως υπάρχουν πολλοί υποστηρικτές της, όπως τα κόμματα (ΝΔ κλπ.) που έχουν τεθεί υπέρ της εφαρμοζόμενης πολιτικής των μνημονίων – λόγω άγνοιας κατά την άποψη μας και όχι ενδοτισμού.
Ο δεύτερος γύρος ακολούθησε με την πίεση των μισθών – με τη λιτότητα (Hartz IV) όπως την εφάρμοσε η Γερμανία στις αρχές του 2000, αν και με στόχο το μερκαντιλισμό (=την οικονομική εισβολή, την κατοχή και τη ληστεία των εταίρων της), κυρίως όμως με το άνοιγμα των συνόρων για τους φθηνούς μετανάστες – οι οποίοι εξυπηρετούν την αύξηση της προσφοράς εργασίας, οπότε τη μείωση των τιμών της (=μισθών, επιδομάτων κλπ.).
Επειδή τώρα η Πολιτική στις περισσότερες χώρες προσπάθησε μέσω της αναδιανομής των εισοδημάτων προς όφελος των επιχειρήσεων (από τα κάτω προς τα επάνω) να αναβιώσει την επενδυτική δυναμική και να μειώσει την ανεργία, αποδυνάμωσε συστηματικά την πραγματική πηγή της κάθε αναπτυξιακής δυναμικής: την κατανάλωση των ιδιωτικών νοικοκυριών. Σε εκείνες δε τις χώρες που λειτουργούσε εν μέρει η Οικονομία, όπως στις Η.Π.Α., το δημόσιο τη στήριζε χρηματοδοτώντας τη ζήτηση των νοικοκυριών με την αύξηση των ελλειμμάτων του προϋπολογισμού – τεχνητά δηλαδή και εις βάρος του δημοσίου χρέους, η άνοδος του οποίου οφείλεται ξεκάθαρα στον ακραίο νεοφιλελευθερισμό που κυριάρχησε.
Ως μία ακόμη τεκμηρίωση της θέσης του ο κ. Olivier Blanchard αναφέρει το παράδειγμα της Ιαπωνίας (ανάλυση) – όπου ακόμη και το πολύ υψηλότερο δημόσιο χρέος της, πάνω από το 250% του ΑΕΠ της, δεν κατέρριψε τον κανόνα της ονομαστικής ανάπτυξης πάνω από το επιτόκιο δανεισμού (γράφημα). Πράγματι, ενώ σύμφωνα με το ΔΝΤ ή Ιαπωνία είναι η πιο υπερχρεωμένη χώρα του πλανήτη, το μέσο επιτόκιο δανεισμού της είναι μόλις 0,1%, ενώ ο ρυθμός ανάπτυξης της 1,4% – οπότε δεν αντιμετωπίζει προβλήματα.
Η αντίθετες απόψεις
Περαιτέρω, σύμφωνα με το κλασσικό επιχείρημα εναντίον των δημοσίων χρεών, το οποίο βασίζεται σε σκέψεις του οικονομολόγου κ. Robert Barro, οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά διαισθάνονται πως για τα επισφαλή δημόσια οικονομικά θα κληθούν αργά ή γρήγορα να πληρώσουν οι ίδιοι μέσω της αύξησης των φόρων κλπ. – όπως άλλωστε συνέβη και συμβαίνει στην Ελλάδα.
Επομένως αυξάνουν τις αποταμιεύσεις τους για να το αντιμετωπίσουν στο μέλλον, οπότε δεν καταναλώνουν και δεν επενδύουν – με αρνητικά αποτελέσματα για την ανάπτυξη της οικονομίας. Κάτι ανάλογο είχε ισχυρισθεί και ο κ. Blanchard σε έγγραφο του από το 1985, συμπεραίνοντας πως όσο πιο υψηλό είναι το δημόσιο χρέος, τόσο περισσότερο προσεκτικά είναι τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις – εις βάρος της ανάπτυξης. Εν τούτοις έχει αλλάξει πλέον απόψεις (όταν αλλάζουν οι συνθήκες πρέπει να αλλάζουμε και εμείς), όπως φαίνεται από την πρόσφατη έρευνα του.
Εκτός αυτού βέβαια, οι περισσότεροι οικονομολόγοι είχαν την άποψη πως τα υψηλά δημόσια χρέη εκτοπίζουν την ιδιωτική πρωτοβουλία – με την έννοια πως τα χρήματα δαπανώνται (επενδύονται) μία μόνο φορά, είτε από το κράτος, είτε από τις επιχειρήσεις. Το συγκεκριμένο επιχείρημα του «παραγκωνισμού» (Crowding-out), όπως αποκαλείται, φαίνεται πως έχει πάψει να ισχύει σε έναν πλανήτη που βασιλεύουν πια τα χαμηλά επιτόκια – κάτι που μπορεί και πρέπει να συνεχίσει να συμβαίνει, έστω και τεχνητά, μέσω της επέμβασης των κεντρικών τραπεζών, σε περιπτώσεις ανάγκης.
Τα παραπάνω αποτελούν φυσικά κακή είδηση για τους αποταμιευτές, αλλά και για τους επενδυτές ομολόγων, οι οποίοι δεν θα κερδίζουν πια τίποτα από τις τραπεζικές καταθέσεις και τα ομόλογα – οπότε θα είναι όλο και πιο πολύ υποχρεωμένοι να αναλαμβάνουν μεγαλύτερα ρίσκα, αγοράζοντας μετοχές ή άλλα πάγια, εάν θέλουν να αυξάνουν τα έσοδα τους (γεγονός που μάλλον σημαίνει πως δεν είναι νομοτελειακό το χρηματιστηριακό κραχ που αναμένεται).
Είναι όμως μία πολύ καλή είδηση για τα κράτη και τους Πολίτες τους, αφού έχει βρεθεί επιτέλους ο ένοχος της χρεοκοπίας τους – ο οποίος δεν είναι άλλος από τον ακραίο νεοφιλελευθερισμό που επικράτησε μετά το 1980. Αποτελεί επίσης μία επιβεβαίωση της σύγχρονης νομισματικής θεωρίας (ΜΜΤ), όπως την έχουμε αναλύσει στο παρελθόν (ανάλυση) – μίας θεωρίας που έχει τη δυνατότητα να συμβάλει στην απελευθέρωση των ανθρώπων από τη δουλεία των τόκων και του χρέους.
Επίλογος
Η παραπάνω μικρή ανάλυση, με την οποία έχει συνταχθεί πλέον η συντριπτική πλειοψηφία των οικονομολόγων, τεκμηριώνοντας πως η θεωρία των «Reinhart – Rogoff» περί αδυναμίας ανάπτυξης όταν το δημόσιο χρέος υπερβαίνει το 90% είναι εντελώς λανθασμένη (εκτός από το εσφαλμένο Excel τους), αποδεικνύει ξεκάθαρα πως ο νεοφιλελευθερισμός, ο οποίος επιβάλλεται με τη χειρότερη μορφή του στην Ελλάδα μετά το 2010, είναι μία θανατηφόρος διεθνής επιδημία – ότι δεν έχουν καμία απολύτως σημασία τα πρωτογενή πλεονάσματα (αντίθετα, είναι καταστροφικά), αλλά ο ρυθμός ανάπτυξης που πρέπει να είναι μεγαλύτερος από το εκάστοτε επιτόκιο δανεισμού (στην Ελλάδα σήμερα είναι οριακά μεγαλύτερος λόγω του χαμηλότοκου μέσου δανεισμού της από την Τρόικα της τάξης του 1,7% – μη βιώσιμος όμως αφού άρχισε να δανείζεται από τις αγορές με 3,5%, καθώς επίσης λόγω των πρωτογενών πλεονασμάτων που της επιβάλλονται).
Ως εκ τούτου τα πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα, πόσο μάλλον το 4,3% που πέτυχε η κυβέρνηση στραγγαλίζοντας εντελώς την οικονομία, είναι κάτι περισσότερο από καταστροφικά – η απόλυτη συνταγή χρεοκοπίας. Απόδειξη η άνοδος του δημοσίου χρέους πάνω από το 190% του ΑΕΠ από 127% το 2009 παρά το PSI, η κατά πολύ χειρότερη ιλιγγιώδης αύξηση του κόκκινου ιδιωτικού χρέους άνω του 180% του ΑΕΠ από 30% το 2010, η επανειλημμένη πτώχευση των τραπεζών, οι χρεοκοπίες δεκάδων χιλιάδων επιχειρήσεων και νοικοκυριών, η κατάρρευση του ΑΕΠ, η ληστεία της μεσαίας τάξης, η μαζική μετανάστευση κοκ.
Στα πλαίσια αυτά το πρώτο μέλημα της Ελλάδας είναι η πλήρης κατάργηση της πολιτικής των μνημονίων και η εκδίωξη της Γερμανίας, από την οποία οφείλουμε να διεκδικήσουμε ενεργητικά τα χρήματα που μας χρωστάει – με την ταυτόχρονη αγωγή αποζημίωσης εναντίον της Κομισιόν και της ΕΚΤ για την καταστροφή που μας προκάλεσαν τα μνημόνια, σύμφωνα με το άρθρο 340 του Μάαστριχτ*. Παράλληλα η αύξηση της ρευστότητας της οικονομίας μας με κάθε τρόπο, καθώς επίσης η ενίσχυση της εσωτερικής ζήτησης, της ελληνικής παραγωγής με αιχμή του δόρατος τον πρωτογενή τομέα/μεταποίηση και της επιχειρηματικότητας – μεταξύ άλλων μέσω της αύξησης των δημοσίων επενδύσεων, έτσι ώστε να ακολουθήσει όπως συνήθως συμβαίνει ο ιδιωτικός τομέας.
Μόνο έτσι μπορεί να υπάρξει μέλλον για την Ελλάδα και να επιστρέψουν τα παιδιά μας στην πατρίδα τους, για να την ανοικοδομήσουμε όλοι μαζί από την αρχή – κάτι που οφείλουν να καταλάβουν η κυβέρνηση και όλες οι πολιτικές παρατάξεις, χωρίς κομματικές παρωπίδες και ανόητες συγκρούσεις μεταξύ τους που ωφελούν μόνο τη διαιώνιση της υφαρπαγής του πλούτου της χώρας μας και τη γερμανική κατοχή της.
*ΑΡΘΡΟ 340 ΤΟΥ ΜΑΑΣΤΡΙΧΤ [ΠΡΩΗΝ ΑΡΘΡΟ 288 ΣΕΚ]
….Η συμβατική ευθύνη της Ένωσης διέπεται από το εφαρμοστέο Δίκαιο στην εν λόγω σύμβαση. Σε περίπτωση εξωσυμβατικής ευθύνης, η Ένωση αποζημιώνει, σύμφωνα με τις γενικές αρχές που είναι κοινές στα νομικά συστήματα των κρατών μελών, για τις ζημίες που προξενούν τα όργανα ή το προσωπικό της κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. …….Σύμφωνα με τις γενικές αρχές του Δικαίου που είναι κοινές στα νομικά συστήματα των κρατών μελών, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, κατά την άσκηση των καθηκόντων της, αποζημιώνει για τις ζημίες που προκλήθηκαν από αυτήν ή τους υπαλλήλους της (πηγή).
Πηγή : https://analyst.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου