Σύγχρονος Τιτανικός

Οι περισσότερες χώρες, ειδικά η Κίνα, φαίνεται πως προσπαθούν να αποφύγουν τη σύγκρουση με τα παγόβουνα των χρεών, αυξάνοντας την ταχύτητα του πλοίου – χωρίς όμως να αλλάζουν τη γραμμή πλεύσης, οπότε πιθανότατα θα αποτύχουν

«Μπορεί η Ελλάδα να συνεχίζει να βρίσκεται στη δίνη του κυκλώνα, με τη δαμόκλειο σπάθη της χρεοκοπίας, καθώς επίσης της εξόδου της από το ευρώ ακόμη επίκαιρη, κανένας όμως δεν μπορεί να την κατηγορήσει ότι θέτει σε κίνδυνο την παγκόσμια οικονομία – αφού το χρέος της αντιπροσωπεύει ένα ελάχιστο ποσοστό του συνολικού, ενώ είναι ασφαλώς αμελητέο, απέναντι στα συνεχώς αυξανόμενα βουνά χρεών στον πλανήτη».

Άρθρο 

Η σημαντικότερη είδηση στην Ευρώπη είναι ίσως η ανατροπή της κυβέρνησης μειοψηφίας που προετοιμάζεται στην Πορτογαλία – από τον αριστερό συνασπισμό που πήρε μεν τις περισσότερες έδρες, αλλά εμποδίστηκε από τον πρόεδρο να αναλάβει την εξουσία. 

Παράλληλα καταρρίπτεται ο μύθος, σύμφωνα με τον οποίο έχουν πετύχει τα μνημόνια στη χώρα – η οποία έχει ξεπουλήσει τη δημόσια περιουσία της, ο πληθυσμός της είναι εξαθλιωμένος, ενώ οι εργαζόμενοι της μεταναστεύουν μαζικά στο εξωτερικό (άρθρο). 

Με δεδομένο τώρα το ότι, τα αριστερά κόμματα είναι εναντίον της πολιτικής λιτότητας, έχοντας θέσει ως στόχο την αύξηση του βασικού μισθού από τα 505 € στα 600 €, καθώς επίσης την αναίρεση των μειώσεων στις συντάξεις και των αυξήσεων στους φόρους, τασσόμενα παράλληλα εναντίον της συμμετοχής της χώρας στο ΝΑΤΟ, η σύγκρουση με τη Γερμανία θεωρείται αναπόφευκτη – αν και κανένας δεν μπορεί να αποκλείσει πως τελικά δεν θα ακολουθηθεί ο δρόμος των υποκλίσεων και των εξευτελιστικών συμβιβασμών, κατά το παράδειγμα της ελληνικής αριστεράς.

Η Κίνα 

Αυτό που προξενεί όμως ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι ο χρηματιστηριακός παραλογισμός στη Σαγκάη και στο Shenzhen – όπου λίγες εβδομάδες μετά το σπάσιμο της φούσκας οι τιμές των μετοχών αυξάνονται κατακόρυφα, ενώ παράλληλα τα κέρδη των επιχειρήσεων συρρικνώνονται. 

Κάτι ανάλογο συμβαίνει βέβαια και στις Η.Π.Α., όπου οι περισσότεροι περιμένουν μία προσχηματική, μη επαναλαμβανόμενη αύξηση των επιτοκίων της Fed, απλά και μόνο για να μη χάσει την αξιοπιστία της – ενώ εντυπωσιάζει η αδιαφορία για τη συνεχή άνοδο της ισοτιμίας του δολαρίου, οι οποία θανατώνει τις εξαγωγές της υπερδύναμης, αυξάνοντας συνεχώς το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της. 

Σε κάθε περίπτωση, η κακή διάθεση στα χρηματιστήρια της Κίνας, μετά το κραχ του καλοκαιριού, δεν διήρκεσε πολύ – αφού από το τέλος του Σεπτεμβρίου ο δείκτης της Σαγκάης αυξήθηκε σχεδόν κατά 20%, ενώ μόνο την προηγούμενη εβδομάδα ξεπέρασε το 8% (γράφημα).

Περαιτέρω, εύλογα αναρωτούνται αρκετοί πού ακριβώς οφείλεται η συγκεκριμένη αντιστροφή της τάσης – αν και η Κίνα δεν αποτελεί εξαίρεση, αφού τα χρηματιστήρια σε ολόκληρο τον πλανήτη έχουν συνέλθει από τις καλοκαιρινές αναταράξεις. Την ίδια στιγμή, τόσο το βαρόμετρο του φόβου (Vix-Index), όσο και τα «ασφάλιστρα πιστωτικού κινδύνου» στις αγορές των ομολόγων, ειδικά των επιχειρηματικών, έχουν μειωθεί ξανά – οπότε η απορία είναι διπλή. 

Οι περισσότεροι βέβαια αποδίδουν αυτήν την αλλαγή στις πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου της ΕΚΤ, σύμφωνα με τις οποίες θα αυξηθεί το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων εκ μέρους του – οπότε η ποσότητα χρήματος, η οποία δεν επενδύεται στην πραγματική οικονομία αλλά, κυρίως, στα χρηματιστήρια, δημιουργώντας συνεχώς νέες φούσκες. 

Η δεύτερη αιτία είναι ο περιορισμός των φόβων μίας παγκόσμιας ύφεσης – αφού οι δείκτες του επιχειρηματικού κλίματος (ΡΜΙ) σε πολλές χώρες ήταν καλύτεροι, σε σχέση με το παρελθόν. Επί πλέον, φαίνεται πως σταθεροποιούνται οι τιμές της ενέργειας – οπότε θεωρείται πως τα χειρότερα έχουν περάσει για τις χώρες παραγωγής, όπως η Ρωσία, η Βραζιλία, ο Καναδάς ή η Αυστραλία. 

Εκτός όμως από τις γενικότερες συνθήκες, θα πρέπει να υπάρχουν ειδικές, όσον αφορά την Κίνα – αφού η άνοδος των τιμών των μετοχών στη χώρα είναι πολύ ισχυρότερη, συγκριτικά με τον υπόλοιπο πλανήτη (γράφημα).

Συνεχίζοντας, ένας ειδικός λόγος είναι οι επί μέρους οικονομικοί δείκτες – σύμφωνα με τους οποίους ο κλάδος των υπηρεσιών στην Κίνα εξελίσσεται πολύ θετικά, όταν την ίδια στιγμή η πτωτική τάση στη βιομηχανία της δεν επιταχύνεται. 

Τα γεγονότα αυτά σημαίνουν πως η Κίνα μάλλον δεν είναι αντιμέτωπη με μία απότομη προσγείωση της οικονομίας της – ενώ η κεντρική της τράπεζα υιοθέτησε ακόμη περισσότερα μέτρα, για την αναθέρμανση της ανάπτυξης. 

Για παράδειγμα, την 6η κατά σειρά μείωση των επιτοκίων εντός του έτους, τον περιορισμό των εγγυητικών κεφαλαίων των εμπορικών τραπεζών στην κεντρική, καθώς επίσης την κατάργηση των ανωτάτων ορίων για τα επιτόκια καταθέσεων.

Η πιστωτική έκρηξη 

Εν τούτοις, τα παραπάνω μέτρα της Κίνας, όπως επίσης των υπολοίπων μεγάλων κεντρικών τραπεζών (με εξαίρεση την Ελβετία, η οποία προσπαθεί να αλλάξει εντελώς την κατεύθυνση της – άρθρο), βοηθούν να συνεχιστεί η πιστωτική έκρηξη – μεταφορικά, αυξάνουν ιλιγγιωδώς την ταχύτητα του παγκόσμιου Τιτανικού, με αποτέλεσμα είτε να συντριβεί στο παγόβουνο, είτε να το αποφύγει ως εκ θαύματος. 

Ο όγκος της μετρούμενης παροχής πιστώσεων (Social Financing), αυξήθηκε σημαντικά το Σεπτέμβρη – ενώ ο αριθμός των καινούργιων προϊόντων διαχείρισης του πλούτου (Wealth management products) εκτοξεύθηκε κυριολεκτικά στα ύψη. Μόνο το Σεπτέμβρη εκδόθηκαν ομόλογα αξίας 327 δις γουάν – περισσότερα από οποιονδήποτε άλλο μήνα μέχρι σήμερα. 

Επομένως, η Κίνα κάνει τα πάντα για να εφοδιαστούν οι επιχειρήσεις με επαρκή δανειακά κεφάλαια, έτσι ώστε να συνεχίσουν να επενδύουν – παράλληλα με τον περιορισμό του κόστους δανεισμού τους, όπως τουλάχιστον συμπεραίνεται από τις μειωμένες αποδόσεις στην αγορά ομολόγων (γράφημα), μετά την αρχική αύξηση τους.

Σε αντίθεση όμως με όλα αυτά, τα αποτελέσματα των επιχειρήσεων (κέρδη), στα οποία θα έπρεπε ουσιαστικά να στηρίζεται το ράλι των μετοχών τους, συρρικνώνονται – αφού το 68% του συνολικού αριθμού τους δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες των αναλυτών, το τρίτο τρίμηνο (κάτι που άλλωστε ισχύει τόσο στις Η.Π.Α., όσο και στην Ευρώπη). 

Επομένως, πρόκειται για ένα κλασσικό «ράλι πτώσης» (Bear market rally), όσον αφορά τις μελλοντικές προοπτικές τους – το οποίο χαρακτηρίζεται από βραχυπρόθεσμα αυξημένες τιμές μετοχών, σε ένα μακροπρόθεσμα καθοδικό σπιράλ. 

Ειδικότερα, τα κέρδη των κινεζικών επιχειρήσεων μειώθηκαν κατά 10% τους προηγούμενους 12 μήνες – οπότε η σχέση της τιμής προς τα κέρδη (Ρ/Ε) του χρηματιστηριακού δείκτη της Σαγκάης αυξήθηκε από το 16 στο 18. Έτσι οι τιμές των μετοχών είναι μεν ακόμη φθηνές, σε σχέση με τον Ιούνιο πριν το κραχ, αλλά σημαντικά ακριβότερες συγκριτικά με το μέσο όρο τους των τελευταίων πέντε ετών – όπως συμβαίνει σε ορισμένες άλλες περιοχές του πλανήτη.

Επίλογος 

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, όσον αφορά τη διαστρέβλωση της παγκόσμιας οικονομίας από τη μη συμβατική νομισματική πολιτική που υιοθέτησαν οι κεντρικές τράπεζες, μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 – κάτι που έχει τρομοκρατήσει τις ίδιες, περισσότερο από όλους τους άλλους. 

Φαίνεται δε πως πρόκειται για μία πολιτική που δεν είναι καθόλου εύκολο να αναιρεθεί – ενώ αυξάνει τα ήδη τεράστια βουνά χρεών σε ολόκληρο τον πλανήτη, καθώς επίσης τις εισοδηματικές ανισορροπίες. 

Στα πλαίσια αυτά, είναι μεν αδύνατον να προβλέψει κανείς πότε θα εκραγούν οι φούσκες που έχουν δημιουργηθεί, καθώς επίσης από ποιά περιοχή θα ξεκινήσουν οι μαζικές αθετήσεις πληρωμών, αλλά καθόλου δύσκολο να υποθέσει πως κάποια στιγμή θα συμβούν όλα τα παραπάνω – αφού στα πάντα υπάρχουν όρια, τα οποία δεν ξεπερνιούνται αιώνια. 

Το γεγονός δε ότι, ο Τιτανικός αυξάνει συνεχώς την ταχύτητα του, χωρίς όμως να αλλάζει γραμμή πλεύσης, οδηγεί στο συμπέρασμα πως η σύγκρουση με τα παγόβουνα θα είναι αφενός μεν αναπόφευκτη, αφετέρου εξαιρετικά καταστροφική – όπου το πλοίο θα κινδυνεύσει να βυθιστεί αύτανδρο. 

Πηγή : Analyst Team