Εσωτερική πτώχευση

Η Ελλάδα, το μοναδικό πρόβατο που αντιδράει κλειδωμένο στο κλουβί, επιχειρώντας να «δαγκώσει» το μεγάλο λύκο, τη Γερμανία, κινδυνεύει με στάση πληρωμών - έχοντας αποκοπεί από τις διεθνείς χρηματαγορές και από τη χρηματοδότηση της Ευρώπης

"Ο Λένιν, το έργο του οποίου φαίνεται να γνωρίζει η ελληνική κυβέρνηση, είχε πει κάποτε πως υπάρχουν καταστάσεις, στις οποίες πρέπει κανείς να θυσιάζει χώρο, για να κερδίζει χρόνο. Με βάση το συγκεκριμένο αξίωμα η ασαφής συμφωνία με την Ευρώπη, η οποία επιτεύχθηκε την προηγούμενη Παρασκευή, ενώ επικυρώθηκε τη Δευτέρα, οδηγεί στο εξής συμπέρασμα:

Η ηγεσία της χώρας μας υποχώρησε, συμβιβάσθηκε, αποδέχθηκε αυτά που της ζητήθηκαν, θυσιάζοντας αρκετές προεκλογικές της δεσμεύσεις, με στόχο να κερδίσει χρόνο - ελπίζοντας πως θα αντέξει έως την επόμενη διαπραγμάτευση, όπου ίσως θα αλλάξουν κάποια πράγματα στην Ευρώπη, τα οποία θα της επιτρέψουν να επανέλθει, επαναφέροντας τις απαιτήσεις της". 

Άρθρο

Κατ' αρχήν οφείλουμε να συγκεκριμενοποιήσουμε ορισμένες έννοιες, έτσι ώστε να είναι σαφή αυτά που κάθε φορά αναφέρουμε, αναζητώντας τις λύσεις του ελληνικού προβλήματος. Πριν από όλα λοιπόν τη λέξη «πτώχευση ή χρεοκοπία», η οποία είναι συνώνυμη με την αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους - που μπορεί να γίνει ως εξής:

(α) Είτε με την ονομαστική διαγραφή ενός μέρους του, σε συνδυασμό με το «διακανονισμό» του υπολοίπου (επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής, χαμηλότερα επιτόκια, ρήτρα ανάπτυξης ή εξαγωγών κλπ.) - όπου με την έννοια «ονομαστική» περιγράφεται η εφάπαξ μείωση του κεφαλαίου (για παράδειγμα, με διαγραφή 30% τα 1.000 € γίνονται αμέσως 700 €).

(β) Είτε με την καθυστέρηση/επιμήκυνση της αποπληρωμής χωρίς διαγραφή, αλλά με το διακανονισμό του χρέους ως άνω - ενδεχομένως με την αντικατάσταση των ομολόγων, με καινούργια άλλης μορφής (μηδενικού επιτοκίου, με επιτόκιο αλλά αόριστης λήξης κοκ.). 

Η χρεοκοπία τώρα μπορεί να είναι είτε ελεγχόμενη, είτε όχι (ανεξέλεγκτη) - όπου με τη λέξη «ελεγχόμενη» περιγράφεται η αναδιάρθρωση (διακανονισμός) του χρέους, πριν η χώρα προβεί σε στάση πληρωμών (αναγκαστική λόγω έλλειψης χρημάτων ή εκούσια), σε συμφωνία με τους δανειστές της. 

Αντίθετα, όταν αναφερόμαστε σε «ανεξέλεγκτη» χρεοκοπία, τότε πρόκειται για μία μονομερή στάση πληρωμών (αναγκαστική ή εκούσια), όπως στο παράδειγμα της Αργεντινής, έτσι ώστε να ακολουθήσει μετά η διαπραγμάτευση με τους πιστωτές - με στόχο το διακανονισμό του χρέους (διαγραφή, επιμήκυνση κλπ.). 

Εύλογα, η ελεγχόμενη χρεοκοπία είναι πολύ λιγότερο επώδυνη από την ανεξέλεγκτη - η οποία έχει πολλά αρνητικά επακόλουθα, μεταξύ των οποίων την παραμονή της χώρας για αρκετά χρόνια εκτός των χρηματαγορών (με αποτέλεσμα να μην μπορεί να δανεισθεί, υποχρεούμενη να καλύπτει τις δημόσιες δαπάνες από τα έσοδα της). Οι αρνητικές συνέπειες δεν περιορίζονται στο κράτος, αλλά διευρύνονται στις επιχειρήσεις, στις τράπεζες κοκ. 

Η ελεγχόμενη ή ανεξέλεγκτη χρεοκοπία πάντως εντός της Ευρωζώνης, θεωρείται λιγότερο επώδυνη από κάποια άλλη, κυρίως επειδή δεν προκαλούνται προβλήματα στο νόμισμα - μεγάλη υποτίμηση, αδυναμία εισαγωγών κοκ. 

Περαιτέρω, όταν η διαπραγμάτευση γίνεται με κράτη-πιστωτές, αρμόδιο είναι το «κλαμπ του Παρισιού», χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πρόκειται για ένα συμβατικό δικαστήριο - αφού δεν παίρνει το ίδιο αποφάσεις, αλλά αυτοί που διαπραγματεύονται μεταξύ τους. 

Από την άλλη πλευρά, όταν διαπραγματεύονται κράτη με ιδιώτες (επενδυτές, τράπεζες), τότε οι συζητήσεις γίνονται στο «κλαμπ του Λονδίνου» - το οποίο επίσης δεν έχει την έννοια του δικαστηρίου. 

Σε περίπτωση τώρα που παρουσιάζονται εκ των υστέρων «περιπλοκές» μεταξύ πιστωτών και δανειζομένων, υπεύθυνο είναι το αμερικανικό «Διεθνές κέντρο επίλυσης επενδυτικών διαφορών» (ICSID) - στο οποίο κατέφυγε πρόσφατα η Αργεντινή, χάνοντας τελικά τη δίκη με τους γύπες (άρθρο).

Συνεχίζοντας, αυτό που προφανώς επιδιώκει η ελληνική κυβέρνηση είναι η «ελεγχόμενη χρεοκοπία» εντός της Ευρωζώνης - η αναδιάρθρωση δηλαδή του δημοσίου χρέους, σε συμφωνία με τους δανειστές. Μη συμπεριλαμβανομένου βέβαια του ΔΝΤ, το οποίο απαιτεί πάντοτε την εμπρόθεσμη καταβολή των δόσεων των δανείων που εγκρίνει - με μία και μοναδική εξαίρεση στον Ισημερινό. 

Πιθανότατα η «απαίτηση» της δεν αφορά τους κατόχους των ομολόγων αγγλικού δικαίου που εκδόθηκαν με το PSI, αφού θεωρείται σχεδόν αδύνατο να συμφωνήσουν - αλλά μόνο τα κράτη της Ευρωζώνης (άρθρο). 

Στο σημείο αυτό, στο εσωτερικό της χώρας η κυβέρνηση αναφέρεται σε ονομαστική διαγραφή, καθώς επίσης σε διακανονισμό του υπολοίπου (με χαμηλότερα επιτόκια, με ρήτρα ανάπτυξης, με «αέναα» ομόλογα κοκ.) - ενώ στο εξωτερικό, όπως και στη συμφωνία με το Euro Group, μόνο σε διακανονισμό, χωρίς ονομαστική διαγραφή. 

Η Ευρωζώνη

Περαιτέρω, η συμμετοχή μίας χώρας στην Ευρωζώνη είναι τελεσίδικη και αμετάκλητη - αφού δεν προβλέπεται πουθενά η εκούσια ή ακούσια έξοδος της, για κανένα λόγο. Εάν δεν ήταν έτσι, τότε το ευρώ θα χαρακτηριζόταν ως η απάτη του αιώνα - για λόγους που έχουν αναφερθεί (άρθρο).

Στην ιδρυτική συμφωνία της Ευρωζώνης δεν αναφέρεται πως τυχόν χρεοκοπία μίας «χώρας-μέλους» σημαίνει αυτόματα την έξοδο της, οπότε την υιοθέτηση του εθνικού της νομίσματος. Επομένως, εάν η Ελλάδα επιλέξει ή αναγκαστεί να χρεοκοπήσει, δεν κινδυνεύει με έξοδο της από το ευρώ, με νόμιμες διαδικασίες - γεγονός που σημαίνει πως όλα όσα ακούγονται είναι τρομοκρατικά, χωρίς κανένα αντικείμενο. 

Φυσικά θα μπορούσε να επιδιωχθεί η παράνομη εκδίωξη της - μέσω του εκβιασμού της από την ΕΚΤ (άρθρο), η οποία θα σταματούσε να δέχεται ως εγγύηση από τις τράπεζες τα ελληνικά ομόλογα, θα μηδένιζε την παροχή έκτακτης ρευστότητας στις τράπεζες (ELA), οι οποίες δεν θα μπορούσαν να αγοράσουν τα έντοκα γραμμάτια του δημοσίου κλπ. 

Με δεδομένες δε τις μεγάλες ανάγκες χρηματοδότησης της χώρας το επόμενο χρονικό διάστημα (γράφημα), η κατάσταση θα μπορούσε να ξεφύγει από τον έλεγχο - με αποτέλεσμα να καταδικαστεί η Ελλάδα σε μία ανεξέλεγκτη χρεοκοπία, με τρομακτικά επακόλουθα. 

Εν τούτοις, η χώρα έχει λύσεις στη διάθεση της - όπως, για παράδειγμα, την υιοθέτηση και κυκλοφορία ενός παράλληλου ευρώ (ανάλυση), η οποία δεν φαίνεται να απαγορεύεται από τις συμβάσεις (με την έννοια πως δεν αναφέρεται πουθενά μία τέτοια απαγόρευση). 

Ενδεχομένως λοιπόν η ελληνική κυβέρνηση να θέλησε να κερδίσει χρόνο, θυσιάζοντας εν πρώτοις το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης. Έναντι ανταλλαγμάτων βέβαια, όπως τη μη επιβολή μέτρων λιτότητας, για τους τέσσερις επόμενους μήνες - με την αποδοχή της πιστής τήρησης των κανόνων του μνημονίου (υιοθέτηση μέτρων, όπως αυτά για την ανθρωπιστική κρίση, με ισοδύναμα). 

Στόχος της φαίνεται να είναι η προετοιμασία λύσεων όπως, για παράδειγμα, του παράλληλου ευρώ - τις οποίες δυστυχώς δεν είχε έτοιμες, με αποτέλεσμα να εκβιαστεί από το Euro Group. 

Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και αν η Ελλάδα ήθελε να επιστρέψει στη δραχμή, θα έπρεπε να προηγηθεί ένα παράλληλο νόμισμα - αφού απαιτείται χρόνος, καθώς επίσης ορισμένες άλλες διαδικασίες, για να μπορέσει να ανακτήσει τη νομισματική της κυριαρχία. Εάν δε το επέλεγε σήμερα, τότε θα επρόκειτο για την αυτοκτονία της χώρας - η οποία είναι εγκλωβισμένη στο ευρώ, στο χρέος και στα μνημόνια, όπως και αν τα ονομάζει κανείς. 

Ολοκληρώνοντας, η Ευρωζώνη μοιάζει παραστατικά με ένα κλειστό «κλουβί» το οποίο, αφού κατασκευάσθηκε κλειδώνοντας μαζί λύκους και πρόβατα, πετάχτηκε μακριά και χάθηκε το κλειδί - με αποτέλεσμα οι λύκοι να κατασπαράζουν αργά-αργά τα πρόβατα, τα οποία δυστυχώς δεν έχουν διέξοδο φυγής. 

Βέβαια κάποια στιγμή, όταν φαγωθούν τα πρόβατα, οι λύκοι θα αρχίσουν να κατασπαράζονται μεταξύ τους - εκτός εάν βρεθεί μία λύση, η οποία να επιτρέπει την ειρηνική συμβίωση λύκων και προβάτων, χωρίς να «αλληλοσπαράζονται». Αυτή τη στιγμή πάντως το μοναδικό πρόβατο που αντιδράει, επιχειρώντας να δαγκώσει το μεγάλο λύκο, τη Γερμανία, είναι η Ελλάδα - ενώ όλα τα άλλα έχουν υποταχθεί στη μοίρα τους. 

Τρόικα και μνημόνια

Όσον αφορά τώρα τη διαφορά μεταξύ της Τρόικας και των Θεσμών, η κυβέρνηση ισχυρίζεται πως η Τρόικα ήταν οι υπάλληλοι των Θεσμών, οι οποίοι θα απαγορεύεται πλέον να ελέγχουν την Ελλάδα - οπότε η Τρόικα αποτελεί παρελθόν (αν και μάλλον έρχονται σύντομα στην Αθήνα). 

Πρόκειται βέβαια για μία ανόητη προσπάθεια ωραιοποίησης των γεγονότων, αφού κανένας δεν μπορεί να πιστέψει πως οι Θεσμοί αυτοπροσώπως (η διευθύντρια του ΔΝΤ, ο διοικητής της ΕΚΤ και ο πρόεδρος της Κομισιόν) θα ελέγχουν την Ελλάδα - η οποία έχει συμφωνήσει να ελέγχεται. 

Περαιτέρω, μνημόνιο σημαίνει μη ελευθερία λήψης νέων μέτρων που απαιτούν χρήματα (δαπάνες), χωρίς ισοδύναμα μέτρα που αφαιρούν αντίστοιχα ποσά - κάτι που συνεχίζει να συμβαίνει, χωρίς να το αμφισβητεί η κυβέρνηση. 

Από την άλλη πλευρά, νέο μνημόνιο δεν υπάρχει, όσο η Ελλάδα δεν παίρνει χρήματα - τις δόσεις δηλαδή του δανείου, τις οποίες δεν έχει ακόμη εισπράξει. Άλλωστε, η κάθε είδους συμφωνία χωρίς την πληρωμή χρημάτων είναι εντελώς θεωρητική - οπότε εδώ έχει δίκιο η κυβέρνηση. 

Το μέλλον της Ελλάδας 

Προφανώς η νέα κυβέρνηση δεν επιλέχθηκε για να διαχειριστεί καλύτερα τη φτώχεια της Ελλάδας, μοιράζοντας κουπόνια για τρόφιμα και οργανώνοντας συσσίτια - αλλά για να δημιουργήσει πλούτο, επιτυγχάνοντας την έξοδο από την κρίση και την επιστροφή στην ανάπτυξη. 

Δεν έχει εκλεγεί ούτε για να μεταφέρει τον πλούτο και τις επιχειρήσεις των πλουσίων Ελλήνων, φοροφυγάδων ή μη, σε Γερμανούς επιχειρηματίες - οι οποίοι φοροδιαφεύγουν σε μεγαλύτερο βαθμό από τους Έλληνες, χρησιμοποιώντας κατά πολύ περισσότερο εξελιγμένες μεθόδους (φορολογικούς παραδείσους, πολύπλοκες επιχειρηματικές κατασκευές κλπ.).

Για να μπορέσει όμως να τα καταφέρει, χρειάζεται ένα δικό της, σωστό πρόγραμμα επιστροφής της πάμπλουτης Ελλάδας στην ευημερία - στη θέση που της αξίζει. Χωρίς ένα τέτοιο πρόγραμμα, είναι αδύνατον ποτέ να τα καταφέρει - ενώ οι τακτικές δεν αντικαθιστούν ποτέ τις στρατηγικές, κερδίζοντας απλά χρόνο. 

Ο χρόνος όμως έχει τότε μόνο νόημα να κερδηθεί, όταν κανείς γνωρίζει επακριβώς πώς να τον χρησιμοποιήσει εποικοδομητικά - διαφορετικά θα βυθίσει τη χώρα σε ένα ακόμη μεγαλύτερο τέλμα, στο οποίο θα υποχρεωθεί να παραμείνει για πολλές δεκαετίες. 

Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα σήμερα βιώνει μία «εσωτερική χρεοκοπία» - με την έννοια ότι έχει αποκοπεί εντελώς τόσο από τις χρηματαγορές, όσο και από την Ευρώπη, όσον αφορά το δανεισμό της. Για να τα καταφέρει δε να επιβιώσει, «υπεξαιρεί» ουσιαστικά τα χρήματα των ασφαλιστικών ταμείων, καθυστερεί τις πληρωμές των προμηθευτών του δημοσίου, ενώ χρησιμοποιεί όλες τις ρεζέρβες και τα τεχνάσματα που έχει στη διάθεση της. 

Την ίδια στιγμή, οι τράπεζες της κινδυνεύουν να «στεγνώσουν» εντελώς από ρευστότητα - με αποτέλεσμα, εάν τυχόν μεσολαβήσει κάποιο λάθος, να προκληθεί τραπεζικός πανικός. Εάν παρ' ελπίδα συνέβαινε κάτι τέτοιο, χωρίς να βοηθηθεί αμέσως η χώρα από την Ευρωζώνη, θα ακολουθούσαν τραπεζικές επιθέσεις και μία ανεξέλεγκτη χρεοκοπία - η οποία θα ήταν καθοριστική για το μέλλον της πατρίδας μας. 

Ολοκληρώνοντας, ελπίζουμε και ευχόμαστε να έχει σχέδιο η κυβέρνηση, κυρίως όμως να προλάβει να το εφαρμόσει - αφού είτε το θέλουμε, είτε όχι, η Ελλάδα δεν έχει σήμερα καμία εναλλακτική λύση, όσον αφορά την Πολιτική, με δεδομένη τη γενικότερη αρνητική συμπεριφορά των κομμάτων της αντιπολίτευσης. 

Πηγή : www.analyst.gr