MOTD

Αλλαχού τα κόμματα γεννώνται διότι εκεί υπάρχουσι άνθρωποι διαφωνούντες και έκαστος άλλα θέλοντες. Εν Ελλάδι συμβαίνει ακριβώς το ανάπαλιν. Αιτία της γεννήσεως και της πάλης των κομμάτων είναι η θαυμαστή συμφωνία μεθ’ ης πάντες θέλουσι το αυτό πράγμα: να τρέφωνται δαπάνη του δημοσίου.

Εμμανουήλ Ροΐδης, 1836-1904, Έλληνας συγγραφέας

Κυριακή 22 Φεβρουαρίου 2015

Ραγίζει η εικόνα της Μέρκελ

Το 1999, όταν η Μέρκελ ήταν ακόμα νέα στην πολιτική, δεν δίστασε να γίνει γνωστή στο ευρύ κοινό, «μαχαιρώνοντας» πισώπλατα τον μέντορά της, τον άνθρωπο ο οποίος της άνοιξε τις πόρτες της πολιτικής, Χέλμουτ Κολ. «Του έχωσε το μαχαίρι στην πλάτη και το γύρισε δύο φορές» είχε πει ο δημοσιογράφος Καρλ Φελντμάγερ. Αυτή ήταν η στιγμή που πολλοί Γερμανοί για πρώτη φορά θα μάθαιναν για την Ανγκελα Μέρκελ.

Χρόνια αργότερα, ο Μίκαελ Νάουμαν, πρώην υπουργός Πολιτισμού της Γερμανίας, θα καθίσει δίπλα στον Κολ σε ένα δείπνο και θα τον ρωτήσει: «Κύριε Κολ, τι ακριβώς θέλει αυτή;» «Εξουσία» θα πει ο Κολ λακωνικά. Σήμερα, πολλοί αποκαλούν «φίδι» την ισχυρή γυναίκα της Ευρώπης. Μια ηγέτιδα που ακολουθεί τους νόμους της δικής της ηθικής, όπως είχε πει ο Γιούργκεν Χάμπερμας, επιβάλλοντας με επιτυχία μέχρι σήμερα τα σχέδιά της.

Κοιτάζοντας την καταστροφή που έχει σπείρει η Μέρκελ γύρω της, θα αναρωτηθεί κανείς εάν υπάρχει κάτι που θα μπορούσε να απειλήσει την παντοδυναμία της. Στο εσωτερικό απολαμβάνει τη στήριξη των Γερμανών και στο Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα (CDU) δεν υπάρχει μέχρι στιγμής κάποιος αντίπαλος άξιος λόγου, αν και η ιστορική ήττα του κόμματος στις τοπικές εκλογές του Αμβούργου προκάλεσαν προβληματισμό και έντονες συζητήσεις. Στο εξωτερικό είναι αυτή που συνομιλεί με Ομπάμα και Πούτιν εν ονόματι της Ευρώπης. Κι όμως, η δύναμή της δοκιμάζεται. Η πρώτη θεσμική αμφισβήτηση ήρθε στις 22 Ιανουαρίου, πριν από τις εκλογές στην Ελλάδα. Τότε η Γερμανία είδε να παραβιάζεται ένα βασικό δόγμα της για την ευρωζώνη, και μάλιστα με θεσμικό τρόπο, από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία αποφάσισε να τυπώσει χρήμα μέσω της «ποσοτικής χαλάρωσης».

Σε άρθρο με τίτλο «Οι κρίσεις σε Ουκρανία και Ελλάδα δοκιμάζουν τη δύναμη της Μέρκελ», η «Wall Street Journal» αναφερόταν σε δημοσίευμά της στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Μέρκελ, οι οποίες ενδεχομένως να καταδείξουν -όπως υποστηρίζει η εφημερίδα- και τα όρια της εγχώριας και διεθνούς επιρροής της. Η Γερμανίδα καγκελάριος βρίσκεται, λοιπόν, στα... σχοινιά; Οι επόμενες ημέρες θα είναι καθοριστικές και στα δύο μέτωπα, και ίσως δώσουν και την απάντηση στο ερώτημα. 

Οι δύο πολύ διαφορετικές προκλήσεις έχουν αναδείξει δύο διαφορετικές πλευρές της Ανγκελα Μέρκελ και των ηγετικών ικανοτήτων της: Στο μεν ζήτημα της Ουκρανίας προέταξε μια γρήγορη συμφωνία, παρά το γεγονός ότι επικριτές της τόσο στην ανατολική Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ τής καταλογίζουν ότι παραχωρεί πολλά στη Ρωσία. Στο δε ζήτημα της Ελλάδας παρέμεινε σκληρή, επιμένοντας ότι οι προηγούμενες δεσμεύσεις πρέπει να τηρηθούν, παρότι οι Ελληνες ψήφισαν στις τελευταίες εκλογές μια νέα, αριστερή κυβέρνηση. 

Αμφότερες οι προσεγγίσεις αντικατοπτρίζουν τη γερμανική πραγματικότητα. «Οι Γερμανοί ψηφοφόροι φοβούνται μια αντιπαράθεση με τη Ρωσία και δεν τους αρέσει η ιδέα ότι διασώζουν την Ελλάδα» αναφέρει η «WSJ». «Οι επόμενες ημέρες θα είναι κρίσιμες»: Αν αποτραπεί η έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη και εξασφαλιστεί η σκληρή πειθαρχία, τότε το όραμα της κ. Μέρκελ για μια ενωμένη Ευρώπη που διέπεται από κανόνες θα ενισχυθεί. Αν όχι, τότε το ενδιαφέρον θα στραφεί στη διαπραγμάτευση ενός νέου προγράμματος, αφήνοντας την Ελλάδα χωρίς εξωτερική χρηματοδότηση, κάτι που θα μπορούσε να κρατήσει μήνες. Αυτό θα έδινε «τροφή» στους επικριτές της κ. Μέρκελ τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι η επιμονή της στη λιτότητα κατά τη διάρκεια της κρίσης εγκλώβισε τα κράτη της νότιας Ευρώπης σε τέλμα.

Η αμφισβήτηση από Ελλάδα και Ρωσία

Αλλο δημοσίευμα, του Bloomberg, ανέλυε και αυτό την αμφισβήτηση της ηγεσίας της Μέρκελ. «Επειτα από σχεδόν 10 χρόνια στο τιμόνι της Γερμανίας, η καγκελάριος βρίσκεται αντιμέτωπη με τη στιγμή της αλήθειας, καθώς η αναδυόμενη Ρωσία και οι μπουχτισμένοι Ελληνες θέτουν υπό αμφισβήτηση το σχέδιό της για το μέλλον της Ευρώπης» σχολίαζε το αμερικανικό πρακτορείο. Κι αυτό, λίγες ημέρες μετά το ταξίδι της Μέρκελ στον Λευκό Οίκο. Οπως επεσήμανε το Stratfor, η Γερμανίδα καγκελάριος πήγε στις ΗΠΑ με σκοπό να δηλώσει ότι, δεδομένης της ευρωπαϊκής κρίσης, δεν μπορεί να αντέξει έναν πόλεμο στην Ουκρανία. Ούσα σκληρή με την Ελλάδα, δεν μπορεί να εμφανιστεί ξανά ως ο «χωροφύλακας» της Ευρώπης. Οι Αμερικανοί από την πλευρά τους δεν μπορούν να επιτρέψουν σε οποιαδήποτε ευρωπαϊκή δύναμη να ηγεμονεύσει στην Ευρώπη, καθώς το ενδεχόμενο αυτό είναι το μόνο που μπορεί να απειλήσει την αμερικανική εθνική ασφάλεια.

Με την τάξη -η οποία αποκαταστάθηκε στην Ευρώπη μετά τον Ψυχρό Πόλεμο- και τη νομισματική ένωση να βρίσκονται σε κίνδυνο, το βάρος των παγκόσμιων και εγχώριων προσδοκιών οδηγεί τη Μέρκελ έξω από το τερέν ασφαλείας της. Οπως αναφέρει ο Ντέιβιντ Χάμιλτον, επικεφαλής του Κέντρου για τις Διατλαντικές Σχέσεις της Σχολής Προηγμένων Διεθνών Σπουδών «Paul H. Nitze» στην Ουάσινγκτον, ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τη Μέρκελ είναι μήπως κάποια από τις δύο κρίσεις ξεφύγει εκτός ελέγχου. Φυσικός στο επάγγελμα, η Μέρκελ χρησιμοποιεί την πολιτική δοκιμής και λάθους, και προτιμά να περιμένει τους αντιπάλους που δεν μπορεί να νικήσει αμέσως να κινηθούν πρώτοι. Αυτή η μέθοδος, όμως, δεν αποδίδει πάντα... «Το πώς θα χειριστεί τα γεγονότα αυτές τις ημέρες θα καθορίσει την ιστορική κληρονομιά της» λέει ο Ιρβιν Κόλιερ, οικονομολόγος στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου. 

Στέλλα Θεοδώρου 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου