ΝΟΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ:Η ισπανική Προεδρία στρώνει τον ευρωπαϊκό δρόμο της Τουρκίας

Νότης Μαριάς, Πρόεδρος του Κόμματος ΕΛΛΑΔΑ- Ο ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ, Καθηγητής Θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, πρώην Ευρωβουλευτής, notismarias@gmail.com 

 

Παρά την «εκλογική κλοτσοπατινάδα» ανάμεσα σε Δεξιά και Αριστερά που επικρατούσε τους τελευταίους μήνες στη Μαδρίτη, η Ισπανική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ η οποία ανέλαβε καθήκοντα από 1ης Ιουλίου 2023 δεν έχασε καθόλου χρόνο προκειμένου να εκφράσει τα παραδοσιακά της φιλοτουρκικά αισθήματα. 

 

Στο πλαίσιο αυτό πήρε σημαντικές πρωτοβουλίες προκειμένου να διευκολύνει τον ευρωπαϊκό δρόμο της Τουρκίας. Και ενώ κάποιος καλόπιστος παρατηρητής θα μπορούσε να επισημάνει ότι αυτό ήδη αποτελεί εκπεφρασμένη πολιτική της ηγεσίας της ΕΕ μετά την στάση του Ερντογάν στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους το διάστημα 10-12 Ιουλίου 2023, εντούτοις τα γεγονότα αποδεικνύουν ακριβώς το αντίθετο καθώς οι σχετικές φιλοτουρκικές πρωτοβουλίες της ισπανικής Προεδρίας λήφθηκαν πολύ πριν το Βίλνιους. 

 

Άγκυρα και Μαδρίτη στήνουν το σκηνικό πριν καν αναλάβει η Ισπανική Προεδρία 

 

Έτσι λίγες μέρες πριν η Ισπανία αναλάβει την Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, προγραμματίστηκε στη Μαδρίτη για τις  23 Ιουνίου 2023 συνάντηση του  Ισπανού γενικού γραμματέα για θέματα της ΕΕ Pascual Navarro με τον τούρκο αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών και διευθυντή για τις υποθέσεις της ΕΕ πρέσβη Mehmet Kemal Bozay (www.dailysabah.com 22/6/2023). Σύμφωνα με ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου εξωτερικών επρόκειτο να συζητηθούν «οι διμερείς σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ισπανίας και οι σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ  σε όλες τις διαστάσεις πριν από την ισπανική Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης» που θα ξεκινούσε από την 1η Ιουλίου 2023 (www.aa.com.tr 22/6/2023). Επιπλέον οι δύο αντιπροσωπείες θα προχωρούσαν και σε ανταλλαγή απόψεων «για τρέχοντα περιφερειακά και διεθνή θέματα» (www.timeturk.com 22/6/2023). 

 

Και ενώ στη συνέχεια τηρήθηκε σιγή ιχθύος από τουρκικής πλευράς σε σχέση με τα αποτελέσματα της συνάντησης αυτής, η ισπανική πλευρά αποκάλυψε στη συνέντευξη τύπου του Ισπανού υπουργού εξωτερικών Manuel Albares,  η οποία δόθηκε στις 29 Ιουνίου 2023 στη Μαδρίτη, ότι η ισπανική Προεδρία ανέλαβε τη δέσμευση να προωθήσει τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας  στη βάση μιας θετικής ατζέντας ως μέρος του προγράμματος της Προεδρίας (www.aa.com.tr/en 2/7/2023). Η ισπανική αυτή πρωτοβουλία χαιρετίστηκε όπως ήταν αναμενόμενο από το τουρκικό Πρακτορείο ειδήσεων Anadolu που έσπευσε να επισημάνει και την συνακόλουθη ισπανική δέσμευση για ασφάλεια και σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο. Αλλά και οι άλλες φίλιες προς την Τουρκία δυνάμεις δεν έχασαν την ευκαιρία να επισημάνουν τις παραδοσιακές φιλοτουρκικές θέσεις της Μαδρίτης παρατηρώντας με νόημα ότι είναι στο πρόγραμμα της ισπανικής Προεδρίας η επιδίωξη αμοιβαίας επωφελούς συνεργασίας συμπεριλαμβανομένης και της επανέναρξης του διαλόγου υψηλού επιπέδου ΕΕ-Τουρκίας με στόχο μια δημιουργική προσέγγιση προς την Τουρκία (www.middleeastmonitor.com 2/7/2023).  

 

Η Συνάντηση Ερντογάν-Σάντσεθ στο Βίλνιους 

 

Ακολούθησε κατόπιν η παρουσία του Ερντογάν στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους όπου με την πολιτική του «πάρτα όλα» αναβάθμισε αποφασιστικά τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας (www.notismarias.gr 18/7/2023).  

 

Στο πλαίσιο αυτό πέραν των άλλων ευρωπαίων ηγετών ο Ερντογάν συναντήθηκε με τον Ισπανό πρωθυπουργό, σοσιαλιστή Πέδρο Σάντσεθ. Και ενώ στην αρχή δεν ανακοινώθηκαν λεπτομέρειες από τη συνάντηση Σάντσεθ-Ερντογάν (www.aa.com.tr/en 12/7/2023) στη συνέχεια έγινε γνωστό ότι ο Σάντσεθ ανέλαβε κατά τη διάρκεια της ισπανικής Προεδρίας τη δέσμευση να προωθήσει θέματα τουρκικού ενδιαφέροντος αναφορικά με την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ δηλώνοντας μάλιστα ότι «πρέπει να δούμε πως θα κάνουμε βήματα αυτούς τους μήνες προκειμένου η Τουρκία να αισθάνεται εγγύτερα και όχι μακριά μας».   

 

Επίσης τόνισε ότι η Ισπανία πάντοτε είχε επιδείξει μια θετική στάση αναφορικά με τις δύο βασικές τουρκικές επιδιώξεις, ήτοι  την απελευθέρωση της βίζας για τους τούρκους πολίτες και την αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης. Και αφού έκανε σπονδές στην προνομιακή και συνάμα στρατηγική σχέση Ισπανίας-Τουρκίας, στη συνέχεια ως Προεδρία υποσχέθηκε ότι θα ξεπαγώσει τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας (www.dailysabah.com 12/7/2023).  

 

Το Mega Deal της Τουρκίας με την Ισπανία με τη ναυπήγηση του «αεροπλανοφόρου» TCG Anadolu  

 

Το ενδιαφέρον του  Σάντσεθ για αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας έχει άμεση σχέση με την προώθηση των ισπανικών οικονομικών συμφερόντων μιας και το 2021 το διμερές εμπόριο Ισπανίας -Τουρκίας άγγιξε τα  13,5 δις ευρώ  εκ των οποίων 5,4 δις ευρώ αφορούσαν ισπανικές εξαγωγές προς την Τουρκία (www.notismarias.gr 28/7/2023).  

 

Στον τομέα της πράσινης ενέργειας έχουμε επίσης σημαντικές ισπανικές επενδύσεις στην Τουρκία με την τουρκική τράπεζα Garanti BBVA να χρηματοδοτεί το 2022 με 6 δις ευρώ διάφορες επενδύσεις στην πράσινη ανάπτυξη (www.bbva.com 18/7/2023). Επιπλέον στο πεδίο των εξοπλιστικών προγραμμάτων και παρά τις διαμαρτυρίες της ελληνικής πλευράς προς τη Μαδρίτη (www.euroactiv.com 19/11/2021) τελικά ολοκληρώθηκε το Mega Deal της Τουρκίας με την Ισπανία με τη ναυπήγηση του «αεροπλανοφόρου» TCG Anadolu, το οποίο  έχει ήδη αναλάβει δράση και με τον Ερντογάν μάλιστα να αναφέρεται σε νέα επικείμενη ισπανοτουρκική συμφωνία για πώληση και δεύτερου «αεροπλανοφόρου» από τη Μαδρίτη στην Άγκυρα και  δη  αναβαθμισμένου (https://apa.az/en 19/4/2023)!!!  

 

Οι ισπανικές τράπεζες σέρνουν τον χορό  

 

Επιπλέον καθώς  η αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας αναμένεται να συμπεριλάβει πλέον και τις υπηρεσίες το ισπανικό ενδιαφέρον γίνεται ακόμη πιο έντονο λόγω του σημαντικού ρόλου που διαδραματίζουν οι ισπανικές τράπεζες αλλά και οι ισπανικές ασφαλιστικές εταιρείες στην Τουρκία. 

 

Μάλιστα είναι χαρακτηριστικό ότι τον Σεπτέμβριο του 2020  οι ευρωπαϊκές τράπεζες ήταν εξαιρετικά εκτεθειμένες στην τουρκική οικονομία με κεφάλαια ύψους 122,7 δις δολαρίων εκ των οποίων τα 62 δις δολάρια αφορούσαν τις ισπανικές τράπεζες, ήτοι ποσοστό 50% (Die Welt 17/9/2020). H παραπάνω κατάσταση παρέμεινε σχεδόν ίδια τόσο στις αρχές του 2021 (Reuters 22/3/2021) όσο και μέχρι τα τέλη του 2021 (www.reuters.com 24/11/2021). Πάντως η έκθεση των ισπανικών τραπεζών στην Τουρκία το 2018 ήταν ακόμη μεγαλύτερη φτάνοντας τα 80 δις ευρώ με αποτέλεσμα οι ισπανικές τράπεζες να κατέχουν την πρώτη θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών τραπεζών σε σχέση με το ζήτημα αυτό (WolfStreet.com 10/8/2018). 

 

Επιπλέον οι ισπανικές τράπεζες κατείχαν κρατικά τουρκικά ομόλογα ύψους 21,9 δις ευρώ το 2017, έναντι μόλις 6,8 δις ευρώ το 2013. Στη συνέχεια το 2018 κατείχαν τουρκικά κρατικά ομόλογα ύψους 16,4 δις ευρώ, το 2019 ομόλογα ύψους  18,7 δις ευρώ και το 2020 ομόλογα  ύψους  15,6 δις ευρώ (www.notismarias.gr 14/12/2020 και 21/12/2020). 

 

Επίσης η ισπανική τράπεζα BBVA κατέχει πλέον το 86% της τουρκικής Garanti Bank (www.reuters.com 29/6/2022) η οποία επίσης χρηματοδοτεί το τουρκικό κράτος αγοράζοντας ομόλογά της τουρκικής κυβέρνησης. Μάλιστα τα κέρδη της BBVA στην Τουρκία το 2020 ανήλθαν σε 563 εκατ. ευρώ αντιπροσωπεύοντας το 14% των συνολικών κερδών της εν λόγω ισπανικής τράπεζας, κάνοντας την Τουρκία την τρίτη σε απόδοση αγορά για την BBVA μετά το Μεξικό και την Ισπανία.  

 

Επιπλέον το ίδιο έτος τα δάνεια και οι εν γένει χορηγήσεις της BBVA σε πελάτες της στην τουρκική αγορά έφτασαν τα 37,3 δις ευρώ αντιπροσωπεύοντας πάνω από το 10% των χορηγημένων της δανείων, με την τουρκική αγορά να καθίσταται για την BBVA η τέταρτη κατά σειρά αγορά σε χορηγήσεις δανείων της μετά την Ισπανία, τις ΗΠΑ και το Μεξικό (www.reuters.com 24/11/2021).  

 

Άλλωστε η BBVA χαρακτηρίστηκε  στην Ισπανία ως η Τράπεζα με τις καλύτερες επιδόσεις το 2022 (www.thebanker.com 5/7/2023). Τέλος από όλες τις ευρωπαϊκές τράπεζες, οι ισπανικές ήταν εκείνες που αποκόμισαν τα πιο σημαντικά κέρδη στην Τουρκία και το 2022 (www.spglobal.com 4/1/2023).  

 

Και συναυλία στην Άγκυρα για την Ισπανική Προεδρία!!!

Πηγή : https://www.triklopodia.gr