Η δουλεία στις μέρες μας καλά κρατεί – Η θέση της Τουρκίας

Μπορεί να κυριαρχεί η εντύπωση πως η δουλεία είναι μια κατάσταση που αναφέρεται στην απώτερη ιστορία, αλλά δεν είναι ακριβώς έτσι. Στην επαναστατημένη Ελλάδα της δεκαετίας του 1820, η κατάργηση της δουλείας ήταν κορυφαίο μέλημα *. Ενώ έχει επίσημα καταργηθεί παγκοσμίως, δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι (και περίπου 12.000.000 παιδιά) βρίσκονται σε ειδεχθείς και άδικες συνθήκες εργασίας, παγιδευμένοι σε γάμους χωρίς συναίνεση ή/και γίνονται θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης και εμπορίας.

 

Από την έκθεση του 2021 της οργάνωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα Walk Free, καθώς και από εκτιμήσεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, περίπου 50.000.000 άνθρωποι βρίσκονται σήμερα παγιδευμένοι στη σύγχρονη δουλεία. Έχουμε αύξηση σχεδόν 10.000.000 ανθρώπων τα τελευταία πέντε χρόνια. Ποιες χώρες είναι λοιπόν οι μεγαλύτεροι παραβάτες της δουλείας στη σύγχρονη εποχή; Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες έρευνες, οι πέντε παρακάτω βρίσκονται στην κορυφή της λίστας με βάση τον αριθμό των σκλάβων ανά 1.000 κατοίκους.

 

Η ανθρώπινη συμπεριφορά μπορεί μερικές φορές να είναι φοβερά παράδοξη. Αν θεωρούμε ότι οι άλλοι είναι μέρος μιας “δικιάς μας” ομάδας, τότε είναι δυνατή μεγάλη συμπόνια και γενναιοδωρία. Ωστόσο, εάν κάποιο χαρακτηριστικό ή μηχανισμός (το χρώμα του δέρματος, η θρησκεία, η περιοχή καταγωγής, οι πολιτικές πεποιθήσεις, η ηλικία, κ.λπ.) μας οδηγήσει να χαρακτηρίσουμε ορισμένα άτομα ως “άλλους”, τότε οι ανείπωτες φρικαλεότητες γίνονται γρήγορα πραγματικότητα.

 

Ένα τυπικό χαρακτηριστικό της δουλείας με τη μορφή της καταναγκαστικής εργασίας, είναι ότι είναι κοινή σε χώρες χαμηλού εισοδήματος, αλλά δεν περιορίζεται αποκλειστικά εκεί. Στην πραγματικότητα, οι απαιτήσεις της εφοδιαστικής αλυσίδας από τα πλουσιότερα κράτη είναι η αιτία πίσω από περίπου τα δύο τρίτα όλων των περιπτώσεων καταναγκαστικής εργασίας.

 

Η Walk Free διαπίστωσε ότι σχεδόν μισό τρισεκατομμύριο ισοδύναμα αγαθά σε δολάρια ΗΠΑ συνδέονταν πιθανώς με την παραγωγή από καταναγκαστική εργασία. Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας ισχυρίζεται ότι 27.600.000 άνθρωποι (3.300.000 εκ των οποίων είναι παιδιά) εμπλέκονται σε αυτόν τον “κλάδο” και σε εμπορική σεξουαλική εκμετάλλευση. Τα προϊόντα που βρίσκονται στην κορυφή αυτής της προβληματικής λίστας περιλαμβάνουν ηλεκτρονικά είδη, ρούχα, φοινικέλαιο, ακόμη και ηλιακούς συλλέκτες.

 

Τα υπόλοιπα 22+ εκατομμύρια άνθρωποι που υπολογίζεται ότι υποφέρουν από τη σύγχρονη δουλεία εμπίπτουν στην κατηγορία των αναγκαστικών γάμων. Οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν τα δύο τρίτα αυτού του αριθμού, αν και μπορεί να είναι πιο ακριβές να τις αναφέρουμε ως κορίτσια, δεδομένου ότι τόσες πολλές από τις εξαναγκασμένες νύφες είναι κάτω των 15 ετών.

1. Βόρεια Κορέα: 104,6 ανά 1.000

Η Λαϊκή Δημοκρατία της Κορέας, ή αλλιώς Βόρειος Κορέα, εξακολουθεί να είναι ο μεγαλύτερος παραβάτης όσον αφορά τη σύγχρονη δουλεία. Με επικεφαλής τον αινιγματικό Κιμ Γιονγκ Ουν, έχει αποδειχθεί ότι χρησιμοποιεί καταναγκαστική εργασία στα ορυχεία άνθρακα, μαγνησίτη, ψευδαργύρου και μολύβδου, κυρίως σε όλη την επαρχία Χαμγκγιόνγκ. Αυτή η πρακτική ξεκίνησε το 1953, στο τέλος του Πολέμου της Κορέας, όταν 50.000 Νοτιοκορεάτες αιχμάλωτοι έγιναν αντικείμενο εκμετάλλευσης.

Εκτός από γενιές σκλαβωμένων Νοτιοκορεατών και πολίτες της Βόρειας Κορέας, που θεωρήθηκαν προδότες ή ύποπτοι για αποστασία, έχει επίσης αναφερθεί ότι αντιμετωπίζουν την ίδια μοίρα. Ενώ η κυβέρνηση της Πιονγκ Γιάνγκ αρνείται οποιαδήποτε τέτοια συμπεριφορά, αρκετά άτομα, που έχουν εμπειρία στα ορυχεία και έχουν δραπετεύσει, μαρτυρούν άλλα.

2. Ερυθραία: 90,3 ανά 1.000

Η Ερυθραία είναι χώρα στην Ανατολική Αφρική. Συνορεύει με το Σουδάν (Δυτικά), την Αιθιοπία (Νότια) και βρέχεται ανατολικά από την Ερυθρά Θάλασσα. Η Ερυθραία κέρδισε την ανεξαρτησία της από την Αιθιοπία το 1991, με τον επαναστάτη Ισαΐας Αφβέρκι να αναλαμβάνει την εξουσία ως αρχηγός του νέου κράτους. Τις επόμενες δεκαετίες πολίτες ηλικίας μεταξύ 18-40 ετών, αλλά ακόμη και 50 ετών, υποχρεώθηκαν σε θητεία στο στρατό και σε καταναγκαστική εργασία.

 

Στη θητεία τους οι αμοιβές είναι ελάχιστες ή και μηδενικές, η διατροφή τους είναι ανεπαρκής και οι συνθήκες είναι απάνθρωπες συνθήκες, αφού σημειώνοντας και σωματικές ποινές. Οι εργαζόμενοι συχνά δουλεύουν εβδομάδες 72 ωρών για πέντε έως δέκα χρόνια, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις έως και είκοσι. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι στρατεύσιμοι σπάνια επιτρέπεται να δουν τις οικογένειές τους, αλλά ακόμα κι αν τους επιτραπεί, οι γονείς θα μπορούσαν να αιχμαλωτιστούν εάν οι νέοι άνδρες και γυναίκες δεν επιστρέψουν στα στρατόπεδά τους.

3. Μαυριτανία: 32 ανά 1.000

Η τελευταία χώρα στον κόσμο που απαγόρευσε επίσημα τη δουλεία ήταν η Μαυριτανία, το 1981. Και ενώ αυτό είναι συγκλονιστικά πρόσφατο, η φαινομενικά παράνομη πρακτική της σκλαβιάς εξακολουθεί για δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους με τη μορφή καταναγκαστικής εργασίας (και παιδιών), καθώς και εξαναγκασμό σε γάμο (νύφες κυρίως από τις μειονότητες Χαρατίνης).

 

Υπολογίζεται ότι οι μισοί από τους ντόπιους Χαρατίνους είναι σκλάβοι σε αγροκτήματα ή σε σπίτια σε όλο το μήκος και πλάτος της ερήμου, χωρίς ελπίδα απελευθέρωσης, εκπαίδευσης ή αποζημίωσης. Οι ρίζες αυτού του συστήματος ξεκίνησαν πριν από αιώνες, όταν αραβόφωνοι Μαυριτανοί λεηλάτησαν αφρικανικά χωριά, δημιουργώντας ένα σύστημα με κάστες βασισμένο στο χρώμα του δέρματος. Η σημερινή κυβέρνηση αρνείται τους ισχυρισμούς για την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που έχουν καταγγελθεί τόσο από πρώην όσο και από νυν σκλάβους, αλλά και από έγκυρους δημοσιογράφους.

4. Σαουδική Αραβία: 21,3 ανά 1.000

Η Σαουδική Αραβία είναι ευρέως γνωστή ως η γενέτειρα του Ισλάμ και είναι ένας από τους κορυφαίους παραγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου. Δυστυχώς, χτυπά επίσης το ραντάρ των ακτιβιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για την υποστήριξη του συστήματος kafala, το οποίο ανοίγει την πόρτα στην υποταγή των μεταναστών εργαζομένων από τους ντόπιους εργοδότες τους (ή τους “χορηγούς”).

 

Το ίδρυμα Walk Free, που ασχολείται με την δουλεία στον σύγχρονο κόσμο, αναφέρει ότι οι μετανάστες εργαζόμενοι αποτελούν τη συντριπτική πλειονότητα του εργατικού δυναμικού της Σαουδικής Αραβίας, καθώς και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (υπολογίζεται ότι έχουν 13,4 σκλάβους ανά 1.000 άτομα) και του Κουβέιτ (13 ανά 1.000). Πρόσφατα, η κυβέρνηση της Κένυας κλήθηκε να αναλάβει δράση καθώς οι πολίτες της, που εργάζονται ως οικονόμοι στη Σαουδική Αραβία, ανέφεραν σωματική, ψυχική και σεξουαλική κακοποίηση και 89 θάνατοι σημειώθηκαν μεταξύ 2020 και 2021. Ο υπουργός Εργασίας απάντησε κυνικά ότι οι ισχυρισμοί αντιπροσωπεύουν μόνο ένα κλάσμα από τους πάνω από 100.000 Κενυάτες που απασχολούνται στη Σαουδική Αραβία.

5. Τουρκία: 15,6 ανά 1.000

Ο Παγκόσμιος Δείκτης Σκλαβιάς διαπίστωσε ότι περίπου 1.300.000 άνθρωποι βιώνουν κάποια μορφή δουλείας στην Τουρκία – μακράν ο υψηλότερος αριθμός στην Ευρώπη και την Κεντρική Ασία. Το Walk Free διαπιστώνει επίσης ότι ενώ η κυβέρνηση έχει κάνει κάποια θετικά βήματα σε σύγκριση με το διεθνή δείκτη σκλαβιάς (Global Slavery Index-GSI) του 2018, εξακολουθεί να έχει την πιο αδύναμη ανταπόκριση στη σύγχρονη δουλεία από τις 47 χώρες που αξιολογήθηκαν στην περιοχή.

Οι μετανάστες και οι πρόσφυγες είναι ευάλωτοι σε καταχρήσεις εργασίας, ενώ γυναίκες και νεαρά κορίτσια (ιδιαίτερα οι Σύροι πρόσφυγες και η κοινότητα LGBTQI+) έχουν πέσει θύματα εγκληματικών ομάδων που δραστηριοποιούνται σε επιχειρήσεις σεξουαλικής εκμετάλλευσης και εμπορίας ανθρώπων. Τέτοια στοιχεία είναι πιθανό να μην αναφέρονται.

 

Οι 20 πρωταγωνιστές στη δουλεία

 

Η κατάταξη των χωρών που πρωταγωνιστούν στη δουλεία σύμφωνα με την εκτιμώμενο αριθμό σκλάβων ανά 1.000 άτομα έχει ως εξής:

• 1 Βόρεια Κορέα 104.6
• 2 Ερυθραία 90,3
• 3 Μαυριτανία 32,0
• 4 Σαουδική Αραβία 21.3
• 5 Τουρκία 15.6
• 6 Τατζικιστάν 14,0
• 7 Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα 13.4
• 8 Αφγανιστάν 13.0
• 8 Κουβέιτ 13.0
• 8 Ρωσία 13.0
• 11 Ουκρανία 12.8
• 12 Βόρεια Μακεδονία 12.6
• 13 Μιανμάρ 12.1
• 14 Τουρκμενιστάν 11.9
• 15 Αλβανία 11.8
• 16 Λευκορωσία 11.3
• 17 Καζακστάν 11.1
• 18 Αζερμπαϊτζάν 10.6
• 18 Πακιστάν 10.6
• 20 Παπούα Νέα Γουινέα 10.3

Για την Ελλάδα η έκθεση Global Slavery Index 2023 δηλώνει 6,4 άτομα ανά 1000 και σύνολο 66.000 σε πληθυσμό 10.423.000.

 

---

* Στα αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας στην βιβλιοθήκη της Βουλής με αριθμό 151, υπάρχει ένα έγγραφο, το οποίο πιστοποιεί την κατάργηση της δουλείας στη χώρα. Το έγγραφο υπογράφεται με ημερομηνία 25 Φεβρουαρίου 1825 και με σφραγίδα έκδοσης στην Κόρινθο, από τον Αρχιγραμματέα της Επικρατείας, Θεόδωρο Νέγρη. «Γνωστοποιείται κατ’ επιταγήν της Διοικήσεως προς το Μινιστέριον του Πολέμου, ότι, επειδή η Διοίκησις αρχήν θεμελιώδη έχει την κατάργησιν της δουλείας: Α΄. Είναι απηγορευμένον άχρις εκδόσεων ειδικού νόμου να πωλώνται και ν’ αγοράζωνται, καθ’ όλην την ελληνικήν επικράτειαν, άνθρωποι εκατέρωθεν των γενών παντός έθνους. Β΄. Αν τυχόν ευρίσκωνται ή ακολούθως ευρεθώσιν αργυρώνητοι , από αυτήν την ώραν είναι ελεύθεροι και από τους ιδίους δεσπότας ακαταζήτητοι. Το Μινιστέριον του Πολέμου να ενεργήσει ταύτην την επιταγήν, εφ’ όσον ανήκει των αυτώ Μινιστερίω.

 

Εν Κορίνθω τη κε΄ Φεβρουαρίου 1822».

 

Τσιλιόπουλος Ευθύμιος

 

 

Πηγή : https://slpress.gr