Ο υπουργός οικονομικών θριαμβολογεί για την ύφεση ύψους 0,9% του πρώτου τριμήνου, χωρίς να τη συγκρίνει με την ανάπτυξη 4% που είχε υποσχεθεί, αλλά με την ύφεση των άλλων χωρών της ΕΕ. Προσποιείται λοιπόν πως δεν γνωρίζει ότι, η Ελλάδα έχει υποστεί μία πτώση του ΑΕΠ της τάξης του 25% τα τελευταία χρόνια – όταν οι άλλες χώρες όχι μόνο δεν είχαν ύφεση, αλλά αναπτύχθηκαν πάνω από 10%. Θλιβερό! Μας είναι αδύνατον πάντως να αιτιολογήσουμε τη γενικότερη αισιοδοξία της κυβέρνησης – αφού δεν προκύπτει από κανένα οικονομικό μέγεθος.
Κοινοβουλευτική Εργασία
Θα ξεκινήσω με την ερώτηση που έκανα χθες στον υφυπουργό οικονομικών, σχετικά με την καλή και κακή τράπεζα που δρομολογεί πρώτη η EUROBANK – στην οποία το δημόσιο, από το 93,55% των μετοχών της που διέθετε το 2013, σήμερα διαθέτει μόλις 1,40%, μέσω του ΤΧΣ που ανήκει και αυτό στους ξένους. Πρόκειται λοιπόν για μία ληστεία, νόμιμη βέβαια, εις βάρος των Ελλήνων – ενώ υπάρχει μία διάταξη στο σημερινό νομοσχέδιο, στο άρθρο 28, η οποία έγινε ακριβώς επειδή κάναμε την ερώτηση.
Εν προκειμένω, με το τέχνασμα Hive Down, η τράπεζα θα διασπασθεί σε μία «καλή» τράπεζα, στην οποία θα μεταφερθεί το σύνολο των καθαρών περιουσιακών στοιχείων της αρχικής, δηλαδή οι καταθέσεις, τα καλά δάνεια, οι συμμετοχές κλπ., οπότε θα συνεχίσει να κερδοσκοπεί και θα μπορεί να πουληθεί, καθώς επίσης σε μία «κακή» που θα είναι η εισηγμένη στο χρηματιστήριο – στην οποία θα παραμείνουν τα κόκκινα δάνεια και ο αναβαλλόμενος φόρος που τελικά θα χαθεί, όπως χάθηκαν τα προηγούμενα 40 δις € των Ελλήνων ή θα χαθούν τα επόμενα 12 δις € του σχεδίου Ηρακλής.
Προφανώς θα τη μιμηθούν και οι τρεις άλλες μεγάλες τράπεζες, εάν πετύχει το τέχνασμα. Η ερώτηση μου ήταν εάν θεωρούσε τη συγκεκριμένη διαδικασία έννομη και ηθική – ενώ η απάντηση του υφυπουργού ήταν πως είναι νόμιμη, σύμφωνα με πρόσφατο νομοσχέδιο.
Τι σημαίνει όμως αλήθεια νόμιμη; Απλούστατα, το ότι έχει ψηφιστεί ένας ανάλογος νόμος στη Βουλή, με τους 158 βουλευτές που διαθέτει η κυβέρνηση – τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο. Επομένως, οφείλουμε να προσέχουμε πολύ όταν νομοθετούμε – αν και τελικά η Βουλή ψηφίζει ότι φέρνει η κυβέρνηση που έχει την πλειοψηφία, ή καλύτερα αυτοί, τα συμφέροντα των οποίων υπηρετεί.
Στο σημερινό νομοσχέδιο τώρα, αυτού του είδους οι εταιρείες παροχής μικροπιστώσεων δεν είναι καινούργιες – αφού υπήρχαν πριν από 150 χρόνια στη Γερμανία ως ένα συνεταιριστικό μοντέλο, βασιζόμενο στο αξίωμα της αλληλεγγύης. Το 1971 δρομολογήθηκε κάτι ανάλογο στο Τόγκο και το 1976 στο Μπανγκλαντές – από το οποίο έγιναν γνωστές, λόγω του ιδρυτή τους κ. YUNUS που πήρε το 2006 το βραβείο νόμπελ ειρήνης.
Στην Ευρώπη εμφανίσθηκαν το 1990, όταν λόγω της ανεργίας ήθελαν πολλοί να ιδρύσουν μία δική τους επιχείρηση και χρειαζόντουσαν χρηματοδότηση – χωρίς να διαθέτουν τις απαιτούμενες από τις τράπεζες εγγυήσεις. Στην Ολλανδία δημιουργήθηκε το μοντέλο «θεία Αγκάθα», στη Γαλλία ιδρύθηκε το 1989 η εταιρεία κοινής ωφελείας ADIE που έδινε ετήσια 10.000 μικροπιστώσεις σε ανέργους, ενώ στη Γερμανία δόθηκε από την κυβέρνηση το 2010 η εντολή σε έναν κρατικό οργανισμό, να δημιουργήσει κάτι ανάλογο – γεγονός που συνέβη, ενώ το 2015 ανέλαβε αυτές τις δραστηριότητες η GRENKE BANK.
Εν τω μεταξύ έχουν δημιουργηθεί ηλεκτρονικές πλατφόρμες P2P για τέτοια δάνεια σε όλο τον κόσμο που δεν βλέπουμε στο νομοσχέδιο – ενώ στην ουσία ο στόχος ήταν να καταπολεμηθεί η τοκογλυφία, αν και οι τόκοι στα μικροδάνεια υπερβαίνουν συνήθως το 30%.
Στις ΗΠΑ το P2P lending εμφανίσθηκε το 2006, με τη δημιουργία της πλατφόρμας Prosper – μετά του Lending Club. Και οι δύο παρουσίασαν εκρηκτική άνοδο τα χρόνια μετά την κρίση του 2008 – όταν υπήρχε έλλειψη ρευστότητας στην αγορά. Εν τούτοις, δέχτηκαν κριτική και αμφισβήτηση, όταν οι δανειολήπτες δεν μπορούσαν να αποπληρώσουν τα δάνεια τους. Πολύ επιτυχής ήταν και η πλατφόρμα SoFi για φοιτητικά δάνεια – πρόκειται όμως για ένα διαφορετικό οικονομικό μοντέλο.
Υπάρχουν πάντως διεθνώς πολλοί που στηρίζουν αυτές τις εταιρείες – όπως μία θυγατρική της Παγκόσμιας Τράπεζας, η KFW στη Γερμανία, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα ανοικοδόμησης και ανάπτυξης, ένα αναπτυξιακό κεφάλαιο του G. Soros κλπ.
Τέλος, ο αριθμός όσων λαμβάνουν τέτοια δάνεια διεθνώς, υπολογιζόταν μέχρι πρόσφατα στα 150-200 εκ., το συνολικό ποσόν στα 70 δις $ και οι εταιρείες στις 70.000 – οπότε φαίνεται πως πρόκειται για κάτι που λογικά δρομολογείται στην Ελλάδα, ως συνήθως με καθυστέρηση δεκαετιών.
Οφείλουμε τώρα να σημειώσουμε εδώ πως εμείς είμαστε εναντίον των δανείων για καταναλωτικούς σκοπούς – αφού δεν δημιουργούνται οι προϋποθέσεις εξυπηρέτησης και αποπληρωμής τους, όπως συμβαίνει με τα επενδυτικά δάνεια. Ειδικά στην Ελλάδα σήμερα, όπου οι προβλέψεις μας για το μέλλον δεν είναι καθόλου ευοίωνες – οπότε κάποιος που έχει ανάγκη δανεισμού σήμερα, ασφαλώς δεν θα ευρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση στο μέλλον.
Συνεχίζοντας, το σημερινό νομοσχέδιο παρουσιάσθηκε ως ευεργετικό για τη δοκιμαζόμενη ελληνική κοινωνία και επιχειρηματικότητα – ενώ, όταν υποβλήθηκε στη διαβούλευση είχε 30 άρθρα, φτάνοντας τελικά στα 22, αφού από το 23 έως το 46 έχει άλλες διατάξεις. Γιατί αλήθεια περικόπηκαν τόσα άρθρα; Δεν τα είχε μελετήσει σωστά η κυβέρνηση;
Πρόκειται πάντως για ένα ανεπαρκές σχέδιο νόμου που δεν λύνει σε καμία περίπτωση τα προβλήματα της οικονομίας μας, ούτε την έλλειψη ρευστότητας που προκάλεσε η κρίση – ενώ ο υπουργός οικονομικών θριαμβολογεί για την ύφεση ύψους 0,9% του πρώτου τριμήνου, χωρίς να τη συγκρίνει με την ανάπτυξη 4% που είχε υποσχεθεί, αλλά με την ύφεση των άλλων χωρών της ΕΕ.
Προσποιείται λοιπόν πως δεν γνωρίζει ότι, η Ελλάδα έχει υποστεί μία πτώση του ΑΕΠ της τάξης του 25% τα τελευταία χρόνια – όταν οι άλλες χώρες όχι μόνο δεν είχαν ύφεση, αλλά αναπτύχθηκαν πάνω από 10%. Θλιβερό! Μας είναι αδύνατον πάντως να αιτιολογήσουμε τη γενικότερη αισιοδοξία της κυβέρνησης – αφού δεν προκύπτει από κανένα οικονομικό μέγεθος.
Σύμφωνα τώρα με τους ορισμούς του παρόντος στο άρθρο 2, η μικροπίστωση αφορά ποσόν ανώτατου ύψους 25.000 € και χορηγείται αποκλειστικά κατά τις διατάξεις του σχεδίου νόμου – ενώ δεν πρόκειται για κάτι καινούργιο, αφού δίνονται ήδη μικρά δάνεια έως 25.000 € για αγρότες, μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων. Σε συνεργασία βέβαια με ορισμένες τράπεζες, στα πλαίσια του προγράμματος Progress – καθώς επίσης του προγράμματος της ΕΕ για την απασχόληση και την κοινωνική καινοτομία (EaSI), όπως θα καταθέσουμε στα (πρακτικά).
Εκτός αυτού, κάποιες οργανώσεις προσφέρουν ανάλογα μικροδάνεια για τη μικρή επιχειρηματικότητα, όπως η ΜΚΟ «Action Finance» με μεγάλη ανάλογη εμπειρία στο εξωτερικό, σε συνεργασία με τη Συνεταιριστική Κρήτης, όπως θα καταθέσουμε επίσης στα (πρακτικά) – ενώ υπάρχει και η «Microstars» του Κέντρου Επιχειρηματικής και Πολιτιστικής Ανάπτυξης (ΚΕΠΑ) που ιδρύθηκε από το ΣΒΕΕ και τον ΣΕΒΕ (πρακτικά).
Μικροπιστώσεις πάντως για αγρότες προβλέπονται και με το άρθρο 23 της ΠΝΠ από τις 13.4.2020. Διαπιστώσαμε όμως πως σε μία προηγούμενη τέτοια προσπάθεια, στάθηκε εμπόδιο ο ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ – ο οποίος θα ενημερώνεται και από αυτό το νομοσχέδιο. Θέλουμε να ρωτήσουμε λοιπόν εάν θα δρα αποτρεπτικά – εάν θα εμποδίζει δηλαδή το δανεισμό αυτού του είδους.
Περαιτέρω, κατά το άρθρο 17, τα δάνεια μπορεί να έχουν διάρκεια αποπληρωμής από ένα έως δέκα χρόνια – οπότε αποκλείονται τα σύντομα δάνεια για μισθωτούς, όπως οι προκαταβολές μισθών, κάτι που θεωρούμε εξαιρετικά αρνητικό. Από την άλλη πλευρά, δεν τίθεται όριο στο επιτόκιο που είναι ήδη πολύ υψηλό στην Ελλάδα – οπότε μπορεί να οδηγήσει σε αισχροκέρδεια, όπως άλλωστε συμβαίνει και με τις τράπεζες στη χώρα μας.
Δεν υπάρχει όριο ούτε στη μόχλευση των κεφαλαίων – ενώ διαπιστώσαμε πως αποσύρθηκε η προϋπόθεση που υπήρχε στη διαβούλευση, για δάνεια έως πέντε φορές το κεφάλαιο. Γιατί αλήθεια συνέβη αυτό;
Αποσύρθηκε επίσης η απαγόρευση στο αρχικό σχέδιο να εκδίδουν οι εταιρείες αυτές ομόλογα, να χορηγούν πιστώσεις που εξαρτώνται από την αγοραπωλησία των μετοχών ή των εταιρικών μεριδίων του ιδρύματος μικροπιστώσεων, να προσελκύουν από το κοινό καταθέσεις και να παρέχουν υπηρεσίες μεταφοράς χρημάτων. Γιατί συνέβη; Σημαίνει πως θα επιτρέπεται να ενεργούν πια με αυτόν τον τρόπο οι εταιρίες;
Παράλληλα μπορεί το επιτόκιο να είναι μηδενικό, κάτι που παραπέμπει σε ισλαμική τραπεζική – αφού αντί του τόκου θα χρεώνονται συμβουλευτικές υπηρεσίες. Είναι αυτός ο στόχος;
Παρεμπιπτόντως, οφείλουμε να σημειώσουμε πως τα μικροδάνεια είναι αντικείμενο αρνητικών κριτικών διεθνώς – επειδή οδήγησαν πολλούς ανθρώπους στην Ινδία σε μία παγίδα χρέους, με αποτέλεσμα τις μαζικές αυτοκτονίες, όπως θα καταθέσουμε στα (πρακτικά).
Το μεγάλο πρόβλημα τώρα του σχεδίου νόμου είναι οι δικαιούχοι των μικροπιστώσεων στο άρθρο 15 – οι οποίοι είναι οι εξής:
(α) «Επιχειρηματικά» δάνεια κεφαλαίου κίνησης, χρηματοδοτικής μίσθωσης και εγγυήσεων, για ουσιαστικά ατομικές επιχειρήσεις – φυσικά πρόσωπα για τη σύσταση πολύ μικρών οντοτήτων ή που ασκούν ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα.
Ειδικότερα, ο ορισμός «πολύ μικρή οντότητα» είναι κατά την έννοια της παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 4308/2014 – δηλαδή, με σύνολο ενεργητικού έως 350.000 €, με τζίρο έως 700.000 € και με μέσον όρο απασχολουμένων κατά τη διάρκεια της περιόδου τα 10 άτομα.
(β) Φυσικά πρόσωπα που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικά ομάδες, δικαιούχοι προγραμμάτων εφαρμογής δημόσιας πολιτικής, καθώς επίσης φυσικά πρόσωπα για την κάλυψη δαπανών που σχετίζονται, άμεσα ή έμμεσα, με την εκπαίδευση ή μετεκπαίδευσή τους ή σχέση μαθητείας.
Ως ευάλωτες ομάδες δε θεωρούνται οι οικονομικοί μετανάστες και διάφορες άλλες κατηγορίες Ελλήνων – όπως ΑΜΕΑ, εξαρτημένοι, άστεγοι ή αυτοί που διαβιούν σε συνθήκες φτώχιας όπως θα καταθέσουμε στα (πρακτικά), με το τελευταίο να έχει μεγάλα περιθώρια ερμηνείας.
Έτσι μένει εκτός ένας μεγάλος αριθμός μικρομεσαίων επιχειρήσεων και άλλων Ελλήνων – σημειώνοντας πως 7 στους 10 Έλληνες δεν έχουν αποταμιεύσεις ούτε 1.000 €, ενώ ένας στους πέντε εργάζεται με μισθό χαμηλότερο από τον κατώτατο. Κάτω από 500 € το μήνα δηλαδή, σε συνθήκες μερικής απασχόλησης.
Εκτός αυτού, δημιουργείται η εντύπωση πως το νομοσχέδιο θα χρησιμοποιηθεί ενδεχομένως για το δανεισμό των ΜΚΟ που ασχολούνται με την παράνομη μετανάστευση – επειδή λήγουν διάφορα προγράμματα για τη χρηματοδότηση τους.
Ένα επόμενο πρόβλημα είναι ο έλεγχος των εταιριών μικροπιστώσεων από την ΤτΕ – από ένα μη κρατικό ίδρυμα, όταν σε άλλες χώρες ο έλεγχος τους γίνεται από οργανισμούς του δημοσίου.
Παράλληλα, ενώ υπήρχε στο αρχικό σχέδιο η πρόβλεψη να λαμβάνει κάποιο τέλος η ΤτΕ για την εποπτεία που θα ασκούσε, αποσύρθηκε. Εάν ισχύει, αναρωτιόμαστε από πού πηγάζει η γενναιοδωρία της ΤτΕ. Μήπως θα επιβαρυνθεί η υπόλοιπη κοινωνία, μέσω χρεώσεων στα κανονικά δάνεια;
Πρόβλημα είναι επίσης η μη αναφορά σε δανεισμό Ρ2Ρ (peer–to–peer), μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας δηλαδή, παρά το ότι η Ελλάδα αποτελεί εξαίρεση στην Ευρώπη – σημειώνοντας πως στην Αγγλία τα δάνεια από τέτοιες πλατφόρμες φτάνουν στο 27%, όπως θα καταθέσουμε στα (πρακτικά).
Πρόκειται για ένα αίτημα πολλών στην αγορά, ειδικά αυτών που έχουν την εμπειρία των σχετικών θεσμών από το εξωτερικό. O μόνος νόμος που ισχύει σε αυτόν τον τομέα, αφορά ουσιαστικά το crowdfunding (Ν4416/2016) – ενώ θεωρείται αποτρεπτικός, επειδή προϋποθέτει έναν μεγάλο αριθμό συμμετεχόντων σε δανειοδοτήσεις. Μπορούν δηλαδή να δανειοδοτήσουν ως 500.000 €, με κάθε επενδυτή να μπορεί να δώσει μέχρι 5.000 €.
Επομένως θα πρέπει να επεκταθεί πολύ το πεδίο εφαρμογής του νόμου – όσον αφορά και τα νομικά πρόσωπα που θα μπορούν να πάρουν δάνεια. Εν προκειμένω, ειδικά επειδή είναι διαπιστωμένες οι ελλείψεις χρηματοδότησης στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις – όπου, σύμφωνα με στοιχεία του ΣΕΒ, το 30% αποθαρρύνεται να υποβάλλει αίτηση, ενώ από αυτούς που υποβάλλουν το 15% απορρίπτεται.
Ανεξάρτητα τώρα από το σχέδιο νόμου, έχουμε κάποια ένδειξη σχετικά με το εάν θα υπάρξει χρηματοδότηση, η οποία δεν είναι καθόλου εύκολη λόγω της επιστροφής της ύφεσης και της μειωμένης ρευστότητας της αγοράς;
Ελπίζουμε πάντως να μη σχεδιάζεται η χρηματοδότηση από το Π.Δ.Ε. όπως δίνεται η δυνατότητα με το Άρθρο 22. Δεν είναι δυνατόν να χρηματοδοτεί το ΠΔΕ τα πάντα, από την παιδεία έως την υγεία, εκτός από επενδύσεις.
Άλλωστε έχει μειωθεί στα 6,75 δις € σε σχέση με τα 10 δις € πριν την κρίση – ενώ ένα μεγάλο μέρος του χρησιμοποιείται για έργα υποδομής. Ο υπουργός οικονομικών βέβαια δήλωσε πως θα το αυξήσει στα 8 δις € – αλλά ανακοινώνονται συνεχώς μέτρα χωρίς να εφαρμόζονται στην πραγματικότητα
Κλείνοντας, το νομοσχέδιο περιέχει μια σειρά από άλλες ρυθμίσεις, με σημαντικότερη αυτή για το hive down των τραπεζών στο άρθρο 28, όπως αναφέραμε στην αρχή – καθώς επίσης κάποια άλλα θέματα του Υπουργείου Οικονομικών, όπως οι μηνιαίες άδειες κυκλοφορίας οχημάτων, λογιστικά και φορολογικά θέματα, τραπεζική νομοθεσία κλπ. που θα αναλύσουμε όταν αναφερθούμε επί των άρθρων.
Πηγή : https://analyst.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου