Η ανάγκη ενός νέου μοντέλου ανάπτυξης

Η Ελλάδα έχει καταντήσει να είναι μία οικονομία Potemkin όπως στην εικόνα που οι κυβερνήσεις της δεν κάνουν τίποτα άλλο, από το να φαντασιώνονται μία ανάπτυξη χωρίς την απαιτούμενη λήψη δραστικών μέτρων και να παραπλανούν η μία μετά την άλλη τους εξαθλιωμένους Πολίτες της – ισχυριζόμενες πως μετά από πολλά αποτυχημένα πειράματα, με τον ίδιο τρόπο (μνημόνια) και με τα ίδια σαθρά υλικά (διεφθαρμένα κόμματα του παρελθόντος), θα έχουν ένα διαφορετικό αποτέλεσμα, παρά το ότι αποτελεί τον ορισμό της ανοησίας κατά τον Αϊνστάιν. Στα πλαίσια αυτά, εάν τα θύματα ψηφίσουν ξανά τους θύτες τους, όπως δυστυχώς προβλέπεται, θα είναι άξια της μοίρας τους – κάτι που θα υπενθυμίζουμε συνεχώς μετά την Κυριακή

Η ΕΕ ως νεοαποικιοκρατικό μοντέλο

Στο παλαιό σύστημα του αποικισμού, η μητρόπολη καταλάμβανε διάφορες χώρες και στη συνέχεια εκμεταλλευόταν τους πόρους, καθώς επίσης το εργατικό τους δυναμικό, για να εμπλουτίσει τον πυρήνα – ενώ όταν το μοντέλο αυτό κατέρρευσε, ως απάντηση οι μεγάλες δυνάμεις επιδίωξαν τον οικονομικό έλεγχο και όχι τον πολιτικό με στρατιωτικά μέσα.

Επικαιρότητα

Ο Ιταλός υπουργός εσωτερικών M. Salvini, επικεφαλής της Λίγκα του Βορά, προσπαθεί να δημιουργήσει μία συμμαχία στην Ευρώπη ξεκινώντας από την Πολωνία, η οποία θα αμφισβητήσει τη δομή της ΕΕ – με στόχο την επιστροφή βασικών αρμοδιοτήτων των Βρυξελλών στα κράτη-μέλη της ΕΕ (πηγή). Ως εκ τούτου έχει εξελιχθεί στον ήρωα όλων αυτών που αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό το ευρώ και την ΕΕ, ειδικά μετά τη σταδιακή μετατροπή της σε γερμανική – σε ένα 4ο Ράιχ καλύτερα, με τη χρησιμοποίηση εκβιασμών, οικονομικών όπλων και ιδίως της ΕΚΤ. 

Το δόγμα της καταστροφής

Η κοινωνία των σκλάβων χρέους δεν μπορεί να καταλάβει ότι, έχει κάθε δικαίωμα να καταστρέψει αυτή εκείνο το σύστημα που προσπαθεί να την καταστρέψει – θεωρώντας πως κάποια στιγμή τα πράγματα θα αλλάξουν από μόνα τους, ειρηνικά, ήρεμα, με τη βοήθεια του από μηχανής Θεού ή κάποιου δήθεν προικισμένου ηγέτη.

«Οι τραπεζίτες, καθώς επίσης οι πολυεθνικές μονοπωλιακές επιχειρήσεις έχουν κατά μία ορισμένη έννοια καταστρέψει τον καπιταλισμό. Υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες, οι οποίοι είναι απαραίτητοι για μία λειτουργική και αποτελεσματική οικονομία της ελεύθερης αγοράς. Οι άνθρωποι αυτοί υπονομεύουν τους κανόνες….. Η πολιτική λιτότητας, η οποία εφαρμόζεται σε ολόκληρη την Ευρώπη, είναι υπεύθυνη για την απώλεια δισεκατομμυρίων δολαρίων» (J. Stieglitz). 

Στα οδυνηρά ίχνη της Γουατεμάλας

Οι Έλληνες φαίνεται πως περιμένουν υπομονετικά και αδιαμαρτύρητα να ολοκληρωθεί η υφαρπαγή των περιουσιακών τους στοιχείων – οπότε να μετατραπεί η Ελλάδα σε μία θλιβερή αποικία, με εντυπωσιακούς μεν ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας της, αλλά προς όφελος αυτών που τη χρεοκόπησαν, κυρίως βέβαια των νέων ιδιοκτητών της.

«Ο πλούτος μας πάντα δημιουργούσε την πείνα μας και έτρεφε την ευημερία των άλλων. Στην αποικιοκρατική και νέο-αποικιοκρατική εποχή, ο χρυσός μετατρέπεται για εμάς σε σκουριασμένη λαμαρίνα και η τροφή σε δηλητήριο». (Εδουάρδο Γαλεάνο).

Ο πόλεμος της ανταγωνιστικότητας

Για να βελτιώσει μία χώρα την οικονομία της, μπορεί μεν να είναι υποχρεωτική η περαιτέρω «ελαστικοποίηση» της αγοράς εργασίας της, η μείωση των φόρων, καθώς επίσης ο περιορισμός των κοινωνικών δαπανών στο ελάχιστο, αλλά από την άλλη πλευρά πρόκειται για έναν αγώνα δρόμου των κρατών μεταξύ τους που οδηγεί τελικά στο γκρεμό – με πρώτο θύμα στη Δύση την Ελλάδα.

Ανάλυση

Από την εποχή του Adam Smith, έχουμε συνηθίσει να εξισώνουμε την Οικονομία με την οικονομία της αγοράς – ενώ σήμερα έχουμε οδηγηθεί στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία της αγοράς, η οποία δεν αποτελεί το κερασάκι επάνω στο γλυκό, όπως ίσως νομίζουμε, αλλά το δηλητηριασμένο κεράσι. Η αιτία είναι το ότι, η ορθολογική, αειφόρος Οικονομία οικοδομείται ακόμη από τα κάτω προς τα επάνω: από την οικογένεια, τους συγγενείς, τους γείτονες, την πόλη, την περιφέρεια, τη χώρα και τον πλανήτη.

Το δικομματικό πολιτικοοικονομικό σύστημα

Το σύστημα αυτό είναι εκείνο που αύξησε τα δημόσια χρέη, που εκτόξευσε τα επιτόκια δανεισμού μας στις αρχές του 1990, που την υποχρέωσε να συμμετέχει στην Ευρωζώνη για να τα μειώσει αποφεύγοντας τότε την πτώχευση και που τοποθέτησε τα θεμέλια των θηριωδών διδύμων ελλειμμάτων μας – της υπερχρέωσης του 2009, καθώς επίσης της χρεοκοπίας του 2011 που συνεχίζεται.

”Ο νεοφιλελευθερισμός δημιουργήθηκε από το διεθνές τραπεζικό κεφάλαιο, για να ακυρώσει και να διαστρέψει τις ευεργετικές επιπτώσεις του κλασσικού φιλελευθερισμού επί της κοινωνίας. Είναι παράγωγο προϊόν μιας «συνωμοτικής ελίτ» με στόχο την εξολόθρευση του ανταγωνισμού της οικονομίας, ακριβώς με την επίκληση του. Η ουσιαστικά άρνηση του νεοφιλελευθερισμού να υποστηρίξει τον ζωοποιό και άκρως ευεργετικό για την παραγωγική οικονομία ανταγωνισμό, είναι η θεμελιώδης διαφορά μεταξύ του κλασσικού φιλελευθερισμού και του νεοφιλελευθερισμού. 

Η νίκη του συστήματος στην Ελβετία

Οι τράπεζες δεν θα αφήσουν ανυπεράσπιστη τη μεγαλύτερη πηγή πλούτου και δύναμης τους – γεγονός που τεκμηριώθηκε από το χθεσινό δημοψήφισμα της Ελβετίας, όπου προηγουμένως οι Ελβετοί χειραγωγήθηκαν σε τέτοιο βαθμό, ώστε να ψηφίσουν εναντίον του δικού τους συμφέροντος.

Επικαιρότητα

Τα χρήματα ασφαλώς δεν φυτρώνουν, ούτε βγαίνουν από τα δέντρα, ενώ δεν αποτελούν μόνο τη «λιπαντική ουσία» του συστήματος – όπως θέλουν να πιστεύουμε οι δημιουργοί τους, με αποτέλεσμα να αδιαφορούμε για τη λειτουργία τους. Δεν είναι δε τυχαίο το ότι τα χρήματα, καθώς επίσης το χρηματοπιστωτικό σύστημα που στηρίζεται σε αυτά, έχουν μείνει στο περιθώριο των οικονομικών επιστημών – θεωρούμενα ως ένας εξωγενής παράγοντας που δεν επηρεάζει τα οικονομικά τεκταινόμενα.

ΑΝΑΠΤΥΞΗ Ή ΑΝΑΤΑΣΗ;

Το πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας και του έθνους γενικότερα, δεν είναι απλά μια οικονομική αστοχία. Είναι πρόβλημα παρακμής. Παρακμή σε όλους τους τομείς. Μια παρακμή που ξεκινά από τους θεσμούς και φθείρει αναπόδραστα ολόκληρη την κοινωνία και το έθνος. 

Αν το πρόβλημά μας ήταν απλά μια οικονομική αστοχία σε μια καλοκουρδισμένη οικονομική μηχανή, τότε ίσως τα γιατροσόφια της τρόϊκας θα ήταν αρκετά να κάνουν τη μηχανή να δουλέψει και πάλι. Όμως εδώ δεν πρόκειται περί αυτού. Πρόκειται περί επιταχυνόμενης παρακμής σε όλους τους τομείς. Τίποτε δεν μένει όρθιο. Η παρακμή έχει ως αφετηρία τους θεσμούς οι οποίοι έχουν διαβρωθεί πλήρως και δεν μπορούν να προσφέρουν πλέον τίποτα το υγιές. Αυτή η παρακμή εξαπλώθηκε στην πολιτική, στην οικονομία και στον πολιτισμό. Γι’ αυτό και δεν πρόκειται να υπάρξει πάτος στο βαρέλι. Η οικονομική ύφεση κάποτε βρίσκει πάτο, η παρακμή ποτέ, μέχρι να διαλύσει μια κοινωνία.

Το ισραηλινό θαύμα

Η χώρα, με έκταση ίση με την Πελοπόννησο, σε μία εξαιρετικά προβληματική περιοχή και με εχθρικό φυσικό περιβάλλον, έχει σχεδόν διπλάσιο ΑΕΠ από την Ελλάδα, ενώ θεωρείται η τρίτη πιο σταθερή οικονομία στον πλανήτη – έχοντας ιδρυθεί μόλις πριν από 70 περίπου χρόνια, με αρχικό πληθυσμό λιγότερο από την Κύπρο.

«Η συμμετοχή του κράτους στο σχεδιασμό της οικονομίας, καθώς επίσης στον έλεγχο της, είναι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του Ισραήλ – θυμίζοντας σε κάποιο βαθμό το εθνικοσοσιαλιστικό μοντέλο, το οποίο είναι από πολλούς παρεξηγημένο επειδή το συνδέουν λανθασμένα με το ναζισμό και με το Χίτλερ, παρά το ότι ήταν το δημιούργημα πολύ ικανών οικονομολόγων».

ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΙΚΑΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ;

Η απλή απάντηση στο ερώτημα αυτό, που όλοι μας αυθόρμητα δίνουμε, είναι “γιατί εμείς αυτούς επιλέγουμε”, δηλαδή με λίγα λόγια, ότι οι πολιτικοί μας είναι εικόνα του λαού μας. Φυσικά η απάντηση αυτή είναι σωστή, αλλά δεν εξηγεί γιατί τελικά κάνουμε εμείς αυτές τις επιλογές.

Και γιατί δεν επιλέγουμε τους ικανούς; Υπάρχουν άραγε τέτοιοι; Φυσικά και υπάρχουν χιλιάδες ικανότατοι Έλληνες που θα μπορούσαν να είχαν ανεβάσει την Ελλάδα και όλους μας πολύ ψηλά, σε σχέση με τους πολιτικούς που έχουμε. Και γιατί εμείς δεν επιλέγουμε αυτούς; Είναι απλό. Αυτοί, είτε δεν μπορούν να γίνουν ευρύτερα γνωστοί στους πολίτες, είτε τελικά δεν ενδιαφέρονται, γιατί δεν μπορούν οι άνθρωποι να κάνουν αυτό που εμείς θέλουμε από αυτούς και εξηγούμαι.

Το Σαβουάρ Βιβρ της Τουαλέτας

Φωτεινή Μαστρογιάννη 

«…εκφράζεται ένα αντι-κίνημα, που σε κάποιο μέλλον, θα καταργήσει αυτόν τον πραγματοποιημένο μηδενισμό» 

Φρήντριχ Νίτσε 

Χαρακτηριστικό δείγμα του μηδενισμού, θεωρώ ότι είναι το παρακάτω απόσπασμα που διάβασα στο πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του Ζαν-Κλωντ Μισεά «Τα μυστήρια της Αριστεράς» (σελ. 141). 

«Στις 12 Ιουνίου 2012, το σουηδικό κόμμα της αριστεράς (που διαθέτει 22 βουλευτές στο σουηδικό κοινοβούλιο) κατέθεσε ενώπιον του γενικού συμβουλίου της κομητείας Σόρμλαντ-μέσω του τοπικού του σταρ, Βίγκο Χάνσεν- ένα νομοσχέδιο με στόχο να απαγορευτεί στο εξής, σε όλα τα «άτομα του ανδρικού φύλου», να ουρούν όρθια. Το γεγονός- ασφαλώς αδιανόητο στον 21ο αιώνα- ότι δεν υπάρχει ακόμα σουηδικός νόμος που μπορεί να καθορίζει έναν τρόπο ούρησης που να μπορεί επιτέλους να είναι ο ίδιος για όλους συνιστά, πράγματι – στα μάτια των οπαδών αυτού του κόμματος της άκρας αριστεράς -, μια σκανδαλώδη και ιδεολογικά απαράδεκτη διάκριση (και, συνακόλουθα, ο μοναδικός δημοκρατικός τρόπος ούρησης δεν θα μπορούσε , βεβαίως, να είναι εκείνος που επιβάλλει το αρσενικό πρότυπο)». 

Το ιδανικό μοντέλο ανάπτυξης

Από πολιτικής, οργανωτικής και βιομηχανικής πλευράς, η πρότυπος-χώρα της Ελλάδας θα έπρεπε να είναι η Ελβετία – τόσο όσον αφορά την άμεση δημοκρατία, όσο και το διαχωρισμό της σε ομοσπονδιακά κρατίδια, μέσω των οποίων καταπολεμάται σε μεγάλο βαθμό η πολιτική διαφθορά.

«Καμία χώρα δεν έχει οδηγηθεί στην κορυφή της παγκόσμιας οικονομίας με το ελεύθερο εμπόριο, με τις ανοιχτές αγορές – παρά το ότι γίνεται προσπάθεια να πεισθούν οι άνθρωποι ότι, η ευημερία των πλούσιων κρατών είναι το αποτέλεσμα του ελεύθερου ανταγωνισμού. Η αλήθεια, τεκμηριωμένη από την οικονομική ιστορία, είναι πως κάθε οικονομικά επιτυχημένη χώρα, κατά τη διάρκεια του σχηματισμού της, στα πρώτα της βιομηχανικά βήματα, είχε υιοθετήσει τον προστατευτισμό».

Το σκανδιναβικό μοντέλο

Πρόκειται για το ιδανικότερο στον πλανήτη, το οποίο όμως θα αντιμετωπίσει πολλά προβλήματα από την επέλαση του ακραίου νεοφιλελευθερισμού, από τις μεταναστευτικές ροές, καθώς επίσης από τη γειτνίαση του με την Ευρωζώνη – με το μεγάλο ιδιωτικό χρέος να αποτελεί ένα από τα βασικότερα ελαττώματα του.

«Ένας τρομοκρατημένος λαός, όπως οι Έλληνες, χωρίς ελπίδα και προοπτική για το μέλλον του, είναι ένας λαός επικίνδυνος για τον εαυτό του. Μία κυβέρνηση χωρίς όραμα είναι αδύνατον να έχει ποτέ επιτυχία, ακόμη και αν διαθέτει τα ικανότερα άτομα του πλανήτη. Μία κοινωνία χωρίς πρότυπα, είναι καταδικασμένη όσο πλούτο και αν διαθέτει«.

ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΝΟΜΙΣΜΑ ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΣΥΝΘΗΚΗ ΕΘΝΙΚΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ

Εθνική ανεξαρτησία και εθνική κυριαρχία δεν υπάρχουν χωρίς εθνικό νόμισμα. Αυτό πρέπει να γίνει απόλυτα κατανοητό πέρα από κάθε αμφιβολία. Όταν το νόμισμά σου το ρυθμίζουν δυνάμεις που δεν μπορείς να ελέγξεις, απλά είσαι ένας οργανισμός διασωληνωμένος, χωρίς δυνατότητα αυτοδιάθεσης.

Εδώ όμως θα πρέπει να γίνει μια απαραίτητη διευκρίνιση, διαφορετικά θα συνεχίσει να υπάρχει σύγχυση την οποία εκμεταλλεύεται το σύστημα για να θολώσει και να ακυρώσει την αναγκαιότητα του εθνικού νομίσματος. Το εθνικό νόμισμα είναι αναγκαία συνθήκη για να υπάρχει εθνική ανεξαρτησία και εθνική κυριαρχία. Όμως δεν είναι από μόνο του και ικανή συνθήκη.

ΠΟΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΝΑ ΔΙΑΛΕΞΟΥΜΕ;

Κάθε κοινωνικοοικονομικό σύστημα βρίσκεται πάνω σε μια νοητή ευθεία όπου το ένα άκρο της είναι αυτό της απόλυτης εξίσωσης όλων των ανθρώπων και το άλλο αυτό της απόλυτης άκρατης απελευθέρωσης όλων.

Το πρώτο μοντέλο, προκειμένου να εγκαθιδρυθεί, απαιτεί τεράστια κρατική βία και απαγόρευση κάθε αντίθετης άποψης. Το δεύτερο μοντέλο απαιτεί όσο το δυνατόν λιγότερη κρατική παρέμβαση και πλήρη επικράτηση του κάθε ατόμου ανάλογα με τη δύναμή του, τον πλούτο του και γενικά τις διάφορες ικανότητές του.

ΤΟ ΝΕΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ : ΣΤΡΑΤΟΣ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 2020 ΚΑΙ… ΒΑΛΕ!

Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης 

Μια καινούργια στρατοκρατική Ευρώπη λανσάρει το μοντέλο του Βελγίου, όπου όπως έγινε γνωστό και επίσημα θα υπάρχει μόνιμη στρατιωτική δύναμη στους δρόμους τουλάχιστον μέχρι το 2020 και αναλόγως των εξελίξεων στον τομέα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας. 

Ευκαιρία για την Ελλάδα;

Ευρισκόμαστε πριν από ένα πολύ ενδιαφέρον πείραμα, όπου από τη μία πλευρά υπάρχει το μοντέλο του ακραίου νεοφιλελευθερισμού της Δύσης, ενώ από την άλλη το νέο μικτό μοντέλο της Κίνας – όπου το κράτος συμμετέχει ενεργητικά στη βιομηχανική πολιτική και στην καινοτομία.

Άποψη

Η Ελλάδα ευρίσκεται συνήθως πολύ πίσω από τις εξελίξεις οπότε, όταν φτάνει η στιγμή να εφαρμόσει μία οικονομική θεωρία, όπως για παράδειγμα το νεοφιλελευθερισμό, αποτελεί ήδη παρελθόν. Εκτός αυτού τόσο η πολιτική, όσο και τα ΜΜΕ, αναμασούν διαρκώς αυτά που έχουν συμβεί πριν από χρόνια, παρά το ότι δεν έχουν πλέον κανένα νόημα – όπως στο παράδειγμα της συνθηκολόγησης της κυβέρνησης τον Ιούλιο του 2015 και της «εκ βάθρων» αλλαγής της πολιτικής της, η οποία αποτελεί πια ένα γεγονός που δεν αλλάζει.

Ο ορθολογικός φιλελευθερισμός και η γερμανική ανατομία (α)

Για να καταφέρει να αναπτυχθεί σωστά ένα κράτος που βρίσκεται σε άσχημη οικονομική, πολιτική και κοινωνική κατάσταση, χρειάζεται να ξεκινήσει από την αρχή – με ένα εντελώς καινούργιο πολιτικό σύστημα, καθώς επίσης με ένα οικονομικό που να είναι σε θέση να λύσει τα μεγάλα του προβλήματα.

«Η οικονομία της Γερμανίας, μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση, παρά το ότι έχασε τεράστια ποσά από τις Η.Π.Α. λόγω των προβληματικών τραπεζών της, εξελίχθηκε καλύτερα από όλες τις άλλες χώρες στον πλανήτη – έχοντας επί πλέον κατορθώσει να αναδειχθεί σε μία παγκόσμια δύναμη, δίπλα από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Κίνα και τη Ρωσία. 

Η νεοκλασική θεωρία και ο καπιταλισμός καζίνο

Ούτε η εξυπνάδα, ούτε η εργατικότητα επεξηγούν το γιατί κάποιος είναι πλούσιος ή φτωχός – αλλά, αντίθετα, η κληρονομική προέλευση, γεγονός που σημαίνει πως τα παιδιά των φτωχών εργαζομένων έχουν πολύ σπάνια ευκαιρίες για να ξεφύγουν από τη μοίρα τους.

“Ο τρόπος που βλέπουμε τα πράγματα δύσκολα μπορεί να διαφοροποιηθεί από τον τρόπο που θέλουμε να τα δούμε…. Η καπιταλιστική «ανάπτυξη» δεν είναι σύμφυτη στον ίδιο τον καπιταλισμό (ο καπιταλισμός δεν είναι συνώνυμο της ελεύθερης αγοράς). 

Η εγγενής αστάθεια του καπιταλιστικού συστήματος

Ενώ το μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη βιώνει συνθήκες ακραίας κερδοσκοπίας, η Ελλάδα είναι εγκλωβισμένη σε μία εξτρεμιστική ύφεση – όπου, σύμφωνα με το Minsky, και στις δύο περιπτώσεις η ισορροπία είναι αδύνατον να αποκατασταθεί, χωρίς την επέμβαση του κράτους.

«Τον κεντρικό ρόλο στην αστάθεια του καπιταλισμού διαδραματίζει ο χρηματοπιστωτικός τομέας – σημειώνοντας πως τα χρήματα δεν δημιουργούνται εξωγενώς, αλλά εντός του οικονομικού συστήματος από το πουθενά, μέσω της παροχής δανείων από τις εμπορικές τράπεζες» (Minsky, Schumpeter).